2,722 matches
-
proces sociopolitic" plasat între putere și societate. În afară de faptul că este un concept folosit în analiza filosofică, "legitimarea" este deci un termen utilizat și pentru a desemna un fenomen de care se ocupă științele sociale 16. Studiile asupra proceselor de democratizare au discutat și explorat pe larg în plan empiric relevanța legitimării și efectele consolidării regimurilor democratice (Morlino, 1980). În general, dacă și până în ce punct necesită un regim democratic, pentru a rezista în timp, să fie legitim este o chestiune
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
interese recunoscute" (Morlino, 2002, p. 7). Conceptul de legitimare împreună cu conceptul de "ancorare" țin cont de consolidarea democratică 18. În această privință, ancorele sunt structuri de reprezentare teritorială și funcțională a intereselor. În studierea celui de-al treilea val de democratizare, termenul de "ancorare" a fost folosit și pentru a indica raportul care intervine între un actor angajat în politicile de promovare democratică și o țară în curs de democratizare (Pridham, 1990 și mai recent Morlino, 2005). Acesta din urmă este
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
funcțională a intereselor. În studierea celui de-al treilea val de democratizare, termenul de "ancorare" a fost folosit și pentru a indica raportul care intervine între un actor angajat în politicile de promovare democratică și o țară în curs de democratizare (Pridham, 1990 și mai recent Morlino, 2005). Acesta din urmă este, de fapt, legat "ancorat" de un alt actor prin politicile întemeiate pe condiționalitatea financiară (se acordă împrumuturi și finanțări pentru proiecte de reformă cu condiția să se înfăptuiască anumite
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
organizații internaționale, cu condiția ca țara să adopte unele reforme și să se alinieze la comportamentele democratice pe planul politicii internaționale), pe socializare (se implică elitele politice și juridice, ca și reprezentanții societății civile organizate din țara în curs de democratizare în activitățile internaționale sau în politicile publice, pentru ca valorile și regulile jocului democratic să poată fi transferate în cadrul (frame) de policy și în ideile pe care aceste elite le vor aplica în țara lor)20. Ancorarea depinde și de factori
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
o dimensiune constitutivă intrinsecă, pentru că influențează parametrii și criteriile prin care actorii evaluează corectitudinea unei acțiuni (March, Olsen, 1989). Recunoașterea importanței factorilor internaționali în procesele de nation building și de State building este un rezultat relativ recent al literaturii despre democratizare (Whitehead, 1996). Acesta a condus cercetarea empirică spre focalizarea sa asupra rolului jucat de discursul internațional în ancorarea regimurilor democratice. Studii recente au subliniat că la nivel național alegerile făcute de policy makers sunt marcate de influența discursului internațional asupra
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
unui studiu care să demonstreze dacă și în ce măsură principiile și ideile adoptate pentru definirea unui model de democrație legitimă au influențat acțiunea politică a Uniunii Europene în zonele de politică publică în care ea a încercat să favorizeze procesele de democratizare. În lucrarea noastră vrem să aducem o contribuție la acest tip de cercetare empirică, atrăgând atenția asupra a trei zone ale politicii publice: a) politica de extindere spre țările din zona centrală și estică a Europei; b) dezbaterea constituțională deschisă
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
a pornit, așadar, cercetarea afirmă că ideile sunt mai importante decât interesele și obiectivele pe care instituțiile doresc să le atingă în zonele de policy luate în considerare. Dacă acest lucru este adevărat, alegerea strategiilor Uniunii Europene ca actor al democratizării ar trebui să aibă unele trăsături de caracter comune, convergente, în pofida divergențelor de priorități politice și de obiective urmărite prin fiecare policy. Ne-am hotărât să evaluăm importanța ideilor și a principiilor în baza convergenței care ar trebui să se
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
a-i implica în politicile de promovare democratică, printr-un proces intențional de selectare de interlocutori cu care Uniunea Europeană a încercat să întrețină un schimb de argumentații și idei. În afară de modul în care Uniunea Europeană s-a autoconceput ca actor al democratizării, ea a influențat alegerea mecanismelor de răspândire a argumentațiilor, valorilor și ideilor. Astfel, Uniunea Europeană a construit capacități de participare la spațiul public european prin răspândirea de cunoștințe, argumentații și idei prin care se poate lua parte la procesele deliberative care
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
2001). Accentul pus pe dimensiunea discursivă a legitimării democratice se întâlnește și în politicile pe care le-a adoptat Uniunea în privința țărilor terțe. De fapt, Uniunea Europeană s-a definit în mod treptat pe planul politicii externe ca un actor al democratizării, cunoscut pentru voința de promovare a valorilor și principiile care îl disting de alți actori prezenți în arena internațională. Chestiunea identității Uniunii Europene trebuie, așadar, exploatată, ținându-se seama de politica de construire a unui model de democrație care se
