452 matches
-
epistola) implică în subsidiar funcția conativă" (Mihaela Mancaș în DSL, 2005: 226). Organizarea structurilor poetice este articulată în virtutea unor legi specifice imaginarului, legi ce propun un anumit tip de echivalențe (în funcție de Școală poetică, de curent literar etc.) desfășurate la nivel sintagmatic. Poetul transferă emoția contemplativă în planul expresivității deliberate. Funcția poetică se întemeiază pe proiectarea principiului echivalențelor din planul paradigmatic, în planul sintagmatic. În versul: "Argint e pe ape și aur în aer" (Mortua est, Mihai Eminescu) principiul echivalenței a fost
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
legi ce propun un anumit tip de echivalențe (în funcție de Școală poetică, de curent literar etc.) desfășurate la nivel sintagmatic. Poetul transferă emoția contemplativă în planul expresivității deliberate. Funcția poetică se întemeiază pe proiectarea principiului echivalențelor din planul paradigmatic, în planul sintagmatic. În versul: "Argint e pe ape și aur în aer" (Mortua est, Mihai Eminescu) principiul echivalenței a fost proiectat de pe axa selecției pe axa combinării, iar paradigmaticul a trecut în sintagmatic. Selecția numelor de materie (metaforele "argint" "aur") din "clasele
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
pe proiectarea principiului echivalențelor din planul paradigmatic, în planul sintagmatic. În versul: "Argint e pe ape și aur în aer" (Mortua est, Mihai Eminescu) principiul echivalenței a fost proiectat de pe axa selecției pe axa combinării, iar paradigmaticul a trecut în sintagmatic. Selecția numelor de materie (metaforele "argint" "aur") din "clasele de ocurență" și combinarea în planul expresiei poetice pun în valoare o prelucrare specială a sinonimiei (argint/aur = luminozitate cosmică). În constituirea mesajului poetic, în general, selecția (din planul paradigmatic al
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
planul expresiei poetice pun în valoare o prelucrare specială a sinonimiei (argint/aur = luminozitate cosmică). În constituirea mesajului poetic, în general, selecția (din planul paradigmatic al limbii) - realizată în baza unor principii de echivalență (sinonimie, antonimie etc.) - și combinarea (în sintagmatic) - realizată prin contiguitate - se succed. În versurile lui V. Voiculescu: Atunci singurătatea se scoală-ngândurată/ Și umblă, visătoare, prin streșini de-nălțime" (V. Voiculescu, Singurătate) se utilizează substantivele singurătatea și streșini. Din paradigma substantivelor abstracte având sensul de "izolare" - singurătate
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
singurătatea se scoală-ngândurată" ia forma personificării, conferind un grad înalt de expresivitate poeziei. Locutorul devine creatorul unui cod unic, în a cărui expresie a încifrat un mesaj singular. Propunând infinite serii de echivalențe pe care le desfășoară la nivel sintagmatic, poetul transferă emoția contemplativă în planul expresivității deliberate. În determinarea valențelor originale ale textului literar, funcția poetică este actualizată prin fenomene variate la toate nivelele limbii (fonetic, lexical, morfologic, sintactic). I.1.6. Funcția fatică Există în fiecare limbă naturală
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
cognitivă (pe care se bazează în realitate, terminologia descriptiv-lingvistică). Dintre argumentele aduse de Angela Bidu-Vrănceanu, care susțin orientarea teoretică reținem: termenul este "semn lingvistic viu" (L. Depecker, 2002: 21); analiza termenilor se poate realiza prin mai multe metode lingvistice (paradigmatice, sintagmatice etc.); exploatarea relației dintre lexicul comun și lexicul specializat este una dintre direcțiile predilecte de cercetare; analiza termenilor se realizează în uzaj; terminologia descriptiv-lingvistică nu este limitată la termenii-etichetă din nomenclatoarele specializate, ci are în vedere studiul termenilor în uzaj
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
