21,673 matches
-
tolereze alături de el alți „unici”, care, la rândul lor, au creat lumea și se Îngrijesc de ea (mulțimea madonelor specifice nu anulează unicitatea Madonei, la fel cum unicitatea Madonei nu anulează specificitatea personală a celorlalte). Noutatea constă În faptul că mituri contradictorii și improbabile, divinități care se exclud, se identifică și, În același timp, se Întrepătrund, nu mai sunt tolerate; apare o rigoare logică până atunci necunoscută. „Soarele” este „viață, Început al vieții”, lucru ce poate fi dovedit dacă se privește
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
său cuvenit, după ce Osiris Își trimite din lumea de „dincolo” mesagerii Întunecați ca să amenințe că Îi va lua În regatul său funerar pe toți cei care se vor opune dreptății. Textul este plin de episoade În spatele cărora se Întrezărește un mit specific, cum ar fi cel al decapitării lui Isisxe "Isis" de către fiul său Horus, Într-un moment de furie (la acesta va face aluzie mult mai târziu și Plutarh 2, fără a Îndrăzni să-l numească): dar a citi acest
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
adevărate imnuri adresate divinității (pe unele le regăsim ca atare În contexte rituale oficiale) care se recitau cu anumite corecturi; există povestiri mitice care prefigurează cazul special de care se ocupă magul și care, de multe ori, fac aluzie la mituri pe care nu le cunoaștem (probabil fictive) și care trebuie să aibă valoare de model pentru reușita descântecului; se găsesc și Întrupări În mag ale zeului care trebuie să intervină, așa Încât puterea acestuia crește peste măsură; se mai găsesc și
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
există și numeroase amulete făcute uneori din materialele specificate În textele În care se vorbește despre ele, alteori din materiale variate. Unele au valențe particulare, dar cel mai răspândit dintre toate, ochiul uðat, acoperă toate nevoile omului și amintește de mitul ochiului lui Horusxe "Horus", care a fost scos de Sethxe "Seth" și apoi redat ca „vindecat” (aceasta este semnificația cuvântului egiptean) de către zeul Thotxe "Thot"; este deci paradigma cea mai sigură a oricărei salvări. Odată cu polarizarea care Însoțește adesea experiența
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
sunt Îmbrăcați diferit de ceilalți, au alte reguli de viață, cunosc o limbă și o scriere de neînțeles pentru ceilalți (scrierea hieroglifică, hieratică - nu degeaba i se spunea acestei scrieri hierai - diferită de cea populară). În lumea greacă se naște mitul „preotului egiptean”, maestru al Înțelepciunii, În timp ce religia populară dobândește aspecte cât se poate de elementare În importanța dată cultului animalelor sacre (sacre prin ele Însele, ca specie, și nu ca indivizi În care se Întrupa o anumită divinitate), În folosirea
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
mare parte din materialul folosit aparține tradiției clasice, revalorificată cu atâta ardoare după modelul experienței pe care am semnalat-o pentru perioada saitică (dar Începută deja În epoca nubiană). La Esna, În regiunea tebană unde este adorată Neit, descoperim niște mituri 1 care, În cetatea de origine a zeițe (Sais), ilustrau, cu siguranță, funcția ei - unică În Egipt - de mamă originară, creatoare, feminină și masculină În același timp: Tatăl taților, mama mamelor, ființa divină care a Început să fie de la Început
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Cel care a făcut pământul”), care, mort și el, a devenit zeul Amon istoric. Trei zei care sunt de fapt unul singur ce evoluează În timp la Medinet Habu, Karnak, Luxor. Tot din aceste texte se cunoaște cu destulă acuratețe mitul, desigur mai vechi, al lui Ogdoad din Hermopolis (care În vechime se numea „Cetatea celor Opt”). Mitul povestește despre haosul acvatic originar În care se aflau În amorțeală patru cupluri divine, ai căror masculi sunt șerpi, iar femelele sunt broaște
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
sunt de fapt unul singur ce evoluează În timp la Medinet Habu, Karnak, Luxor. Tot din aceste texte se cunoaște cu destulă acuratețe mitul, desigur mai vechi, al lui Ogdoad din Hermopolis (care În vechime se numea „Cetatea celor Opt”). Mitul povestește despre haosul acvatic originar În care se aflau În amorțeală patru cupluri divine, ai căror masculi sunt șerpi, iar femelele sunt broaște: haosul lichid (Nunxe "Nun" și Naunetxe "Naunet"), Întunericul (Kukxe "Kuk" și Kauketxe "Kauket"), nedefinitul (Huhxe "Huh" și
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
mister complex - misterele zeiței Isis - care a dat pace și speranță (dar și câteva scandaluri și câțiva martiri) unui număr de credincioși mult mai mare decât al celor din Îngusta Vale a Nilului. În acest fel, cel mai simplu dintre miturile egiptene a cunoscut un orizont de civilizație mult mai amplu și a avut rezonanțe ecumenice. S-a cercetat Îndelung dacă de la speculația teologică s-a mers la alte experiențe (cum ar fi cea gnostică) și s-a ajuns la unele
