2,571 matches
-
p. 12. 5 Ibid., p. 14. 6 Basarab Nicolescu, La transdisciplinarité (Transdisciplinaritatea), Monaco, Rocher, "Transdis-ciplinarité", 1996. 7 S. Lupasco, op. cit., p. 20. 8 Ferdinand Gonseth, À propos de deux ouvrages de M. Stéphane Lupasco (Despre două lucrări ale domnului S.L.), Dialectica, vol. 1, n° 4, 1947. 9 S. Lupasco, op. cit., p. 21. 10 Basarab Nicolescu, Scientisme, l'autre affaire Sokal (Scientismul, cealaltă afacere Sokal), Esprit n° 7, iulie 2006, pp. 194-198. 11 S. Lupasco, op. cit., p. 36. 12 Basarab Nicolescu, " Relativité
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
Abellio, scrisoare către Basarab Nicolescu, Paris, 30 mai 1985. 30 Raymond Abellio, "À propos du ternaire et du quaternaire", art. cit. 31 Ferdinand Gonseth, "A propos de deux ouvrages de M. Stéphane Lupasco" (" Despre două lucrări ale domnului Stephane Lupasco"), Dialectica, vol. 1, n° 4, 1947, pp. 309-315. 32 Basarab Nicolescu, "Stéphane Lupasco et le tiers inclus De la physique quantique à l'ontologie" (" S.L. și terțul inclus De la fizica cuantică la ontologie"), Revue de Synthèse, Tome 126, n° 2, 2005, pp.
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
apărut un vîrtej istoric care, ca orice vîrtej, s-a format și s-a menținut plecînd de la întîlnirea unor fluxuri contrare, în care fiecare moment sau component este deopotrivă produs și producător al celorlalte. Vîrtejul european s-a format prin dialecticile conjugate ale luptelor dintre Cetăți și State, ale luptelor de clasă, ale luptelor de idei, ale căror interacțiuni complexe l-au hrănit și dezvoltat. Astfel, acest vîrtej a devenit el însuși creator al statelor-națiune, al burgheziei, al capitalismului, apoi al
Gîndind Europa by Edgar Morin [Corola-publishinghouse/Science/1421_a_2663]
-
transformă în mituri, precum Rațiunea sau Știința. El conține de asemenea momente dialogice cruciale evidențiate de opozițiile exemplare Pascal / Montaigne, Hobbes / Locke, Newton / Descartes, Rousseau / Voltaire, Iluminism / Romantism, Hegel / Kierkegaard. El comportă în sfîrșit crize ce afectează fiecare dintre termenii dialecticii, însă nici unul dintre aceștia nu sucombă vreodată, ci profită chiar de criza sa pentru a se reînsufleți și reînnoi. Așa s-au petrecut și se petrec întotdeauna lucrurile cu Credința. Cultura europeană nu doar suferă aceste opoziții, conflicte și crize
Gîndind Europa by Edgar Morin [Corola-publishinghouse/Science/1421_a_2663]
-
cu totul nu mai are ce să dea, când misia fanarioților de zdrobire a rânduielilor vechi s-a împlinit, atunci un nou atlet, ce din veacuri se părea adormit, se deșteaptă și se arată în arenă", observa Bălcescu, atent la dialectica schimbărilor sociale. Disperarea i-a făcut pe români să recurgă uneori la "insurecție, acel drept legitim al popoarelor chinuite". Așa s-a întâmplat la 1821, așa a dorit Bălcescu să facă la 1848, înțelegând că abolirea vechilor așezăminte nu era
[Corola-publishinghouse/Science/1451_a_2749]
-
căpătase un contur destul de clar în sufletul națiunii și că diplomația n-a făcut decât să tragă concluziile unui proces istoric. Între "pohta" Viteazului de la 1600, nefavorizată de circumstanțe, și actul de la 1 Decembrie 1918, istoria înscrie datele unei probleme, dialectica unei idei ajunsă la împlinire. Acel "regat al Daciei" pe care anchetatorii îl puneau anume pe seama lui Horia, către finele secolului XVII, nu era altceva decât proiecția firavă a acestei idei, ca și planul unei Românii întregite și suverane conceput
[Corola-publishinghouse/Science/1451_a_2749]
-
le descrie ca fiind "stabile, supuse numai schimbărilor naturale: însămânțatul și recoltatul, vara și iarna, noaptea și ziua, nașterea și moartea 44". Orice abatere de la acest ciclu prestabilit sau orice întrerupere era pusă pe seama forțelor supranaturale, care erau imaginate ca "dialectică a extremelor": a binelui și a răului. Unde exista un zeu al binelui, trebuia să apară și o entitate a răului. Cele două forțe opuse își ma-nifestau puterea prin spirite care populau lumea supranaturală. Astfel, realitatea și lumea mitică se
