7,215 matches
-
arhetipal. Distingând în creația poetului trei ipostaze ale iubitei, sugerate prin metafora miresei (virtuală, reală și metafizică), G. le urmărește prezența de-a lungul întregii opere, cu necesare raportări la elementele biografice, judecându-le însă în principal ca întruchipări ale imaginarului. Autorul receptează erosul arghezian ca „un spațiu imaginar, având o configurație complexă și, firește, contradictorie, guvernat de o dialectică imprevizibilă, precum și, totodată, ca o invitație la explorarea unui teritoriu afectiv și spiritual a cărui contribuție la deslușirea creatorului său se
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/287391_a_288720]
-
publicate în presă între 1973 și 1995. Alte cronici și recenzii dedicate unor cărți de critică și istorie literară sunt reunite în volumele Critica și actul lecturii (1999; Premiul Filialei Sibiu a Uniunii Scriitorilor) și Caleidoscop (2003). SCRIERI: Tudor Arghezi. Imaginarul erotic, București, 1980; Octavian Goga. Argumentul operei, I, București, 1987; Cercul Literar de la Sibiu. Semnificație și destin, Sibiu, 1995; Critica și actul lecturii, Sibiu, 1999; Octavian Goga. Răsfrângeri în evantai, Sibiu, 2002; Caleidoscop, Sibiu, 2003. Ediții: Tudor Arghezi, Ars poetica
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/287391_a_288720]
-
grabă în scriitură. Subintitulată „jurnal de sanatoriu”, narațiunea este o continuare a firului epic din Inimi..., sub forma rememorării unor evenimente trăite sau visate. Spațiu interior, „vizuina luminată” semnifică ultima realitate a ființei. Aici se produce sinteza dintre real și imaginar. Tensiunile declanșate de incongruențele eu - lume se atenuează, înlocuite fiind cu o stare de halucinație lucidă. Dezlegat de obișnuințe, privitorul are revelația inconsistenței timpului și atotputerniciei morții, a haosului existențial și trăiește cu acuitate sentimentul desubstanțializării vieții, al excluderii, al
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/285762_a_287091]
-
exemplu diferiți traducători prin care pot fi detectate tot de organele de simț, fenomene magnetice, lumina infraroșie, ultrasunete etc.). În faza actuală de dezvoltare a științelor exacte cunoașterea extrasenzorială este respinsă ca nefundamentată - teoretic și experimental -, fiind considerată în domeniul imaginarului sau, în cel mai bun caz, în acea zonă nedefinită a disciplinelor neconvenționale. În consecință, demersul științific face apel exclusiv la datele senzoriale. Captarea informațiilor de către receptori reprezintă operația inițiala (senzația). Ea este imediat urmată de recunoașterea lor (percepția, identificarea
Principii de bază ale cercetării știinţifice by Ruxandra Postelnicu () [Corola-publishinghouse/Science/91486_a_93182]
-
pe baza tipologiei stabilite) în vederea obținerii datelor și informațiilor necesare; - câștigarea încrederii subiectului și înlăturarea barierelor cognitiv afective care ar putea frâna răspunsurile la întrebări; - păstrarea unei distanțe necesare, prin neimplicare afectivă pentru a disocia din relatările individului, realul de imaginar, sinceritatea de simulare; - înregistrarea doar a evenimentelor semnificative modale pe care le-a trăit subiectul și care prin conținutul sau impactul avut, au marcat cursul devenirii ulterioare a profilului personalității; - manifestarea prudenței, chiar suspiciunii în legătură cu datele furnizate de subiect (sau
Principii de bază ale cercetării știinţifice by Ruxandra Postelnicu () [Corola-publishinghouse/Science/91486_a_93182]
-
Combinând o riguroasă analiză textuală, în bună tradiție structuralistă, cu abordări specifice psihocriticii, S. începe prin a fixa saltul înfăptuit de Dimitrie Cantemir de la proza cronicărească la cea artistică, într-un roman autobiografic în care realitatea este revelată după datele imaginarului și cu sensul încifrat prin alegorie și limbaj. Un studiu comparatist temeinic și nuanțat stabilește înrudirile operei în epocă, punând în lumină originalitatea lui Cantemir în seria autorilor de povestiri alegorice cu semnificație satirică. Exegeta subliniază faptul că scriitorul a
