22,286 matches
-
atat sentimentul exprimat este mai profund, iar viziunea comunicată mai originală și mai viguroasa. Simbolismul activ al cuvântului, acel "limbaj imaculat"49 visat de Mallarmé, prin intermediul căruia am putea acționa, asemenea anticului Orfeu, direct asupra naturii, controlând nu numai energiile vizibile și invizibile ale lumii și, prin asta, să restabilim unitatea lor originară, poate fi redobândit, afirmă Bergson, într-un singur fel - "brisant leș cadres du langage" [sfărmând cadrele limbajului]50 - , alterând radical convențiile ce îl îngrădesc. Următoarele gânduri barbiene pare
[Corola-publishinghouse/Science/84958_a_85743]
-
dintre Ronald Reagan, și apoi dintre succesorul său, președintele Bush, și Gorbaciov. Este Gorbaciov sincer atunci când vorbește de pace? Este într-adevăr "the Good Guy" pe care pretinde că îl întruchipează? "Săracii" din România nu umplu străzile orașelor, nu sunt vizibili. Aceștia își vor face brusc apariția după zilele din decembrie 1989, scandalizându-i pe observatorii occidentali. Nimeni nu vorbește despre orfelinatele unde, înainte de decembrie 1989, mor pe capete copiii abandonați sau bolnavi. Cei care știu tac, ceilalți nu cunosc situația
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
la București, vorbe pline de teamă și speranță de schimbare, și calendarul celor Mari, G. Bush și M. Gorbaciov, care se străduiesc să mențină un echilibru internațional, este frapant, în timp ce Europa sovietică se mișcă. Semnalele venite din România rămân puțin vizibile: astfel, se aude la New York, pe 2 decembrie, că fosta tânără glorie a gimnasticii românești, Nadia Comăneci, triplă campioană olimpică în 1976, a sosit la bordul unui avion al companiei Panam, declarând că fugise din România lui Ceaușescu din dorința
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
în schimbul unei răscumpărări simbolice cea a discursului naționalist și al unei foarte modeste prosperități efective, însoțită de câteva minime libertăți foarte atent dozate. Așa se explică, în opinia mea, absența unei disidențe substanțiale care să depășească protestele izolate, adesea mai vizibile de la München sau de la Paris decât de la Cluj sau de la Brașov. Personalizate în exces și adesea fără nicio legătură unul cu celălalt, gesturile eroice și solitare de protest din partea dr. Ion Vianu, a Doinei Cornea sau Dorin Tudoran, manifestele lui
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
rămâne confuză. În ultimii ani ai regimului, marile adunări populare organizate de Adrian Păunescu sunt interzise și "Cântarea României" suferă o mutație semnificativă, devenind un concurs național de așa-zisă creație, obligatoriu și fragmentat pe segmente nesemnificative numeric, cu scopul vizibil de a înlocui orice producție culturală și artistică profesionistă cu o mișcare de amatori, mai ușor și de plătit, și de instrumentalizat propagandistic. Această instrumentalizare fără precedent a temelor identității naționale și istorice era acceptată, chiar instrumentalizată la rându-i
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
confruntați cu huiduielile mulțimii. Cei care asigurau transmisia în direct a mitingului n-au apucat să întrerupă emisia înainte ca strigătele furioase ale mulțimii, și mai ales figurile descompuse de furie și de teamă ale celor doi Ceaușești, să devină vizibile în prim-plan pe ecranele tuturor televizoarelor. Această apariție a unei puteri care se prăbușește brusc a explodat pretutindeni în întreprinderi, instituții, comitete de partid și în toate unitățile militare, unde se viziona în colectiv mitingul de la București, pentru ca, în
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
crainic oficial al dictaturii. Întreaga după-amiază a lui 21 decembrie, atât la radio, cât și la televiziune, urmează programul perpetuu omagial prevăzut, în ciuda faptului că, pe străzile marilor orașe, în primul rând în București, o agitație neobișnuită devine tot mai vizibilă. În soarele aproape călduț al amiezii de decembrie, grupuri răzlețe de participanți fugiți de la mitingul lui Ceaușescu se opresc în Piața Universității și, la celălalt capăt al bulevardului, în Piața Romană. Zeci, apoi câteva sute chiar de manifestanți cei mai mulți tineri
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
cu fețele acoperite de căști își strâng rândurile, parcă temându-se de tinerii intrepizi și vunerabili, cu piepturile și mâinile goale, care cântă vesel, ca la un meci de fotbal, "olé, olé, Ceaușescu nu mai e". Primele gesturi represive fuseseră vizibile încă din Piața Palatului, iar imediat după ora 13, lângă Biserica Enei, lt. colonel Gheorghe Rodeanu 25, de la Miliția Sectorului 4-București, îl împușcă în piept fără somație pe studentul Marcel Roman, primul rănit grav din București, și ucide o altă
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