Efectul de bumerang: eseuri despre cultura populară americană a secolul XX by Adina Ciugureanu [Corola-publishinghouse/Science/1423_a_2665]
-
un contract social. Una din ipotezele semiotice actuale este existența sub fiecare proces de comunicare a acestor coduri sau reguli bazate pe o anumită convenție culturală. Studiind procesele culturale ca procese de comu-nicare, semiotica vizează dezvăluirea sistemelor ce subîntind procesele. "Dialectica sistem-proces ne conduce la afirmarea dialecticii cod-mesaj" (U. Eco, 1972: 30-31). În viziunea lui Eco, codurile sînt totdeauna plurale și nu neapărat comune emițătorului și receptorului (cf. L. Pirandello: "Folosind cuvintele, le dați sensul pe care îl au pentru dumneavoastră
by Daniela Rovenţa-FrumuŞani [Corola-publishinghouse/Science/1055_a_2563]
-
semiotice actuale este existența sub fiecare proces de comunicare a acestor coduri sau reguli bazate pe o anumită convenție culturală. Studiind procesele culturale ca procese de comu-nicare, semiotica vizează dezvăluirea sistemelor ce subîntind procesele. "Dialectica sistem-proces ne conduce la afirmarea dialecticii cod-mesaj" (U. Eco, 1972: 30-31). În viziunea lui Eco, codurile sînt totdeauna plurale și nu neapărat comune emițătorului și receptorului (cf. L. Pirandello: "Folosind cuvintele, le dați sensul pe care îl au pentru dumneavoastră; iar eu primindu-le, le investesc
by Daniela Rovenţa-FrumuŞani [Corola-publishinghouse/Science/1055_a_2563]
-
care sînt semnul, obiectul său și interpretantul, această influență tripartită nefiind rezolvabilă în acțiuni între perechi" (C.P. 5.484). Așa cum afirmă și Eco, subiecții semiozei lui Peirce nu sînt în mod necesar subiecți umani, ci "entități semiotice abstracte a căror dialectică internă nu e afectată de ocurența unui comportament de comunicare" (A. Boboc, 1997:32). În mod clar interpretantul nu se confundă cu interpretul sau subiectul ce interpreteză semnul: inter-pretantul este definiția representamen-ului, intensiunea lui Carnap, semnificatul lui Saussure, modul în
by Daniela Rovenţa-FrumuŞani [Corola-publishinghouse/Science/1055_a_2563]
-
răsturnările de situații care definesc intriga ca transformare reglată de la o situație inițială la una terminală. Nu-mesc configurare această artă a compoziției care realizează medierea între concordanță și discordanță" (P. Ricoeur, 1990: 168). Din corelarea între acțiune și personaj rezultă dialectica internă a personajului, pandant al dialecticii concordanță/discordanță rezultînd din punerea în intrigă. Persoana (reală) ca și personajul (ficțional) vor fi înțelese, interpretate ca personaje de povestire, adică neseparate de experiențele lor. Povestirea construiește identitatea personajului, pe care o putem
by Daniela Rovenţa-FrumuŞani [Corola-publishinghouse/Science/1055_a_2563]
-
ca transformare reglată de la o situație inițială la una terminală. Nu-mesc configurare această artă a compoziției care realizează medierea între concordanță și discordanță" (P. Ricoeur, 1990: 168). Din corelarea între acțiune și personaj rezultă dialectica internă a personajului, pandant al dialecticii concordanță/discordanță rezultînd din punerea în intrigă. Persoana (reală) ca și personajul (ficțional) vor fi înțelese, interpretate ca personaje de povestire, adică neseparate de experiențele lor. Povestirea construiește identitatea personajului, pe care o putem numi identitate narativă, construind identitatea istoriei
by Daniela Rovenţa-FrumuŞani [Corola-publishinghouse/Science/1055_a_2563]
-
cel sintetic (generativ) transformîndu-l pe unul în procedură de verificare a celuilalt" (S. Schmidt, 1973: 153). Povestirile literare și "istoriile" de viață (récits de vie, life story) nu se exclud, ci dimpotrivă se completează, în ciuda sau grație contrastului lor. Această dialectică ne amintește că povestirea face parte din viață înainte de a se exila din viață în literatură; că se întoarce la viață pe căile multiple ale asimilării și cu prețul unor tensiuni inexpugnabile" (P. Ricoeur, 1990: 193). 6. SEMIOTICA PUBLICITĂȚII 6
