725 matches
-
contemplative, colectiviste. Subiecții acestor culturi sînt centrați în mai mare măsură pe relații decît pe sarcini și eficacitatea acțională. Din aceste motive, într-o tranzacție comercială, de exemplu, dezvoltarea încrederii reciproce constituie primul pas care trebuie parcurs. Asemenea culturi sînt colectiviste, preferînd armonia de grup și consensul în dauna reușitei individuale. Oamenii care trăiesc în asemenea culturi sînt în mai mică măsură guvernați de rațiune, decît de intuiție și sentimente. Cuvintele nu sînt atît de importante ca puterea contextelor, care poate
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
colectivismul caracterizează culturile ce încurajează tendința individului de a se vedea și caracteriza ca parte a unui grup social, generînd self-ul interdependent și reprezintă expresia nevoii de relaționare sau afiliere (Kagitcibasi, 1994, apud Spector et al., 2001a, p. 817). Colectiviștii promovează aderarea la norme, respectul față de autorități sau față de cei mai în vîrstă, consensul grupului, conformismul, interdependența și succesul de grup. Colectivismul este asociat cu rolurile stabile, ierarhizate și cu încurajarea proprietății colective. Istoria constructului începe în Antichitate, temele individualism
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
grupului. Este posibil ca un individ să aibă un scor înalt atît la alocentrism, cît și la idiocentrism, deși acestea pot să depindă și de cultură. S-a observat totodată că alocentrismul și idiocentrismul nu sînt corelate în lotul de colectiviști, dar sînt negativ corelate în lotul de individualiști. în general, în culturile colectiviste sînt aproximativ 60% alocentriști, iar în culturile individualiste, aproximativ 60% idiocentriști. Totodată, alocentriștii din culturile individualiste tind să se asocieze în grupuri, comuniuni, asociații etc., după cum idiocentriștii
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
alocentrism, cît și la idiocentrism, deși acestea pot să depindă și de cultură. S-a observat totodată că alocentrismul și idiocentrismul nu sînt corelate în lotul de colectiviști, dar sînt negativ corelate în lotul de individualiști. în general, în culturile colectiviste sînt aproximativ 60% alocentriști, iar în culturile individualiste, aproximativ 60% idiocentriști. Totodată, alocentriștii din culturile individualiste tind să se asocieze în grupuri, comuniuni, asociații etc., după cum idiocentriștii din culturile colectiviste tind să se simtă oprimați de culturile lor și încearcă
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
negativ corelate în lotul de individualiști. în general, în culturile colectiviste sînt aproximativ 60% alocentriști, iar în culturile individualiste, aproximativ 60% idiocentriști. Totodată, alocentriștii din culturile individualiste tind să se asocieze în grupuri, comuniuni, asociații etc., după cum idiocentriștii din culturile colectiviste tind să se simtă oprimați de culturile lor și încearcă să le părăsească. 8.2. Comparații interculturale realizate pe dimensiunea individualism-colectivism Dimensiunile culturale sînt parțial asociate cu factorii ecologici și economici. De exemplu, latitudinea ridicată (și în consecință, climatul rece
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
et al., 1999, p. 107). Primul studiu transcultural extins a fost realizat de G. Hofstede (1980/2001), iar rezultatele au catalogat SUA, Marea Britanie și Canada drept cele mai individualiste țări și țările asiatice și cele din America Latină drept cele mai colectiviste. Observațiile lui Hofstede din 1980 sînt confirmate și de studiul realizat de Chiu, Kosinski (1999), care a avut ca grupe de referință loturi de subiecți din Australia și SUA, pe de o parte, și loturi de subiecți din Hong Kong și
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
