773 matches
-
gospodăria în grija baciului Mitrea, pornește la drum, caută semne, cercetează, analizează răspunsurile, atitudinile, poposește la Bicaz, la Călugăreni, la Fărcașa, la Borca, unde întâlnește un botez, la Cruci, unde era nuntă, la Dorna, apoi spre Neagra, Sabasa, Suha. De la cârciumar află că Nechifor Lipan era cu doi oieri, Calistrat Bogza și Ilie Cuțui, care s-au îmbogățit peste noapte. La Suha, l-au găsit pe Lupu, câinele lui Nechifor Lipan, la un gospodar. În această zonă, unul dintre cei trei
Dicţionar de scriitori canonici români by George Bădărău [Corola-publishinghouse/Science/1401_a_2643]
-
conștiința lui realul se metamorfozează în fantastic. În Moara cu noroc, Ghiță acționează la întâmplare, setea de înavuțire îl domină, umanitatea din el dispare treptat. Protagonistul e un om slab, lipsit de voință, care parcurge drumul de la cizmarul cinstit la cârciumarul terorizat de bani. Obsedat de avere, Ghiță intră în degringoladă morală odată cu sosirea lui Lică Sămădăul, la hanul Moara cu noroc. Având o fire demonică, acesta din urmă îl obligă la complicitate pe cârciumar și-i pregătește treptat finalul tragic
Dicţionar de scriitori canonici români by George Bădărău [Corola-publishinghouse/Science/1401_a_2643]
-
parcurge drumul de la cizmarul cinstit la cârciumarul terorizat de bani. Obsedat de avere, Ghiță intră în degringoladă morală odată cu sosirea lui Lică Sămădăul, la hanul Moara cu noroc. Având o fire demonică, acesta din urmă îl obligă la complicitate pe cârciumar și-i pregătește treptat finalul tragic. Dar fondul său pozitiv nu dispăruse complet și avea uneori remușcări. Nu numai Ghiță, ci și Ana, soția lui, devine o victimă a lui Lică Sămădăul. Ea acceptă jocul acestuia din cochetărie, iar mai
Dicţionar de scriitori canonici români by George Bădărău [Corola-publishinghouse/Science/1401_a_2643]
-
un suflet complex, oscilant, se degradează treptat, cuprins de nesiguranță, teamă, suspiciune. El și-a cumpărat două pistoale, și-a făcut rost de câini ciobănești și de slugă credincioasă. Înstrăinându-se de familie, pentru a-i face jocul lui Lică, cârciumarul, deși are remușcări sincere și crude, nu poate lua hotărârea de a părăsi acele locuri blestemate. Urmărind mutilarea conștiinței lui Ghiță, prozatorul surprinde și înstrăinarea dintre cei doi soți. Deși la început Ana "n-avea ochi să-l vadă" pe
Dicţionar de scriitori canonici români by George Bădărău [Corola-publishinghouse/Science/1401_a_2643]
-
dintre aceeași scriitori au putut plăsmui o figură atât de adâncă, puternică și de întreagă ca cea a lui Lică Sămădăul din Moara cu noroc? întreba criticul sau un personagiu atât complicat și atât de profund omenesc ca acela al cârciumarului, sau un personagiu cu țesătură atât de delicată și completă, în desfășurarea ei, ca a cârciumăresei din aceeași nuvelă? Și al doilea, care dintre ei a putut înnoda o intrigă dramatică mai în stare să pună în relief stările fundamentale
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
demult, odată cu moartea soțului, frâiele în mâinile ginerelui. Ea consfințește o dată în plus aceasta. Familia se mută, așadar, la Moara cu noroc. De Sfântul Gheorghe și în "ceas bun" pare-se: Dar binecuvântat era locul acesta mai ales de când veniseră cârciumarul cel nou cu nevasta lui cea tânără și soacra cea bătrână... Vorba populară: "Omul sfințește locul" nu se aplică aici. Prezența lui Ghiță, mai precis a familiei sale luată în întregimea ei, aduce consacrarea locului deja binecuvântat prin prezența celor
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
luată în întregimea ei, aduce consacrarea locului deja binecuvântat prin prezența celor cinci cruci ce stau înaintea morii: acolo în vale, între pripor și locurile cele rele, nu mai era Moara cu noroc, ci cârciuma lui Ghiță. Bărbatul e bun cârciumar și el știe să facă atmosfera plăcută la han. Toți trei fac asta și sporul casei se vede curând: iar Ghiță, Ana și Bătrâna nu îl primeau pe drumeț ca pe un străin venit din lume, ci ca pe un
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
locului, a cârciumii lui Ghiță. Din punctul său de vedere, spațiul deschis nu poate fi obturat de spațiul închis: mie nu mi s-a pus încă om în cale fără ca sa mi-l curăț din drum, îl avertizează Lică pe cârciumar. Evident casa mea, cum se exprimă acum Ghiță, asumându-și locul (prin nume și individualizare), intră în conflict cu spațiul de "western" al lui Lică. Acestă confruntare de forțe reprezintă fondul nuvelei care păstrează "semnificația ei ascunsă"68 după cum observa