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
o condiție necesară construirii consensului. Discursul european al democrației devine, așadar, și un discurs al construirii capacității deliberative prin formare, socializare, educație. Ținând seama de aceste elemente care se presupun de la sine, strategiile și instrumentele utilizate pentru activarea proceselor de democratizare în interiorul și exteriorul Uniunii Europene ar trebui să demonstreze unele puncte de convergență. Ne putem aștepta, de fapt, ca mecanismele de răspândire a argumentațiilor, a ideilor și a cunoștințelor despre democrație, precum și de creare a democrației să fie similare în
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
capete membership. Este vorba de trecerea de la promovarea democrației prin piață la promovarea democrației prin rule of law și prin drepturile omului. 3.2. Ancorarea în rule of law Între 1990 și 1993, țările foste comuniste traversează prima fază de democratizare (Kaldor, Vejvoda, 1999)134 în care se situează și procesul de liberalizare a pieței (Laszlo, Stark, 1998). Ambele procese sunt influențate de reușita dezbaterii constituente (Elster, 1996) care se desfășoară înaintea deschiderii negocierilor de aderare la Uniunea Europeană. De fapt, în
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
egalitarist a făcut ca și noile prevederi constituționale să cuprindă dimensiunea justiției sociale în termeni care sunt compatibili cu libertatea de piață (Deacon, 1992). Acest lucru a lăsat deschis un spațiu de acțiune politică pentru intervenția statului. În vreme ce ancorarea discursului democratizării la nivel internațional pune în centru reformele înfăptuite în perioada de tranziție, liberalizarea pieței și garantarea libertăților economice ale consumatorilor și întreprinderilor, trade off-ul care apare între garantarea libertății individuale și protejarea welfare capătă o configurație diferită în fiecare
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
Dom-Bedu, Smith, 1999). Deplasarea atenției de la o governance economică la cea democratică pune în centrul discursului legitimitatea modelului de democrație europeană dincolo de a sa performance de reglementare (Scharpf, 1999; Magnette, 2001). Uniunea se propune în calitatea sa de actor al democratizării, apt să dea un exemplu de governance legitimă în baza valorilor recunoscute nu numai dincolo de aplicațiile sale concrete politice și instituționale, ci și dincolo de granițele statelor sale membre. Figura 3.1 demonstrează care sunt cluster-ele de concepte care se găsesc
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
Elementele care pun în lumină modelul de democrație definit de Uniunea Europeană în procesul de extindere față de țările foste comuniste se găsesc în cadrul politicii de promovare a democrației prin terțe țări160. Pe plan internațional, Uniunea Europeană începe să acționeze ca actor al democratizării, după ce s-a petrecut o schimbare semnificativă în principiile și strategiile de policy adoptate de donors internaționali. De fapt, spre sfârșitul anilor '80 s-a trecut de la politicile de cooperare la dezvoltarea politicilor de promovare democratică, în timp ce abordarea bazată numai
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
capacități instituționale de a lua hotărâri politice și de a administra spațiul public. În ansamblul lor, condiționalitatea și socializarea sunt puse în mișcare prin acțiuni care presupun adesea în mod implicit o teorie asupra modului în care funcționează procesele de democratizare și o viziune normativă asupra democrației. De la viziunea în care democrația se construiește prin definirea competențelor organelor de guvernare și implementarea procedurilor imparțiale, transparente și corecte, se trece la o viziune în care democrația se construiește și printr-o susținere
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
linie de buget prevăzută pentru acțiuni de sprijinire a partenerilor neguvernamentali prezenți în țările terțe. În discursul pe care îl dezvoltă Uniunea Europeană asupra democrației transnaționale, ONG-urile joacă un rol fundamental. Contribuția lor este recunoscută ca unul dintre factorii de democratizare la toate nivelurile de governance, local, național și internațional 170: Uniunea Europeană recunoaște importanța contribuțiilor organizațiilor non-guvernamentale regionale, naționale și internaționale pentru societatea civilă și pentru dezvoltarea democrației care sprijină drepturile politice, civile, economice, sociale și culturale. Uniunea apreciază experiența pe
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
In loco, delegațiile comisiei controlează gestiunea proiectelor și activează mecanisme de socializare a elitelor locale care sunt atrase în proiecte 173. După cum se poate observa, din articularea discursului documentelor EIDHR (Fig. 3.4) rezultă că există o relație directă între democratizare și respectarea drepturilor omului. Nu există democrație fără respectarea drepturilor omului. Dimpotrivă, democrația se practică și se explică mai ales prin implementarea drepturilor omului 174. A se vedea site-ul: http://europa.eu.int/comm/europeaid/projects/eidhr/index en.htm