termenilor se realizează în uzaj; terminologia descriptiv-lingvistică nu este limitată la termenii-etichetă din nomenclatoarele specializate, ci are în vedere studiul termenilor în uzaj (în texte și contexte). Școala Universității din București admite variația în terminologie. Variația se produce pe axa sintagmatică, "dar are efecte paradigmatice, ducând la o dinamică a sensului specializat [...]". Relația dintre dicționare și texte pune în valoare dinamica sensurilor specializate în terminologia lexicalistă /lexicalist-semasiologică. Formele de variație terminologică se datorează circulației sociale a termenilor, fenomen ce trebuie supus
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
Bidu-Vrănceanu, 2012: 40-41); criteriul extralingvistic, având diferite reflectări lingvistice este considerat ca fiind relevant pentru interpretarea neologiei /schimbării semantice, mai ales în cercetarea evoluției conceptuale a unor termeni. Este criteriul care "se concretizează lingvistic atât la nivel paradigmatic, cât și sintagmatic, cele două aspecte intercondiționând în exprimarea neologiei semantice" (A. Bidu-Vrănceanu, 2012: 44). Metodologic, Angela Bidu-Vrănceanu propune utilizarea metodelor lexicologiei generale, de unde denumirea de "terminologie lexicală descriptivă". De aici derivă rolul dicținarelor generale și specializate, rolul lecturii definiției lexicografice. Terminologiile sunt
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
tăia", "a lua", amândouă au înțelesul de "a ridica ceva" (Aristotel, 1965: 82). În același context se atrăgea atenția asupra altui aspect: nu trebuie să vedem în comparație o formă primitivă de metaforă, ci un proces retoric secundar, o dezvoltare sintagmatică a metaforei. Fiind o comparație cu structură eliptică sau o analogie, metafora nu are calitatea de a fi explicită. Aspectul a fost dezbătut pe larg de Paul Ricoeur (P. Ricoeur, 1984: 46 și următ.)] Iată mențiunea Stagiritului privind calitatea de
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
și înafara discursului. Pe baza combinării/a transferului de idei, Fontanier identifică cinci tipuri de metafore. Jean Cohen realizează distincția între conceptul de "nepertinență semantică" și acela de metaforă, prima fiind o modalitate de pervertire a codului vorbirii - la nivel sintagmatic, iar a doua, în speță metafora, fiind o modalitate de pervertire a codului - la nivelul paradigmatic al limbii. Emile Benveniste (E. Benveniste, 1966), M. Black (M. Black, 1962) etc. - adepți ai "teoriei tensiunii" - abordează problema din perspectiva semanticii, considerând că
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
anatomice reprezentate prin "nuclei voluminoși, pereche ai diencefalului"; poate intra în structura unor metafore bilexicale, formate prin compunere tematică, de tipul, talamotomie (cf. fr. thalamotomie; en. thalamotomy) - un termen de dată relativ, recentă. Metafora conceptuală thalamus a dezvoltat puține variante sintagmatice contextuale, date fiind unicitatea conceptuală și gradul înalt de abstractizare în NA. Transferul denumirii de la DS la DȚ se realizează în baza trăsăturilor comune (formă, culoare, caracteristici fizice), niciodată a diferențelor dintre cele două domenii. Observăm din exemplele date că
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
cât de complex este rolul conceptului/ al trăsăturii conceptuale în stabilirea diferențelor, a deosebirilor dintre diferitele terminologii ("ochi"/ "ochi de pisică"/ "ochi de pisică amaurotic" etc.). Nivelul de suprafață al metaforelor polilexicale este eterogen, cuprinzând sub aspectul expresiei lingvistice, unități sintagmatice de natură diferită: med. ser activ (lat. serum- zer), med. bordură în perie, med. ochi de pisică amaurotic, med. cap de meduză etc. Complexitatea contextului nu este dată atât de nivelul de suprafață, cât de nivelul de profunzime, de substanță
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
noționale (materia, obiectul, posesorul, clasa, întregul, partea etc.). Patternul interdisciplinar, de natură socio-economică/ politică /geografică (ec. Vinerea Neagră; ec. Marțea Neagră etc.) este în expansiune în euristica metaforei terminologice. În baza acestui pattern se creează metafore deosebit de complexe, cu realizări sintagmatice inegale. Determinanții, de regulă substantive proprii, realizează extensiunea prin trăsături conceptuale legate de spațiu, de timp/ perioadă, de posesor, de identitate etc. Sunt metafore formate în baza unor nume de regiuni geografice, țări și au un grad de implicare sporit