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
nu-l respinge este conceput ca un raport inter pares. El vrea să fie luat în considerație în calitatea sa de persoană, de om pentru care e esențial un raport de intersubiectivitate eu-tu, înțeles ca dialog identitate-alteritate: Lică grăi cârciumarul nu crede că poți să mă ții de frică. Dacă ești om cuminte, caută să te pui la bună înțelegere cu mine. E important de observat, în acest sens, faptul că pe parcursul nuvelei, Ghiță i se adresează mereu lui Lică
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
i se adresează mereu lui Lică pe numele propriu, marcând prin aceasta entitatea unică și valoarea individuală a partenerului de dialog; pe când celălalt folosește doar pronumele sau pur și simplu persoana verbului prin care minimizează valoarea interlocutorului său. Nici fostul cârciumar nu fusese desemnat prin nume. "Ungurul" murise, un alt pion îi luase locul. Parte din jocul vieții, această nouă piesă trebuia doar să se integreze și să respecte poziția ce îi fusese atribuită. Ghiță însă nu se vrea slugă, ci
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
slugă, ci prieten: Lică, tu trebuie să înțelegi că oamenii ca mine sunt slugi primejdioase, dar prieteni neprețuiți. Pentru a-i deveni astfel egal, fârtat, el se opune lui Lică, care, asemenea unui stăpân cu autoritate indiscutabilă, nu acceptă "calificarea" cârciumarului. Reprezentativă este în acest sens scena din capitolul XII: Îți sunt tovarăș! grăi Ghiță hotărât și rece. Nu te primesc! răspunde Lică tot atât de hotărât și de rece. Analizând "cadrele" luptei eroilor, remarcăm faptul că în primele două scene de confruntare
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
mai poate păstra nici în ochii săi vechea imagine absolutistă despre sine: Odinioară el credea că omul poate să facă și să desfacă; acum simțea că toate vin cu întâmplarea și se mulțumea cu puținul bine de care avusese parte. Cârciumarul se minte în încercarea de a uita trecutul și de a proiecta un viitor pe care îl vedea când vindicativ, când iertător. În aceste condiții, prezentului nu-i rămâne loc să existe. Revenirea lui Lică (scena confruntării cap. XII) va
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
în Lică forța interioară, o întrupare a voinței care lui îi lipsește. Lică e omul care nu își pierde niciodată liniștea, e cel pe care îl poți speria cu o vorbă, dar nu-l poți stârpi... El e tare în timp ce cârciumarul se recunoaște fie prea slab spre a se stăpâni să nu-l ucidă, fie prea sfârșit de efortul luptei. În cele din urmă, Ghiță își va recunoaște și va accepta conviețuirea cu păcatul, mărturisire pe care o simte ca pe
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
familiei nu binevoiește, chiar formal cum procedase cu soacra sa să solicite și părerea altui membru, deloc de neglijat, al acesteia: soția sa? Răspunsul nu îl aflăm acum. El vine puțin mai târziu, atunci când, frământat de gândul eșecului deciziei inițiale, cârciumarul se vede nevoit să discute cu nevasta sa. Deși o face fără convingere, începe prin a o acuza de faptul că a așteptat întotdeauna totul de-a gata. Femeia nu ripostează. Participă la dialog ca și cum replica nu ar fi existat
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
el. Nu e vorba de gelozie aici înțeleasă ca frica de a fi înlocuit cu un altul cel puțin egal dacă nu chiar superior. Scena aduce la lumină un alt aspect (de această dată unul maladiv) al orgoliului nemăsurat al cârciumarului: rivalitatea continuă cu Lică îl face să se teamă de posibila pierdere a Anei în favoarea acestuia. Un bun spiritual nu mai este considerat viu și personal, ci patrimonial și carnal, un lucru care poate fi ținut sub cheie și posedat
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
pe care femeia-Ana o generase în inima vanitosului Ghiță se stinsese. Dar despre ce bănuieli era vorba? Cât de gravă era greșeala Anei ca să declanșeze un cataclism emoțional de această anvergură? Am identificat cu greu în text momentul la care cârciumarul face trimitere. E vorba de scena în care Ana acuză prietenia lui Ghiță cu Lică atrăgându-i totodată atenția despre pericolul pe care îl reprezintă sămădăul. Nu toate acestea se constituie în cauză a declinului afectiv, ci faptul că e
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
Mă crezi tu ori nu mă crezi pe mine vinovat?, Pintea îi răspunde supărat de atitudinea reținută a lui Ghiță față de el fie Nu mă întreba, nu pot să-ți răspund!, fie Noi bănuim pe toată lumea, asta ni-e meseria. Cârciumarul reacționează prompt, delimitându-se definitiv ca și în cazul Anei de acesta. Vorbele rostite și cele nerostite confirmă detașarea: Să-ți fie de bine! răspunse Ghiță privindu-l cam peste umăr. Crede-mă că prea puțin îmi pasă dacă mă