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/289804_a_291133]
-
la tematica acestui volum. Putem schița, în linii mari, intersectări (dar și diferențe) cu diversele școli de gîndire care abordează aceleași fenomene fizice și sociale. Primul curent, intrînd în relativă concurență cu teoria reprezentărilor sociale, este acela al cercetărilor asupra imaginarului. El se împarte în două ramuri, una de inspirație antropologică, esoterică 2 și jungiană, iar cealaltă freudo-lacaniană, fondată pe principii kantiene, critice și raționaliste. În Franța, în ultimii 40 de ani, două nume ies în evidență, reprezentînd maniera de gîndire
by Jean-Marie Seca [Corola-publishinghouse/Science/1041_a_2549]
-
istoricilor din Școala Analelor) asupra caracterului articulat și ierarhic al opiniilor și mentalităților colective. Ei își propun să clasifice opiniile și atitudinile în cadrul unui sistem sociocognitiv (reprezentările sociale), considerat o componentă a gîndirii sociale (ce include, de asemenea, ideologia, religiile, imaginarul, științele, sistemele simbolice, themata). Constatăm că cercetările asupra imaginarului și cele asupra gîndirii sociale au multe puncte comune, cel puțin în privința cîtorva teme: similaritățile dintre registrele descrise de Durand și formele analizate de promotorii gîndirii sociale; analogia dintre formele dereglate
by Jean-Marie Seca [Corola-publishinghouse/Science/1041_a_2549]
-
al opiniilor și mentalităților colective. Ei își propun să clasifice opiniile și atitudinile în cadrul unui sistem sociocognitiv (reprezentările sociale), considerat o componentă a gîndirii sociale (ce include, de asemenea, ideologia, religiile, imaginarul, științele, sistemele simbolice, themata). Constatăm că cercetările asupra imaginarului și cele asupra gîndirii sociale au multe puncte comune, cel puțin în privința cîtorva teme: similaritățile dintre registrele descrise de Durand și formele analizate de promotorii gîndirii sociale; analogia dintre formele dereglate surprinse de Dufour și emergența noilor reprezentări sociale. Nu
by Jean-Marie Seca [Corola-publishinghouse/Science/1041_a_2549]
-
influența unei scheme de gen a cărei origine culturală este reafirmată. După F. Lorenzi-Cioldi, Les Androgynes, Paris, PUF, 1994 3.3. Analogie și compensație Două sînt principiile care ilustrează funcțioanrea ancorării acestor sisteme sociocognitive: analogia și compensația. Prima "multiplică puterile imaginarului", cealaltă "asigură in-fluența ordinii simbolice" (Moscovici, 1976, p. 278). 3.3.1. Economia informației Analogia se caracterizează printr-o tendință la "generalizarea unui răspuns sau a unui concept vechi" la cele ale unui obiect nou, prin "transvazarea conținutului lor" (ibid.
by Jean-Marie Seca [Corola-publishinghouse/Science/1041_a_2549]
-
700107 • Tel. Difuzare: 0788.319462 Fax: 0232/230197 • euroedit@hotmail.com http: //www.euroinst.ro 1 Recenzia lui Lionel Pourtau asupra cărții de față, apărută în Sociétés, 2006, vol. 93, n° 3, pp. 157-158. 2 Un predecesor ilustru al studiului imaginarului este istoricul religiilor Mircea Eliade, care prin lucrările sale asupra miturilor și proceselor simbolice sau magice rămîne o figură de referință, contestată uneori (cf. Eliade Mircea, 1968, Le chamanisme et les techniques archaïques de l'extase, Paris, Payot, ed. 1a
by Jean-Marie Seca [Corola-publishinghouse/Science/1041_a_2549]
-
ca și "psihologia". Dar istoria teatrului modern nu a urmat preceptele constrângătorului ideal estetic trasat de gânditorul elin, scriindu-se, dimpotrivă, sub semnul "întoarcerii refulatului", adică al acelor forme "vulgare" de expresie făcute să răspundă principiului plăcerii și să satisfacă (imaginar) dorințele cele mai ascunse, fantasmele irepresibile ale inconștientului. Pentru a respecta adevărul istoric, trebuie totuși să-i recunoaștem lui Aristotel și meritul de a fi intuit uimitor de exact evoluția genului, de vreme ce considerațiile din Poetica sa, deși se raportează la
by Antonio Patraş [Corola-publishinghouse/Science/1052_a_2560]