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
singularității” limbii aglutinante sumeriene, pentru care nu s-a găsit nici până astăzi o Înrudire lingvistică convingătoare 1, și cea a „ciudățeniei” inițiale În mediul mesopotamian. Trebuie amintită apoi o tradiție care s-a afirmat chiar În interiorul literaturii mitologice sumeriene (mitul lui Oannesxe "Oannes" etc.), conform căreia civilizația sumeriană omonimă a fost introdusă („a sosit”) În Sumer printr-o intervenție divină directă (cf. subcapitolul 5.4). După toate probabilitățile, sumerienii au pătruns În Mesopotamia În urma unei migrații pe la nord sau nord-est
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
căreia civilizația sumeriană omonimă a fost introdusă („a sosit”) În Sumer printr-o intervenție divină directă (cf. subcapitolul 5.4). După toate probabilitățile, sumerienii au pătruns În Mesopotamia În urma unei migrații pe la nord sau nord-est, ori, după cum pare să indice mitul lui Oannesxe "Oannes", pe la sud (Golful Persic), Într-un moment În care calcolitcul nu se conturase Încă pe deplin. Aducând cu ei tradițiile și experiențele din țara lor, precum și pe cele dobândite În timpul ieșirii din pământul Sumerului, de unde și-au
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Pământul, tot pentru a obține puterea asupra cetății Dunnu). Textul continuă În mod asemănător cu alte perechi divine, până la cea de-a șaptea. c) „En¿ma eliș” Celxe "Cel" de-al doilea text este foarte cunoscut. Este vorba despre vestitul mit babilonian al lui En¿ma eliș („Când sus”), care poate fi datat la sfârșxe "Marduk"itul mileniului al II-lea Î.Hr. Mitul mai poartă și titlul de „Poemul creației” sau alte titluri asemănătoare, pentru că acesta povestește crearea lumii și
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
c) „En¿ma eliș” Celxe "Cel" de-al doilea text este foarte cunoscut. Este vorba despre vestitul mit babilonian al lui En¿ma eliș („Când sus”), care poate fi datat la sfârșxe "Marduk"itul mileniului al II-lea Î.Hr. Mitul mai poartă și titlul de „Poemul creației” sau alte titluri asemănătoare, pentru că acesta povestește crearea lumii și a omului. Cea mai potrivită intitulare a acestui imn este „Înălțarea lui Mardukxe "Marduk"” - principalul zeu al Babiloniei, zeul național al acestei țări
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
zeilor, concepută ca un proces de procreație asemănător celui uman, consideră fundamental și indispensabil elementul feminin alături de cel masculin. Perechea masculino-feminină este plasată la originea zeilor, precum și a celorlalte ființe și a dezvoltărilor ulterioare. 2. Lucrarea zeilor la Începuturi și mitul lui Atra¿asșstc "2. Lucrarea zeilor la Începuturi și mitul lui Atra¿asșs" Mitologia babiloniană, reprezentată În mod special de mitul babilonian antic (cca sec. XVIII Î.Hr.) al lui Atra¿asșsxe "Atrah~asșs", descoperit abia În 1965, s-a
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
consideră fundamental și indispensabil elementul feminin alături de cel masculin. Perechea masculino-feminină este plasată la originea zeilor, precum și a celorlalte ființe și a dezvoltărilor ulterioare. 2. Lucrarea zeilor la Începuturi și mitul lui Atra¿asșstc "2. Lucrarea zeilor la Începuturi și mitul lui Atra¿asșs" Mitologia babiloniană, reprezentată În mod special de mitul babilonian antic (cca sec. XVIII Î.Hr.) al lui Atra¿asșsxe "Atrah~asșs", descoperit abia În 1965, s-a pronunțat În mod clar și asupra vieții zeilor Înainte de crearea
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
este plasată la originea zeilor, precum și a celorlalte ființe și a dezvoltărilor ulterioare. 2. Lucrarea zeilor la Începuturi și mitul lui Atra¿asșstc "2. Lucrarea zeilor la Începuturi și mitul lui Atra¿asșs" Mitologia babiloniană, reprezentată În mod special de mitul babilonian antic (cca sec. XVIII Î.Hr.) al lui Atra¿asșsxe "Atrah~asșs", descoperit abia În 1965, s-a pronunțat În mod clar și asupra vieții zeilor Înainte de crearea omului. Este vorba, mai exact, de zeii cerești, despre care se
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
care este absolut străină izvoarelor mesopotamiene. Prerogativa nemuririi divine contrastează strident cu situația concretă a omului, care, deși este puternic sedus de aceasta, se vede totuși sortit inexorabil morții, de altfel profund Înspăimântătoare. b) Sublinierea conceptului de moarte umană În miturile lui Ghilgameșxe "Ghilgameș" și Adapaxe "Adapa" 1) Ghilgameșxe "Ghilgameș" - distincția radicală care se face, În mintea mesopotamienilor antici, Între zeu și om În lumina contrastului dintre nemurire, pentru primul, și moarte, pentru al doilea, este clar exprimată În mitul (epopeea