este acela care este ascultător, urmîndu-și simbolic antecesorii), în timp ce clasele mai înalte încurajează independența, creativitatea, încrederea în sine (copilul "ideal" este cel creativ, angajat, cu inițiative inovatoare, chiar riscante). Triandis (2001) a remarcat că populația hispanică din SUA este mai colectivistă decît cea nonhispanică, dar hispanicii tind să devină tot mai individualiști pe măsură ce devin aculturați. De asemenea, americanii asiatici sînt mai colectiviști decît cei europeni, dar la a treia generație pot fi practic identici cu americanii europeni în ce privește nivelul de individualism
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
cel creativ, angajat, cu inițiative inovatoare, chiar riscante). Triandis (2001) a remarcat că populația hispanică din SUA este mai colectivistă decît cea nonhispanică, dar hispanicii tind să devină tot mai individualiști pe măsură ce devin aculturați. De asemenea, americanii asiatici sînt mai colectiviști decît cei europeni, dar la a treia generație pot fi practic identici cu americanii europeni în ce privește nivelul de individualism (Heine, Lehhman, 2010). Conform celor susținute de H. Triandis și colaboratorii săi (1988, p. 325), individualismul american are două subtipuri: individualismul
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
plasează în aceeași clasă cu Iranul (41) și Jamaica (31). Culturile naționale europene cele mai apropiate sînt Spania (51) și Grecia (35), amîndouă țări mediteraneene. în același studiu, autorii lansează și următoarea aserțiune: rușii oscilează între extreme, fiind fie foarte colectiviști, fie extrem de individualiști, pentru că sloganul "nu trăi mai prost decît vecinul tău" care desemnează în societățile occidentale faptul că indivizii ar trebui să-și exploateze propriul potențial într-o societate competitivă, prin respectarea unor reguli sociale clare, legitime și acceptate
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
se exteriorizează într-o revoltă publică, evocînd mai degrabă o formă de fugă de societate. 8.3.4. Țările postsovietice Conform studiilor comparative pe dimensiunea individualism-colectivism realizate de S. Schwartz la mijlocul anilor '90, țările postsovietice aveau parte de aceleași note colectiviste. Un exemplu semnificativ, mai intens studiat, este cel al Estoniei, calificată drept una dintre cele mai colectiviste societăți (Kalmus, 2002, p. 124). Factorii mai importanți care explică tendința sînt: relicvele unei culturi tradițional rurale, sentimentele naționale puternice în rîndul estonienilor
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
4. Țările postsovietice Conform studiilor comparative pe dimensiunea individualism-colectivism realizate de S. Schwartz la mijlocul anilor '90, țările postsovietice aveau parte de aceleași note colectiviste. Un exemplu semnificativ, mai intens studiat, este cel al Estoniei, calificată drept una dintre cele mai colectiviste societăți (Kalmus, 2002, p. 124). Factorii mai importanți care explică tendința sînt: relicvele unei culturi tradițional rurale, sentimentele naționale puternice în rîndul estonienilor, influența ideologiei comuniste și cîteva condiții socioeconomice obiective, cum ar fi lipsa spațiului de locuit și a
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
socioeconomice obiective, cum ar fi lipsa spațiului de locuit și a unei rețele corespunzătoare de comunicații. Totuși, cercetările realizate între 1991-1995 de Balticom, cît și alte investigații psihosociologice mai recente (Realo, Allik, 1999; Kalmus, 2002) au relevat modificarea sindromului cultural colectivist. Aceste studii au dezvăluit existența unei creșteri a individualismului și deschiderii spre independență în rîndul populației estoniene. Astfel, estonienii încep să fie mai activi, mai orientați spre realizare. într-o cercetare desfășurată pe grupuri etnice de americani, ruși și estonieni
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
mai activi, mai orientați spre realizare. într-o cercetare desfășurată pe grupuri etnice de americani, ruși și estonieni, urmărind colectivismul raportat la familie, prieteni și societate, Realo și Allik (1999, p. 138) observă cum lotul compus din ruși este mai colectivist decît loturile alcătuite din estonieni și americani. în același timp, rușii care trăiesc în Estonia sînt mai puțin colectiviști decît rușii care trăiesc în Rusia. Aceste observații sînt consistente cu cele ale lui Triandis și colaboratorii (Triandis, Bontempo, Asai, Lucca