și că, pentru a masca această definitorie absență, a pus în scenă spectacolul televizat al "revoluției în direct", unde a putut interpreta rolul principal fără prea multe riscuri. Revoluția în direct și protagoniștii acesteia Odată cu fuga lui Ceaușescu, două centre vizibile ale Puterii vor coexista în imaginile și în imaginarul revoluției române: sediul CC și Televiziunea Română, care devin, parte în conjuncție, parte în opoziție unul față de celălalt, sursa de legitimare a noii puteri politice. Aceste două centre lasă în umbră cel
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
România în decembrie 1989 nu poate fi înțeles, de aceea, în afara recunoașterii modului în care dubla sa realitate, cea a revoltei spontane și cea a loviturii de stat, cea a revoltei anticomuniste și a anticeaușismului limitat, se conjugă în alternanța vizibil/ invizibil și aparent/real, condiționată de spectacolul în direct al revoluției. Elementul-cheie de la care trebuie să pornească orice analiză a evenimentelor din decembrie 1989 este faptul că gruparea care se proclamă/este proclamată drept "emanație a revoluției", în frunte cu
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
de stradă care provocaseră efectiv prăbușirea regimului, percepe sau intuiește măcar că a devenit un actor involuntar într-un spectacol a cărui regie nu le aparținea, și încearcă să descâlcească ițele. Sentimentul difuz al unei (unor) realități paralele, între care cele vizibile sunt factice și cele reale sunt invizibile, contrastul dintre confuzia realității și ordinea artificială a spectacolului se încrustează durabil în mintea segmentelor active ale societății intelectuali, studenți, medii urbane în genere care aveau încă din perioada anterioară reflexul de a
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
care a înscenat-o de pe 22 decembrie seara. Așa se face că violența revoluționară nu și-a găsit răspunsul în realitatea politică, ci doar într-o succesiune de operații de imagine, substituind, în bună tradiție comunistă, realitățile invizibile prin falsul vizibil. Un model al acestei prestidigitații este chiar dispariția Partidului Comunist Român: în proclamația din 22 decembrie, acesta nu e numit ca atare, se vorbește doar de renunțarea la rolul conducător al "partidului unic". Această tăcere asurzitoare, ca să spun așa, maschează
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
de colaboratori și consilieri devotați Moscovei 43, marca în realitate reintegrarea României în sfera de influență sovietică și disciplinarea tendințelor autonomiste dezvoltate de Ceaușescu 44. Faptul că exact acest element-pivot al noului regim e aproape invizibil, prin contrast cu semnele vizibile ale unei apropieri de Occident care răspundea dezideratelor marii majorități a cetățenilor României -, dovedește din nou controlul exercitat asupra percepției publice prin jocul dintre planul vizibil și cel ocultat. În asemenea măsură încât, în 1991, când Iliescu semna la Moscova
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
că exact acest element-pivot al noului regim e aproape invizibil, prin contrast cu semnele vizibile ale unei apropieri de Occident care răspundea dezideratelor marii majorități a cetățenilor României -, dovedește din nou controlul exercitat asupra percepției publice prin jocul dintre planul vizibil și cel ocultat. În asemenea măsură încât, în 1991, când Iliescu semna la Moscova un nou tratat politic cu URSS, informația a explodat ca o bombă, provocând un val enorm de proteste și împiedicând ratificarea ulterioară a tratatului; în iarnă
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
unei societăți civile structurate. Harta electorală a lui 1992 punea încă în lumină clivaje politice între centrul României regiunea care odinioară a făcut parte din Imperiul Roman și provinciile răsăritene și meridionale ale țării 49. La acestea se adăugau, mai vizibile, decalajele datorate prezenței Imperiului austriac sau, dimpotrivă, a celui otoman. Dar aceste date tradiționale ar fi putut foarte bine să fie limitate și chiar depășite, mai ales în lunile imediat următoare marelui șoc al revoluției, când opinia publică era încă
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
mai reacționare forțe moștenite din epoca Ceaușescu. Domesticite și înspăimântate o vreme de revoluție, aceste forțe profită acum de panica noilor guvernanți în fața opoziției democratice pentru a-și negocia concursul în noul context de la sfârșitul lui ianuarie 1990. Singura probă vizibilă a acestei alianțe este incitarea maselor de muncitori industriali în frunte cu minerii, de pură tradiție bolșevică; dar, în spatele acesteia, avem tot dreptul să bănuim o mobilizare de forțe politice și publicistice, precum și cea a unor grupuri importante din fosta
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
fi existat probabil niciodată fără conjuncția dintre factorul intern reprezentat de prima alternanță la putere, în 1996, când nomenclatura cât de cât convertită la retorica democrației a pierdut definitiv monopolul absolut asupra puterii și de factorul extern a cărui ipostază vizibilă a fost desmembrarea tragică a fostei Iugoslavii între 1995, anul acordurilor de la Dayton, și 1999-2000. Din pricina dramei iugoslave, marii decidenți internaționali au fost nevoiți să ia cunoștință, în fine, de noile imperative ale securității europene după căderea Zidului Berlinului. Într-