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
nu sunt îndreptățite. Și Persida va face, până la un punct, în raport cu soțul ei, aceleași greșeli ca și tatăl acestuia. La o replică similară a bărbatului ce se simte amenințat de o nouă cădere: Pe mine Dumnezeu nu m-a făcut cârciumar, femeia găsește cu cale să-i vorbească necugetat, deși e evident că e în căutarea unei căi de mijloc: Eu văd că te-a făcut, deoarece ești cârciumar. Nu, Națl, nu am să scap de tine, ci am să te
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
amenințat de o nouă cădere: Pe mine Dumnezeu nu m-a făcut cârciumar, femeia găsește cu cale să-i vorbească necugetat, deși e evident că e în căutarea unei căi de mijloc: Eu văd că te-a făcut, deoarece ești cârciumar. Nu, Națl, nu am să scap de tine, ci am să te iau mai de scurt. Tu ești om harnic, vrednic la toate și bine pornit; vinovată sunt numai eu care am luat toată sarcina asupra mea și prea te-
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
de simbolul pe care-l încorporează Mielul. El semnifică violenta desacralizare a unei lumi"150. Mediul fatid al hanului își pune amprenta cu precădere asupra oamenilor care-l locuiesc, de aceea hangiul grec, bulgar ori albanez de la Hanul Ciorilor sau cârciumarul Ghiță și familia sa de la Moara cu noroc devin victime ale acestui spațiu al morții. Slavici își formase din tinerețe o părere negativă despre această lume lubrică pe care anii n-o vor schimba. Fisogăbirăul (pretorul) cercului Șiria raporta, în
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
o declanșează în relația cu soția sa îi determină declinul și apoi prăbușirea definitivă. Ghiță nu este și nu ajunge niciodată un Gheorghe. Nimeni, nici măcar Ana, nu-l numește vreodată așa. Sfântul mare mucenic capadocian al cărui nume îl poartă cârciumarul apare în iconografia românească salvând o fată din ghearele unui balaur mai mult sau mai puțin simbolic. Ghiță de la Moara cu noroc nu își mântuie soția din niciun necaz și nici nu luptă măcar cu sine pentru a învinge monștrii
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
de la Moara cu noroc? Și apoi făcând un pas în spate, este sau nu Ghiță al Anei un erou tragic? Dar Iorgovan...? Între acest "a fi" sau "a nu fi om" se zbate cu o forță vitală ieșită din comun cârciumarul de la Moara cu noroc. Între aceste două exigențe de semn contrar se produce macularea și apoi prăbușirea sa. După judecata de la Ineu, bărbatul își redefinește cu claritate reperul ființial într-o analiză retrospectivă marcată de suferința unei pierderi irecuperabile. Cinstit
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
a eroului slavician de la Moara cu noroc? Oare Ghiță nu a murit tot așa cum a trăit? În aceste condiții cum se explică faptul că profesorul clujean se pronunță cu atâta înverșunare contra tânărului bogătan și cu atâta toleranță față de "cumpănitul" cârciumar? Personajul din Pădureanca este așezat de toți analiștii creației lui Slavici, cu mai multă sau mai puțină claritate, în rândul exemplarelor cu un farmec bolnav, dominate de anxietate, de stări depresive care amintește de adolescenții firavi și neliniștiți ai lui
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
ar fi dac-am fugi amândoi, că să ne ascundem aiurea și chin are să-mi fie după ce au să te fi prins pe tine... Recunoaștem aici aceeași obiectivitate și sinceritate care o caracteriza și pe Ana lui Ghiță. Ca și cârciumarul sau bogătoiul cel tânăr, Laie nu suportă să vadă reflectată în ochii femeii sale o imagine a sa schimbată, deformată de greșelile săvârșite: Nu te temi tu să mi-o spui așa în față și să mă osândești așa, fără
by Steliana Brădescu [Corola-publishinghouse/Science/1060_a_2568]
-
în satele din comună peste 20 de prăvălii și cârciumi particulare care ademeneau țăranii să-și vândă produsele în timpul iernii la prețuri extrem de mici pe care le revindeau apoi cu prețuri de speculă primăvara când aceștia nu mai aveau hrană. Cârciumarii dădeau pe credit țăranilor băuturi alcoolice și îi obligau la strângerea recoltei să le aducă cereale la prețuri mici, îmbogățindu-se astfel pe seama acestora. Dar viața țăranului era îngreuiată și de impozitele mari pe care trebuia să le plătească statului
Monografia comunei Hudeşti. Judeţul Botoşani by Gheorghe Apătăchioae () [Corola-publishinghouse/Science/91870_a_93216]