by Daniela Rovenţa-FrumuŞani [Corola-publishinghouse/Science/1055_a_2563]
-
spune Barthes, "perspectiva citării", legea, regula, cartea (cartea culturii, a vieții S/Z, 1970: 21); ea este regula care închide, dar în același timp deschide un drum, este matricea unei infinități de ocurențe, sursa jocului limbajului și a eternei, necesarei dialectici între lege și creativitate sau, în termenii lui Apollinaire, între ordine și aventură. În această dialectică, gluma apare ca un exemplu de presiune socială asupra gramaticii sau a contextului asupra convenției (E. Goody, 1978: 261). În perspectiva dinamică a presiunii
by Daniela Rovenţa-FrumuŞani [Corola-publishinghouse/Science/1055_a_2563]
-
este regula care închide, dar în același timp deschide un drum, este matricea unei infinități de ocurențe, sursa jocului limbajului și a eternei, necesarei dialectici între lege și creativitate sau, în termenii lui Apollinaire, între ordine și aventură. În această dialectică, gluma apare ca un exemplu de presiune socială asupra gramaticii sau a contextului asupra convenției (E. Goody, 1978: 261). În perspectiva dinamică a presiunii sociale, raportul dintre structură și uz devine fluid, în sensul încorporării structurale a unor patternuri de
by Daniela Rovenţa-FrumuŞani [Corola-publishinghouse/Science/1055_a_2563]
-
pe principiul coincidenței ca și pe principiul sincronicității, dar înregistrează și decalare de instanțiere și de substanțiere, întârzieri pe verticală și îndepărtări pe orizontală de nivel și de conținut, într-o perspectivă cu sens dat de limitările contextului. În această dialectică se conturează mereu tendința către adevăr, deși explicația se face cu aproximări, cu conjecturi. Esența relației idee-fapte în Economie ține de nevoia de a nu decădea în materialism (în lichidul căreia s-a format gândirea economică) și nici de a
ECONOMIA DE DICȚIONAR - Exerciții de îndemânare epistemicã by Marin Dinu () [Corola-publishinghouse/Science/224_a_281]
-
constituie drama cunoașterii în Economie, în orice știință umanistă. Dar această provocare este și capcana unde ieșirea revelează nu doar originea crizei, ci și soluția crizei. Ceea ce complică această poziționare rațională nu ține, este adevărat, doar de inadecvările reflexivității, ale dialecticii conceptelor, ci și de (poate mai ales) concretețea pe care simte nevoia să se așeze natura umană, pe palpabilul substanței câștigului și pe viteza împlinirii așteptărilor. În măsura în care în Economie este vorba despre fluctuație ca dinamică a stărilor fizice în preajma iminenței
ECONOMIA DE DICȚIONAR - Exerciții de îndemânare epistemicã by Marin Dinu () [Corola-publishinghouse/Science/224_a_281]
-
în sensul în care, în structuri convective (emergente), nu toate acțiunile sunt generate conștient, nu toate consecințele au corespondent în intențiile care le-au provocat. Desigur, în bună măsură această relaționare dintre necesitate și întâmplare are sens pe fondul înțelegerii dialecticii ordine haos. Acțiunea umană are, în esență, funcția de a semnifica ordinea, de a construi structuri de sensuri stabile, de a trata, până la urmă, haosul ca o ordine încă nepătrunsă de cunoaștere (Cohen, Stewart, 2008). În viziunea în care Economia
ECONOMIA DE DICȚIONAR - Exerciții de îndemânare epistemicã by Marin Dinu () [Corola-publishinghouse/Science/224_a_281]
-
în contexte, acestea fiind în esență o problemă de convenție, de înțelegere, de diferențiere geometrică prin internalizarea referențialelor. Lumea este ceea ce reușește să înțeleagă, să explice și să învețe intersubiectivitatea văzută ca joc de interese, scopuri, așteptări sau valori, ca dialectică a normei și ca discernământ procedural. Termenul distinctiv pentru această cogniție ar putea să genereze unele percepții parazitare datorită încărcăturii de sensuri provenite dintr-o polemică epistemologică (susținută printre alții de Popper (Popper, 1998b), legat de problema paradigmei tratate de