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
de drept în toate aceste confruntări: în ajunul instalării primului parlament ales democratic, în 1990, minerii răvășeau Capitala; în ajunul adoptării primei constituții postcomuniste, minerii provoacă din nou o criză extrem de gravă a instituțiilor statului. Ca și când, de fiecare dată, devenea vizibilă voința de a semnala unde se află de fapt adevărata putere. Dezbaterile în jurul noii constituții devin atât de acute în 1991 încât împing partidele de opoziție, și mai ales PNȚCD, să cheme la boicotarea referendumului, fără alt rezultat decât acela
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
a putea progresa. El a devenit un susținător activ, chiar dacă până la un punct din umbră, al unei formule politice care să potențeze acțiunea și obiectivele PNȚCD prin intermediul societății civile, și a cultivat deliberat forme de acțiune politică în care rolul vizibil era concedat reprezentanților acestei societăți. În ciuda tuturor acestor rezerve și obstacole, era atât de evident că regimul Iliescu, lăsat să acționeze după propria-i voie, nu ar fi deschis niciodată calea către o adevărată democrație, și că, pentru a se
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
o alianță formală cu țărăniștii și mai ales spargerea CDR. Astfel, FDSN formase singur guvernul, condus de Nicolae Văcăroiu, un funcționar de rang înalt al Ministerului de Finanțe, apropiat al lui Corneliu Vadim Tudor. În schimbul unor poziții oficiale nu foarte vizibile, cele două partide naționaliste, PUNR și PRM, ca și minusculul Partid Socialist condus de Ilie Verdeț, fostul Prim Ministru al lui Ceaușescu, au acordat susținere parlamentară guvernului FDSN. Doi ani mai târziu însă, această colaborare parlamentară s-a dovedit insuficientă
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
internaționali ai acelei perioade: Președintele SUA, Bill Clinton, ca și dna Albright sau Papa Ioan Paul II, Tony Blair sau Jacques Chirac și Helmuth Kohl, Vaclav Havel, Viktor Orban sau Mihail Gorbaciov, ca să nu-i cităm decât pe cei mai vizibili, au exprimat în diferite forme această convingere în cei 10 ani care s-au scurs de la încheierea acestei etape. Aceeași idee a fost afirmată de actori colectivi de mare importanță, în frunte cu Comisia Europeană și rapoartele anuale ale acesteia
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
vădeau a fi piedici importante în calea acceptării României în concertul european; nerăbdarea, înainte de toate, a electoratului CDR, a fost instrumentalizată cu un remarcabil talent de mediile ostile Convenției. Nenumărate complicități între mass media și foștii stăpâni absoluți ai României, vizibile mai ales prin ecourile în presă ale evenimentelor din 1999, au adus o contribuție importantă atât la sporirea ostilității opiniei publice ân general, cât și la descurajarea dramatică a militanților CDR. Sondaje de opinie dirijate cum au fost, de exemplu
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
primii ani după revoluție a consacrat inamovobilitatea magistraților, esențială pentru a asigura independența acestora; doar că, acordat unei profesii prea puțin reformate, acest drept a participat nu numai la progresele, ci și la unele carențe ale actului de justiție, încă vizibile în practica Înaltei Curți sau în poziția adoptată de Consiliul Superior al Magistraturii care funcționează mai degrabă ca un sindicat ce apără drepturile magistraților decât ca o instituție colegială menită să-i responsabilizeze. În alt sens, Ministerul Public se dovedește
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
aceasta își pierdea răbdarea de cite ori i se spunea că e nevoie mai întâi de parcurgerea lungului proces de dezbatere și adoptare a legilor, de întemeiere a instituțiilor, și că abia apoi e posibil ca primele rezultate să devină vizibile. Așa s-a întâmplat în multe domenii ale vieții publice, și mai ales în cel al luptei contra corupției. Legislația anterioară anului 1996 nu avea în vedere nici spălarea de bani, nici delictul de inițiere, nici conflictele de interese; nu
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
societăților post-comuniste, urmând un spectru descrescător dinspre est spre vest, cu o cotă explozivă în Rusia și Ucraina, atenuându-se apoi cu cât privim către Europa Centrală. Pe această hartă a afacerilor ilicite, România și Bulgaria au devenit mult prea vizibile în decursul procesului de integrare europeană. De câte ori e vorba de corupție în România, apar două explicații care simplifică, fiecare în felul ei, o situație foarte complicată: fie se evocă îndelunga experiență turco-fanariotă a bacșișului și peșcheșului (de parcă nu ar exista
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]