-
fundamentală a teatrului, definită, aproape nietzschean, ca intensificare existențială și "mod al excesului" par excellence. Dintr-o perspectivă asemănătoare, Peter Brooks 69 (profesor la Universitatea din Yale, coleg cu mult mai cunoscutul Harold Bloom) consideră melodrama o categorie caracteristică a imaginarului, îndeosebi în cultura modernă/ "burgheză", identificabilă în diverse genuri și specii literare. Mai înainte însă de a intra în detalii se cuvine să precizăm că melodrama, ca gen istoric, apare la sfârșitul secolului al XVIII-lea, o dată cu Revoluția (căreia îi
by Antonio Patraş [Corola-publishinghouse/Science/1052_a_2560]
-
într-un eseu de tinerețe faptul că "noul stil" (expresionismul) renunțase la procedeele narativ-descriptive ale romantismului (care folosea alegoria și "fabula" drept vehicule ale viziunii), pentru a "traduce" exclusiv la nivelul expresiei "conținutul"/ "sufletul" artei romantice. Astfel, dimensiunea vizionar-metafizică a imaginarului romantic lua în expresionism o formă mai austeră și mai dramatică, reductibilă la dimensiunea minimală a existenței în sine și a trăirii pure, fără suportul vreunui "subiect" sau al vreunei "idei" oarecare. Romantismul ar ilustra, așadar, numai una dintre formele
by Antonio Patraş [Corola-publishinghouse/Science/1052_a_2560]
-
romantic lua în expresionism o formă mai austeră și mai dramatică, reductibilă la dimensiunea minimală a existenței în sine și a trăirii pure, fără suportul vreunui "subiect" sau al vreunei "idei" oarecare. Romantismul ar ilustra, așadar, numai una dintre formele imaginarului melodramatic, care-și găsește însă împlinirea cea mai desăvârșită (ca "mode of excess") în arta expresionistă. Iar melodrama, conchide Brooks, ar trebui receptată în fond ca o artă fără conținut, fără "obiect", de vreme ce pare să fie centrată exclusiv asupra procesului
by Antonio Patraş [Corola-publishinghouse/Science/1052_a_2560]
-
împrumută în mod necesar și obligatoriu trăsăturile melodramei. Dar tot atât de adevărat e că melodrama oferă vieții tiparul ideal, o formă perfectă, de neverosimilă puritate. Se înțelege acum și mai bine de ce personajul feminin (femeia fiind personificarea principiului vieții, element-cheie al imaginarului erotic) rămâne indispensabil în melodramă, unde joacă adesea rolul principal (e drept, tot ca proiecție a "privirii îndrăgostite"). Michael R. Booth afirma că eroina este centrul emoțional ("the emotional chore"), ochiul uraganului ("the storm centre")97, și tot așa Ibrăileanu
by Antonio Patraş [Corola-publishinghouse/Science/1052_a_2560]
-
nu trebuie să ne mire că pretextul ideal pentru intrarea în jocul vieții ia întotdeauna, în chip necesar, forma unei femei atrăgătoare și enigmatice, care promite mult dar oferă, vai!, prea puține motive de satisfacție (de unde și replierea profilactică în imaginar). E drept, după exemplificarea tuturor inadecvărilor cu putință, autorul optează, într-un sfârșit (în ultimul din cele cinci romane ale ciclului "Bizu", Acord final), pentru soluția concilierii utopice dintre vis și realitate, într-o viziune de cea mai pură factură
by Antonio Patraş [Corola-publishinghouse/Science/1052_a_2560]
-
și în cele mai "subiective" forme ale sale, legătura cu teatrul și cu procedeele predilecte ale acestuia? Apoi, preferința tânărului Lovinescu pentru teatru (genul "obiectiv" prin excelență) și, îndeosebi, pentru melodramă (definită în mod curent ca artă a evaziunii în imaginar, unde virtutea este răsplătită după merit) nu atrage oare după sine obsesia obiectivării cu orice preț și privilegierea criteriului moral, de care criticul convertit la dogmatism va face atâta caz? Nu același gust pentru melodramă îi dictează aprecierea superlativă a
by Antonio Patraş [Corola-publishinghouse/Science/1052_a_2560]
-