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
caracterul monoreferențial. Așa de pildă, verbul "stalk" are în lexicul comun al limbii engleze numeroase semnificații 14. Tot în limba comună este utili zată expresia idiomatică "stalking horse"15. Preexistența unui nucleu semantic (vb. stalk) și a unui tipar lingvistic sintagmatic (stalking horse) sunt două elemente care au facilitat nu numai analogia (la nivel cognitiv), transferul direct al sensului specializat, ci și structura polilexicală a termenului din limbajul de Internet existent în limba engleză - "Net stalking". Din acest punct de vedere
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
cu variante terminologice în limba engleză: bridge router, brouter, bridge-router, b-router (LS); la fel și en. "wallet", spre deosebire de "cell", care se individualizează prin statutul interdisciplinar/ transdisciplinar. Necesitatea ca metafora să-și păstreze transparența în limba-țintă, determină traducătorul să mențină structura sintagmatică a termenilor din domeniul Internet, precum și echivalentul conceptual al trunchiului comun, în limbile-țintă. Nu în toate situațiile limba-țintă conservă structura sintagmatică și nici trunchiul comun. Iată un exemplu: fr. pont-routeur; es. ruteadorpuente (MEX), es. puente-ruteador (MEX), es. puente enrutador (ARG
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
individualizează prin statutul interdisciplinar/ transdisciplinar. Necesitatea ca metafora să-și păstreze transparența în limba-țintă, determină traducătorul să mențină structura sintagmatică a termenilor din domeniul Internet, precum și echivalentul conceptual al trunchiului comun, în limbile-țintă. Nu în toate situațiile limba-țintă conservă structura sintagmatică și nici trunchiul comun. Iată un exemplu: fr. pont-routeur; es. ruteadorpuente (MEX), es. puente-ruteador (MEX), es. puente enrutador (ARG), es. canalizador puente (ESP), es. direcciondar puente (ESP), es. entutador puente (ESP), trazador puente (ESP); cat. pont adreçador, cat. pont encaminador
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
linii mari, termeni formați în baza trunchiului conceptual comun dat de en. "bridge". Termenii din limbile catalană și portugheză din Portugalia [cat. și/ sau pt. "brouter" (POR); pt. encaminhador (POR)] nu mențin trunchiul comun dat de "bridge" și nici structura sintagmatică. În limba portugheză este înregistrată metafora "roteador bridge" (POR), o sintagmă hibridă la nivelul expresiei terminologice, ce îmbină două elemente lingvistice diferite: en. "bridge"+ pt. "roteador". Traducerea metaforei terminologice poate fi considerată, prin definiție, interacțiunea dintre două limbaje specializate, dar
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
cultural); fenomenele cele mai simplu de conceptualizat prin strategiile specifice sunt cele legate de experiența culturală a unei comunități, de experiența senzorială și corporală. Mecanismul acestor transferuri este de natură conceptuală. Analiza paradigmatică ne-a permis interpretarea sensurilor, iar metoda sintagmatică privind textele și contextele în care echivalența are un rol fundamental permite cercetarea dinamicii metaforei jurnalistice. Aceasta, cu atât mai mult, cu cât variația conținutului conceptual și informațional în funcție de contextele în care apare metafora jurnalistică are importanță atât pentru identificarea
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
hipo- (ipo-); hiper/ hipo; infra; meta-, para, peri-, dia-, per, sin- (sim-) intrând în structuri derivate în limbile latină/ greacă își confirmă statutul de formanți semantici numai prin accepția lor originară. O abordare lingvistică ar putea oferi câteva argumente. Relațiile sintagmatice se desfășoară pe axa contiguității și sunt condiționate de caracterul linear al semnului (prin semnificant) și al enunțului lingvistic. Saussure considera raporturile sintagmatice raporturi in praesentia, bazate pe doi sau mai mulți termeni (spre deosebire de relațiile paradigmatice care unesc termeni in