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
colectivismul raportat la familie, prieteni și societate, Realo și Allik (1999, p. 138) observă cum lotul compus din ruși este mai colectivist decît loturile alcătuite din estonieni și americani. în același timp, rușii care trăiesc în Estonia sînt mai puțin colectiviști decît rușii care trăiesc în Rusia. Aceste observații sînt consistente cu cele ale lui Triandis și colaboratorii (Triandis, Bontempo, Asai, Lucca, 1988; Triandis et al., 1990, apud Realo, Allik, 1999, p. 139). 8.3.5. Culturile africane: Egipt și alte
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
cu păstrarea autonomiei, dar și cu acceptarea inegalității sociale. Rezultatele au atestat că germanii exprimă semnificativ mai multe tendințe individualiste față de egipteni, atît în ce privește subscala verticală, cît și cea orizontală. în contrast, egiptenii înregistrează scoruri semnificativ mai mari în ce privește tendințele colectiviste, la ambele subscale. Literatura de specialitate ce investighează dimensiunea individualism-colectivism și-a concentrat atenția pe diferențele dintre culturile vestice (cele mai numeroase studii sînt realizate în SUA și Marea Britanie), Orientul Mijlociu (precum Israel) și Orientul îndepărtat (Bond, Cheung, 1983; Cousin, 1989
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
Cheung, 1983; Cousin, 1989; Singelis et al., 1995; Eaton, Louw, 2000). Colectivismul s-a definit în termeni generali prin intermediul scorurilor obținute în culturile naționale din Coreea, China, Japonia, Hong Kong, Malaysia și India. S-a presupus că și culturile africane sînt colectiviste, dar acest continent a fost în general ignorat în cadrul cercetărilor, lăsînd loc unei anumite ambiguități, iar afirmațiile privind colectivismul nu au fost decît rareori testate științific. Eaton și Louw (2000, p. 214) au observat cum colectivismul african este asociat cu
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
1938; apud Takano, Osaka, 1999, p. 311). După războiul din Pacific, cartea lui Ruth Benedict, care a avut un ecou semnificativ, Crizantema și spada (The chrysanthemum and the sword, 1946/2009) a consolidat concepția că japonezii au un caracter național colectivist. Unii autori japonezi (Aoki, 1990; Lummis, 1981) au considerat că o asemenea structurare simbolică a puterii în rețelele sociale a fost responsabilă pentru instaurarea regimului politic totalitar. Această atribuire cauzală a dominat, de altfel, argumentele diplomatice privind politica externă față de
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
a puterii în rețelele sociale a fost responsabilă pentru instaurarea regimului politic totalitar. Această atribuire cauzală a dominat, de altfel, argumentele diplomatice privind politica externă față de Japonia. De la R. Benedict încoace, numeroși observatori vestici au propagat ideea că japonezii sînt colectiviști, iar acest colectivism a fost invocat pentru a explica numeroase fenomene sociale din Japonia. însă, recent, acest model de caracterizare a japonezilor a fost criticat. Mouer și Sugimoto (1986, 1999, apud Takano, Osaka, 1999, p. 313) au tratat cu rezerve
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
pentru a explica numeroase fenomene sociale din Japonia. însă, recent, acest model de caracterizare a japonezilor a fost criticat. Mouer și Sugimoto (1986, 1999, apud Takano, Osaka, 1999, p. 313) au tratat cu rezerve afirmația care susține că japonezii sînt colectiviști, cooperativi și au relații armonioase între ei, prezentînd ca argumente numeroase evenimente istorice și sociale care probează individualismul și independența. Mai mult, Yamazaki (1990, apud Takano, Osaka, 1999, p. 313) a scos în evidență dinamica socială reală proprie culturii japoneze
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