cu putință 130. Pe scurt, măcar două sunt motivele pentru care utilizează Lovinescu procedeul "manuscrisului găsit" sau al "povestirii în ramă": 1. refuzul confesiunii și, implicit, tendința de obiectivare a discursului "personal"; 2. sensibilitatea aparte față de teatru și melodramă, cu imaginarul specific. Revenind la nuvela în cauză 131, se cuvine remarcat că, pe lângă procedeul povestirii în ramă, un alt element care contribuie la dramatizarea poveștii sentimentale îl constituie memoria afectivă, activată de perspectiva distanței față de eveniment și de niște circumstanțe exterioare
by Antonio Patraş [Corola-publishinghouse/Science/1052_a_2560]
-
și duplicitatea Anei din De peste prag). Iată, așadar, că Lovinescu schițează chiar din primele încercări literare imaginea naturii scindate a femeii, făcută să decadă până la ipostaza degradată a prostituatei, pentru a-și putea lua cu mai multă îndreptățire revanșa în imaginar, ca sursă fecundă de inspirație. De aici provine și ideea necesității durerii, a suferinței în dragoste, prin care criticul va avea pretenția să explice psihologia erotică a lui Eminescu și a creatorului de frumos în genere. Nu întâmplător, în Bălăuca
by Antonio Patraş [Corola-publishinghouse/Science/1052_a_2560]
-
la toate vânturile pământului". De aceea, literatura lui Lovinescu oscilează de la bun început între irepresibila dorință a afirmării personalității creatoare și tentațiile anonimatului, între excesul de "vorbe" ori "fapte" și tăcerea locvace, între observația concretă a vieții și refugiul în imaginar, păstrând în fibra sa adâncă nostalgia paradisului pierdut, îngropat adânc, într-o "amforă". Așa se explică și opțiunea pentru melodramă, definită ca "formă de teatralitate care subliniază eforturile auctoriale de a ajunge la o reprezentare autentică a vieții"139. Același
by Antonio Patraş [Corola-publishinghouse/Science/1052_a_2560]
-
predilect (intelectualului adică) o cantitate considerabilă de "amintiri", Lovinescu îl înzestrează din capul locului cu o bogată viață interioară și cu o capacitate de percepție superioară, chiar dacă astfel de "daruri" riscă să provoace un dezechilibru grav, semnalând pericolul evaziunii în imaginar și al refugiului în trecut. Oricum, asemenea exemplar de elită, înclinat mai mult spre contemplație decât spre acțiune, este predestinat să trăiască dragostea ca pe o formă de elevație, în maniera unui spectacol sublim și ridicol deopotrivă (de unde și "comedia
by Antonio Patraş [Corola-publishinghouse/Science/1052_a_2560]
-
fost se închega o viață nouă fără trup dar cu suflet (s.n.)". După cum observăm, psihologia personajului lovinescian e descrisă în termenii unui proces complex, de cristalizare a formei-"icoană", proces care pune în funcțiune, sub impulsul unui pretext oarecare, mecanismul imaginarului. Astfel, după aflarea durerosului adevăr despre Mab, "amfora" sufletului se sparge, acoperind cu un văl de ceață "icoana" femeii cu chip de fecioară și a tuturor amintirilor legate de ea. Numai că, trezindu-se iar la viață, sufletul, risipit ca
by Antonio Patraş [Corola-publishinghouse/Science/1052_a_2560]
-
moldoveanul" Andrei. "Roabă a realității", trăind exclusiv în prezent, ea suferă doar "ascendentul senzațiilor", care o determină să găsească în amor, cu o lipsă totală de imaginație, numai "beția" și "viciul". Pentru Andrei, dimpotrivă, iubirea se consumă aproape doar în imaginar, ceea ce explică și frecventele întoarceri în timp (trecutul e perceput ca "substrucția" necesară prezentului), și pasiunea idolatră pentru același tip de femeie-"icoană"209. Cine pe cine va "converti"? Aceasta e întrebarea. Cum eroul lovinescian posedă o conformație psihică standard
by Antonio Patraş [Corola-publishinghouse/Science/1052_a_2560]
-
se învoiesc să plece, și atunci, nevoiți să-și iasă din tabieturi, nimic nu li-i pe plac. Dacă nu sunt prea cârcotași, pun totul pe seama ironiei. Îi vom numi anticălători". Pentru astfel de oameni, soluția salvatoare rămâne evaziunea în imaginar: Multe călătorii au un dublu al lor, un pandant în imaginar. Infidelitatea, voită sau nu, a unor descripții, fluxul asociativ, țîșnind în extravagant și neverosimil, născocirea impertinentă (pe o claviatură mergând de la plastic la jucăuș, de la sublim la grotesc) imprimă
by Antonio Patraş [Corola-publishinghouse/Science/1052_a_2560]