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
de formanți semantici numai prin accepția lor originară. O abordare lingvistică ar putea oferi câteva argumente. Relațiile sintagmatice se desfășoară pe axa contiguității și sunt condiționate de caracterul linear al semnului (prin semnificant) și al enunțului lingvistic. Saussure considera raporturile sintagmatice raporturi in praesentia, bazate pe doi sau mai mulți termeni (spre deosebire de relațiile paradigmatice care unesc termeni in absentia). Semnele lingvistice sunt consecutive unul altuia, în dezvoltarea celor mai simple "sintagme", care sunt cuvintele derivate. Rolul relațiilor sintagmatice este de a
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
Saussure considera raporturile sintagmatice raporturi in praesentia, bazate pe doi sau mai mulți termeni (spre deosebire de relațiile paradigmatice care unesc termeni in absentia). Semnele lingvistice sunt consecutive unul altuia, în dezvoltarea celor mai simple "sintagme", care sunt cuvintele derivate. Rolul relațiilor sintagmatice este de a actualiza unitățile conceptuale ale termenilor: re- gener(a)-re, reconsider(a)-re. Aceste relații pot modifica desfășurarea opoziției și implicit, a semnificației (regenerat - (refăcut), (de)-generat) și/ sau o pot neutraliza. Corelațiile paradigmatice ilustrează constituirea termenilor ca
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
neutraliza. Corelațiile paradigmatice ilustrează constituirea termenilor ca semne lingvistice: (1) din unități lingvistice inferioare, în cazul când semnul este simplu (r-e-g-u-l-ă); din unități variate, dacă semnul este complex (făcut-refăcut; venin-contravenin; metropie-hipermetropie). Semnul lingvistic își fundamentează semnificațiile prin intersectarea axei relațiilor sintagmatice cu axa relațiilor paradigmatice, ca expresie a influenței semnelor învecinate și a relațiilor pe care le stabilesc. Prin prefixul hipo- de pe axa sintagmatică internă, semnul complex, derivat - hipoglicemie - este asociat unei întregi clase de semne (realizate și posibile), structurate în
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
variate, dacă semnul este complex (făcut-refăcut; venin-contravenin; metropie-hipermetropie). Semnul lingvistic își fundamentează semnificațiile prin intersectarea axei relațiilor sintagmatice cu axa relațiilor paradigmatice, ca expresie a influenței semnelor învecinate și a relațiilor pe care le stabilesc. Prin prefixul hipo- de pe axa sintagmatică internă, semnul complex, derivat - hipoglicemie - este asociat unei întregi clase de semne (realizate și posibile), structurate în mod identic: hipotensiune, hipoaciditate, hipotalamus. Această serie stabilește un raport de opoziție cu subclasa termenilor în care regăsim pe axa sintagmatică internă prefixul
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
de pe axa sintagmatică internă, semnul complex, derivat - hipoglicemie - este asociat unei întregi clase de semne (realizate și posibile), structurate în mod identic: hipotensiune, hipoaciditate, hipotalamus. Această serie stabilește un raport de opoziție cu subclasa termenilor în care regăsim pe axa sintagmatică internă prefixul hiper-: hipertensiune, hiperaciditate etc., dar și cu seria cuvintelor savante care au pierdut cuvântul-bază: hipoxie, hipoglos și au neutralizat relațiile sintagmatice interne. Notele lor comune sunt de altă natură: atât semnul hipoglicemie, cât și hipoxie pot stabili relații
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
hipoaciditate, hipotalamus. Această serie stabilește un raport de opoziție cu subclasa termenilor în care regăsim pe axa sintagmatică internă prefixul hiper-: hipertensiune, hiperaciditate etc., dar și cu seria cuvintelor savante care au pierdut cuvântul-bază: hipoxie, hipoglos și au neutralizat relațiile sintagmatice interne. Notele lor comune sunt de altă natură: atât semnul hipoglicemie, cât și hipoxie pot stabili relații sintagmatice exterioare prin care să consolideze unitatea cognitivă (la nivel referențial) printr-o formă redundantă din punct de vedere lingvistic (cf. Hipoglicemia este
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]