ECONOMIA DE DICȚIONAR - Exerciții de îndemânare epistemicã by Marin Dinu () [Corola-publishinghouse/Science/224_a_281]
-
pe magistrala complexității recunoașterea limitelor, dar și a puterii de a le împinge progresiv, de a lărgi orizontul cunoașterii, acesta tinzând asimptotic spre limita schimbătoare dintre cunoscut și necunoscut. Orice progresie a limitei provoacă transformări esențiale ale conținuturilor cogniției pe dialectica dintre divizare și integrare a cunoștințelor, ca forme de mișcare specifice evoluției cunoașterii. Este o procesualitate transformațională ce implică și creșterea cantitativă a cunoștințelor și rafinarea lor calitativă, ca sinteză mereu reînnoită a referențialelor gândirii, ca dinamică în fapt a
ECONOMIA DE DICȚIONAR - Exerciții de îndemânare epistemicã by Marin Dinu () [Corola-publishinghouse/Science/224_a_281]
-
speculație - bani fictivi; bani fictivi - virtualizarea valorii - supraproducție etc. Aceste trasee modifică până la alterare canalele de transmisie ale politicilor economice sau compromit însăși ideea de politică economică. Sub evidența căutării de rentă, consumatorul devine captiv, iar prețul se formează în dialectica monopolului, inflația fiind o consecință a goanei după profit. Sub tentația speculației, fondurile extrabancare (sau din bănci de investiții) ajung sub forma fondurilor de risc (sau de acoperire) și a fondurilor suverane (de prosperitate) să facă regula pe piața financiară
ECONOMIA DE DICȚIONAR - Exerciții de îndemânare epistemicã by Marin Dinu () [Corola-publishinghouse/Science/224_a_281]
-
rândul său o societate a creierelor artificiale. Încercarea de construire a unui creier sintetic, cu rețele neuronale, utilizează modele computaționale fondate pe sisteme nervoase biologice, alăturând eforturile inteligenței aritificiale cu cele ale vieții sintetice. Bazată pe procese materiale și contingente, dialectica dintre biologic și informațional este în genere transgresată prin faptul că ciberneticul nu este conceput doar un produs opus organicului, ci i se atribuie relații biologice, digitale și digital-biologice, într-un circuit al feedbackului și al interraportării permanente, al relegăturilor
[Corola-publishinghouse/Science/1913_a_3238]
-
discuție limitele localizării și ale integrității umane, mai degrabă decât un subiect imaterial și destrupat. Am văzut în capitolul precedent polemica dintre material și imaterial, întrupare și destrupare în cadrul discursurilor cyborgice, ilustrate prin Sobchack vs Stone, perspectiva lui Bukatman sau dialectica materialitate-idealitate la Heim. Katherine Hayles rezolvă acest impact teoretic prin soluția subiectului virtual întrupat în mod material la interfața tehnologiilor. Cyberspațiul sau realitatea virtuală nu pot fi experimentate, consideră teoreticiana, decât prin simțurile organelor corpului fizic, material, spre exemplu ochii
[Corola-publishinghouse/Science/1913_a_3238]
-
prin care subiectul uman poate să opteze pentru o identitate ideală, pe care nu o are în realitatea fizică, însă pe care dorește să o aibă, întâlnindu-se cu problematica metafizicii virtuale formulate de către Michael Heim (vezi capitolul precedentă în cadrul dialecticii materialitate-idealitate. Aceste studii postmoderniste aplicate pe identitatea creată în spațiul tehnologiei virtuale sunt însă, în mare parte, lipsite de o atitudine critică, realistă și moderată, astfel încât garantează reliefarea doar a unui pol al relației bivalente om-computer. Trebuie avute în vedere
[Corola-publishinghouse/Science/1913_a_3238]
-
București, 1980; Din umbra lumii, București, 1983; Dorul și ființa, București, 1986; Prieteni curajoși, București, 1989; Cuprinsul vorbirii, București, 1993. Repere bibliografice: Dan Culcer, „Profet spre ziuă”, VTRA, 1973, 1; Mihai Zaharia, „Luptele soldatului”, TR, 1981, 5; Emil Manu, O dialectică a dorului, RL, 1986, 37; Laurențiu Ulici, Promoția ’70. Ardelenii, RL, 1986, 46; Ioan Holban, „Dorul și ființa”, CL, 1987, 7. C.Br.
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288162_a_289491]