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
respectarea drepturilor omului. Dimpotrivă, democrația se practică și se explică mai ales prin implementarea drepturilor omului 174. A se vedea site-ul: http://europa.eu.int/comm/europeaid/projects/eidhr/index en.htm. Figura 3.4 Structura discursului Inițiativei Europene pentru Democratizare și Drepturile Omului așa cum a fost prezentată de Comisie Figura 3.5 demonstrează puternica prezență a zonelor de acțiune legate de protecția drepturilor omului (drepturile copilului, abolirea pedepsei cu moartea, lupta împotriva torturii, protejarea drepturilor civile) și a minorităților (minoritățile
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
promovarea unei good governance în țările în curs de dezvoltare. Aici, good governance este definită drept "capacitatea statului de a acționa în favoarea cetățenilor". Good governance se regăsește deci printre standardele pe care trebuie să le îndeplinească țările în curs de democratizare în procesul de state-building. Acest lucru, de fapt, se referă la metoda prin care sunt gestionate "chestiunile publice"176. Se afirmă că în momentul în care "o societate dezvoltă un sistem politic mai complex" și atunci când "conceptele de "drepturile omului
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
modul în care este concepută societatea civilă în cadrul EIDHR ne conduce spre definirea spațiilor de acțiune posibile pentru cetățeni, în cazul în care societatea civilă este ancorată la nivel transnațional de advocacy. Este vorba despre o viziune a proceselor de democratizare care poate fi adecvată în cazul multor țări unde Uniunea Europeană a instaurat relațiile de dialog politic și de schimb comercial în care structurile și capacitățile de ancorare a democrației în temelie, în stakeholders, sunt dacă nu absente, cu siguranță slabe
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
funcția de advocacy, pe de o parte, și interpretarea normelor juridice, pe de altă parte. De aici, importanța atribuită acțiunilor de promovare a democrației care constau în transmiterea și împărtășirea argumentațiilor. Acțiunea de comunicare este înțeleasă ca o formă de democratizare. 3.5. Reflexul în oglindă: identitatea europeană în discursul constituant În 2001, șefii de stat din țările membre ale Uniunii Europene semnează Declarația de la Laeken (Consiliul European, 2001)182. Prin acest document, se identifică 67 de întrebări referitoare la organizarea
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
Totalitatea de issues asupra cărora s-a articulat dezbaterea definește și totalitatea problemelor pentru care instituțiile europene și statele membre consideră că trebuie să repună în discuție legitimitatea acțiunii politice a Uniunii Europene. Importanța atribuită dezbaterii constituante ca instrument de democratizare apare și din hotărârea de a institui o "agora virtuală", Forumul, în cadrul căruia societatea civilă și autoritățile locale au fost încurajate să-și exprime poziția asupra Constituției europene și să întrețină un dialog virtual. Este vorba de o noutate conceptuală
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
de cercetare științifică, părțile sociale. În totalitatea lor, temele de discuție și metoda de lucru contribuie la apariția tipului de model de democrație care se dorește pentru Europa. Participarea societății civile este văzută ca unul dintre elementele-cheie ale discursului asupra democratizării, elaborat de Uniunea Europeană. De acestea se leagă și recunoașterea principiului de participare ca unul dintre elementele constitutive ale democrației europene. Dacă societatea civilă transnațională este structura pe care un sistem de governance trebuie să o aibă pentru a-și putea
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
limpede a normelor care definesc coordonatele generale ale acțiunii politice ale Uniunii Europene 201. În această secțiune dorim să ne concentrăm asupra conținutului textului normelor constituționale ale Uniunii Europene, care reprezintă una dintre multele acțiuni desfășurate de instituțiile comunitare pentru "democratizarea" Uniunii și, deci, pentru a-i atribui legitimitate. Dezbaterea constituantă a fost caracterizată de dezvoltarea argumentațiilor și ideilor referitoare la unele issues conflictuale deosebit de intense: definirea competențelor de nivel transnațional față de cel național; gradul de obligativitate recunoscut de Carta Europeană
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
faza de formulare a politicilor de implementare a drepturilor fundamentale, cât și în faza de control și de aplicare a normativei. Analiza acțiunilor pe care Uniunea Europeană prevede să le desfășoare începând de la sfârșitul anilor'90 până în prezent, ca actor al democratizării, permite așadar să se verifice ipoteza în conformitate cu care mecanismele de democratizare și actorii implicați de Uniunea Europeană în procesele de construire a democrației sunt aceiași în diferitele zone de politică publică analizate aici. După cum am spus, analiza noastră se concentrează pe
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]