de Gouveia și colaboratorii săi (2002, p. 340) confirmă evaluările din modelul Hofstede, căci Spania și Brazilia înregistrează scoruri mai ridicate la colectivism, ilustrînd importanța valorilor sociale conservatoare (tradiția, ordinea socială). Aceste țări sînt caracterizate, așadar, de culturi mai pronunțat colectiviste, care pun accentul pe in grup ca unitate de subzistență și dezvoltare personală. Atît cultura națională spaniolă, cît și cea braziliană valorizează apartenența la comunitate, reperele axiologice tradiționale și mai puțin valorile ce privesc intimitatea și independența. Totuși, în timp ce spaniolii
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
dintre self-ul independent și cel identic; individualismul vertical, care rezultă din combinația dintre self-ul independent și cel diferit; colectivismul orizontal, rezultat al combinației: self interdependent și identic; colectivismul vertical, rezultat al combinației: self interdependent și diferit. în culturile colectiviste, orizontalul se referă la o unitate asemenea coeziunii sociale, în timp ce dimensiunea verticală se definește prin sacrificiul personal în favoarea in-grupului și în "a-ți face partea ta" din datoria față de grup. Atît în culturile colectiviste, cît și în cele individualiste, verticalul
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
self interdependent și diferit. în culturile colectiviste, orizontalul se referă la o unitate asemenea coeziunii sociale, în timp ce dimensiunea verticală se definește prin sacrificiul personal în favoarea in-grupului și în "a-ți face partea ta" din datoria față de grup. Atît în culturile colectiviste, cît și în cele individualiste, verticalul acceptă diferențele de status și proclamă inegalitatea, devenită convergentă cu self-ul diferit. Dimensiunea orizontală susține mecanismul unei omogenizări a oamenilor în registrul atributelor și statusurilor împărtășite, devenind un concept consonant cu ideea de
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
în diferențierea culturilor (Ember, Levinson, 1991; Triandis, 1995). Convențional, există două tipuri: culturi "complexe" și culturi "simpliste". Culturile "complexe" sînt asociate libertinajului cultural, iar cele "simpliste" încurajează constrîngerea culturală. 8.5.3. Socializarea Socializarea copiilor cunoaște diferențe semnificative în culturile colectiviste față de cele individualiste. în culturile colectiviste, copiii sînt îmbrățișați mai mult, tratați cu tandrețe, sărutați mai frecvent, dar au mai puțină libertate și autonomie în comparație cu cei din culturile individualiste. Cu alte cuvinte, familiile colectiviste sînt "mai calde" față de copii, dar
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
Triandis, 1995). Convențional, există două tipuri: culturi "complexe" și culturi "simpliste". Culturile "complexe" sînt asociate libertinajului cultural, iar cele "simpliste" încurajează constrîngerea culturală. 8.5.3. Socializarea Socializarea copiilor cunoaște diferențe semnificative în culturile colectiviste față de cele individualiste. în culturile colectiviste, copiii sînt îmbrățișați mai mult, tratați cu tandrețe, sărutați mai frecvent, dar au mai puțină libertate și autonomie în comparație cu cei din culturile individualiste. Cu alte cuvinte, familiile colectiviste sînt "mai calde" față de copii, dar manifestă și mai mult control asupra
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
copiilor cunoaște diferențe semnificative în culturile colectiviste față de cele individualiste. în culturile colectiviste, copiii sînt îmbrățișați mai mult, tratați cu tandrețe, sărutați mai frecvent, dar au mai puțină libertate și autonomie în comparație cu cei din culturile individualiste. Cu alte cuvinte, familiile colectiviste sînt "mai calde" față de copii, dar manifestă și mai mult control asupra acestora. Copiii colectiviști sînt mai puțin încurajați să-și exteriorizeze emoțiile, să spună "ce simt" în variate situații. Mai ales dacă familiile colectiviste sînt numeroase, copiii sînt învățați
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]