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
În miturile lui Ghilgameșxe "Ghilgameș" și Adapaxe "Adapa" 1) Ghilgameșxe "Ghilgameș" - distincția radicală care se face, În mintea mesopotamienilor antici, Între zeu și om În lumina contrastului dintre nemurire, pentru primul, și moarte, pentru al doilea, este clar exprimată În mitul (epopeea) lui Ghilgameș, marele poem akkadian, cu rădăcini adânci În tradiția sumeriană (un adevărat ciclu epic), care și-a primit expresia fundamentală În perioadă babiloniană antică și În diversele redactări. Poemul povestește că Ghilgameșxe "Ghilgameș", rege În Uruk, probabil o
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
se Întoarce la Uruk, glorioasa sa cetate, hotărât să se mulțumească cu faima care Îl va face nemuritor În memoria urmașilor. 2) Adapaxe "Adapa" - Imposibilitatea omului de a dobândi nemurirea este exprimată Într-un mod nu mai puțin tragic În mitul Adapa, pentru că eroul omonim pierde ocazia de a o obține, evident În mod excepțional, chiar din cauza tatălui său, Ea (Enkixe "Enki"), zeul Înțelepciunii. Mitul lui Adapaxe "Adapa", ale cărui atestări mai vechi apar În secolul al XIV-lea Î.Hr
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Imposibilitatea omului de a dobândi nemurirea este exprimată Într-un mod nu mai puțin tragic În mitul Adapa, pentru că eroul omonim pierde ocazia de a o obține, evident În mod excepțional, chiar din cauza tatălui său, Ea (Enkixe "Enki"), zeul Înțelepciunii. Mitul lui Adapaxe "Adapa", ale cărui atestări mai vechi apar În secolul al XIV-lea Î.Hr. (Tell El-Amarna), povestește că preotul Adapa, plecat la pescuit pentru a aduce ofrande pentru templu, Își vede barca Întoarsă deodată de vântul dinspre sud
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
umană. c) Aporia zeilor care mor În ciuda celor spuse mai sus, putem citi În mitologia sumero-akkadiană despre unele divinități aparținând lumii cerești care ajung să moară. 1) Innanaxe "Innana"/Iștarxe "Iștar", Dumuzixe "Dumuzi", Gheștinannaxe "Gheștinanna" - Trebuie citat În primul rând, mitul sumero-akkadian despre Coborârea lui Inanna/Iștar În Infernxe "Infern". Mitul povestește că marea zeiță, dornică să cunoască secretele surorii sale Ereșkigalxe "Ereșkigal", regina infernului, se hotărăște să coboare În regatul subpământean. Se Înfățișează mândră, Împodobită solemn cu Însemnele sale divine
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
sus, putem citi În mitologia sumero-akkadiană despre unele divinități aparținând lumii cerești care ajung să moară. 1) Innanaxe "Innana"/Iștarxe "Iștar", Dumuzixe "Dumuzi", Gheștinannaxe "Gheștinanna" - Trebuie citat În primul rând, mitul sumero-akkadian despre Coborârea lui Inanna/Iștar În Infernxe "Infern". Mitul povestește că marea zeiță, dornică să cunoască secretele surorii sale Ereșkigalxe "Ereșkigal", regina infernului, se hotărăște să coboare În regatul subpământean. Se Înfățișează mândră, Împodobită solemn cu Însemnele sale divine. Însă paznicul infernului, după ce se consultă cu regina sa, Îi
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
cu cruzime, o umilește În diferite feluri, iar apoi poruncește să moară de diferite boli: finalul este În concordanță cu legile clare ale infernului, unde nu pot fi primiți decât morții. Inanna/Iștarxe "Iștar" moare și, potrivit versiunii sumeriene a mitului, trupul său este agățat Într-un par pentru a se usca. Dispariția lui Inanna/Iștarxe "Iștar" de la locul său provoacă tulburare pe pământ de unde dispare fertilitatea atât a oamenilor cât și a animalelor. Se impune așadar nevoia ca zeița fertilității
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
chiar că avem de-a face cu morți „În aparență”, din moment ce aceștia produc vieți noi, alte ființe vii, divinizate; cu alte cuvinte, zeul ucis Învie Într-o creatură, la a cărei formare a participat cu vitalitatea sa. a) Atrahasșs - Conform mitului deja menționat al lui Atra¿asșsxe "Atrah~asșs" (tab. I, 223 sqq.), pentru a crea omul și pentru a-l Înnobila cu o parte „spirituală” (edimmu sau eÚemmu), este ucis un zeu. Este vorba despre un zeu important, din moment ce este
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
dar și În altă parte, am¶lu În perioada mai târzie), fie cu termenul, mai rar, lullûxe "lullû" (r. 195), care se referă În particular chiar la primul om (Urmensch). b. En¿ma eliș - O descriere analoagă se găsește În mitul deja menționat En¿ma eliș (tab. VI, 1-50). În acest mit nu se vorbește despre carnea și sângele unui zeu ucis, ci numai despre sânge: sângele este În mod clar elementul cel mai important al binomului, În contextul concret al
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]