21,673 matches
-
divină „În acțiune”, protagonist al unei serii de evenimente dramatice care privesc dispariția/moartea, Întoarcerea/subzistența În moarte și celebrarea unei asemenea acțiuni de către credincioși, În adâncă sintonie cu suferințele zeului. Într-adevăr, Attisxe "Attis", În ciuda trăsăturilor foarte umanizate ale mitului său, este o personalitate divină, pe care felul nașterii și al morții o revelează ca fiind legată de nivelul vegetației arborescente și floricole (Pausanias, VII, 17, 10-12; Arnobius, Adversus nationes, V, 5-7). În mit, moartea lui Attis, deși definitivă, este
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Attis", În ciuda trăsăturilor foarte umanizate ale mitului său, este o personalitate divină, pe care felul nașterii și al morții o revelează ca fiind legată de nivelul vegetației arborescente și floricole (Pausanias, VII, 17, 10-12; Arnobius, Adversus nationes, V, 5-7). În mit, moartea lui Attis, deși definitivă, este salvată de o formă de subzistență (părul continuă să crească, degetul mic să se miște) care exprimă calitatea divină a personajului și funcția lui de suport al ritmurilor vegetale. Cultul este caracterizat de bocete
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
credinciosul, la capătul unui iter inițiatic, se proclamă „myst al lui Attis” (Firmicus Maternus, De errore profanarum religiorrum, 18). În epoca elenistică, În lumea greacă sursele Îi atribuie un caracter de rezervă Însuși „discursului sacru” despre personaj, rezervă tipică pentru miturile legate de cultele misterice. În același timp, sunt documentate niște practici rituale rezervate unor comunități particulare, ca, de pildă, Attideia, celebrate de orgeoni din Pireu (Vermaseren, 1977-1989, II, pp. 75 sq. nota 262: secolul al III-lea Î.Hr.), În
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
deja conform anticei ideologii egiptene, În interiorul structurii mitico-rituale care o vede asociată cu soțul Osirisxe "Osiris", fiul Horusxe "Horus" și celelalte zeități ale ciclului osirian (Sethxe "Seth", Anubisxe "Anubis", Nephthys). În organica expunere a lui Plutarh (Despre Isis și Osiris), mitul egiptean Îi atribuie lui Isis sarcina decisivă a căutării corpului sfârtecat al soțului și a celebrării acelor rituri funerare prin care, așa cum povestește aretalogia de la Oxyrhinchos, ea „l-a făcut nemuritor pe marele Osiris” (Pap. Oxyr. XI, 1915, nr. 1380
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
cel care dă impuls mișcării universale. „Creație” alexandrină de inspirație regală, cu trăsături de cult public și dinastic și cu o componentă oraculară puternică pe care restul documentației o arată ca fiind Îndreptată Îxe "Serapis"n sens medical, lipsit de mituri cu excepția celui de Întemeiere, rod al convergenței unor tradiții grecești și egiptene, figura lui Serapisxe "Serapis" este nouă și, totodată, veche. Trăsăturile infernale și legăturile cu sfera agrară, exprimate În atributul baniței (modius) care Îl caracterizează, dezvăluie profunda lui continuitate
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
acestea privește și noțiunea de filiație parțial divină (pe linie maternă ori paternă) a personajului care, deși rămâne om, prin ascendența lui genealogică se leagă, așadar, de lumea zeilor. Totuși, În perioada clasică, acest lucru este valabil doar pentru timpul mitului, care cunoaște posibilitatea divinizării eroului, așa cum este cazul pentru Asclepiosxe "Asclepios" și Herakles. Și această fugă totală din uman presupune, de altfel, „trecerea” morții sau „mutarea” de pe pământ În cer, așa cum s-a petrecut cu cele două personaje menționate, În
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
și spiritual arată, de altfel, că implicarea În pestrițul humus al religiozității antice târzii era mai puternică. Autor cu o producție literară foarte bogată, În care se Împletesc Într-un mod complicat interese speculative și religioase, Porphyrios este exeget al miturilor homerice și, În general, al scenariilor mitico-rituale ale diferitelor contexte grecești și orientale cu rol cosmozofic (speculație asupra structurii Întregului) și antropozofic (evenimentul coborârii și urcării sufletului divin) În tratatul Despre peștera nimfelor. Atent la valorile acelei bios pitagoreice (Viața
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
ANTIC" 1. Probleme de interpretaretc "1. Probleme de interpretare" Este aproape imposibil să reconstituim religiile Iranului antic făcând excepție de zoroastrism. Natura izvoarelor și numărul lor relativ insuficient permit urmărirea doar a câtorva elemente singulare și fragmentare, privind riturile, panteonul, mitul și epica, cosmologia, moartea și lumea de „dincolo”, inițierea, dar nu și un cadru organic al acestei religii aparținând unor populații vorbitoare de limbi iraniene; evident, cu excepția zoroastrismului. Pe de altă parte, există tradiția zoroastriană care poate fi de ajutor
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
G³th³ (cf. mai jos, subcapitolul 2.8), a avut loc cu puțin Înainte de instaurarea monarhiei iraniene ca ordine mondială. Comparația indo-iraniană permite deci reconstruirea unor trăsături esențiale ale lumii religioase iraniene străvechi, care - așa cum s-a spus - privesc riturile, panteonul, mitul și epica, cosmologia, moartea și viața de „dincolo”, inițierea. Cât despre rituri, acestea erau libații (zoathra) În cinstea apei și a focului (Âtar, În Iran, Agnixe "Agni", În India): pentru apă se folosea un amestec din trei elemente, lapte și
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
antice ale termenilor aojah și vareèah din Avesta (Gonda, 1952, pp. 57 sqq.; Gnoli, 1962, pp. 95 sq.). Alte domenii În care comparația indo-iraniană poate să dea rezultate importante pentru reconstrucția religiozității iraniene arhaice, anterioare mesajului lui Zoroastruxe "Zoroastru", sunt mitul și epica. Unele teme legate de acestea abia au fost atinse vorbind de Yimaxe "Yima" și Verethraghnaxe "Verethraghna" (chiar cu considerațiile făcute mai sus despre relația problematică cu Indraxe "Indra"), dar alte numeroase motive mitologice și epice conferă o valoare
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Principalele izvoare ale legendei sale sunt două lucrări: una În pahlavi, a VII-a carte a D¶nkard (secolul al IX-lea Î.Hr.), iar cealaltă În persană, Zar³tușt-n³ma (secolul al XIII-lea d.Hr.). În aceste scrieri se combină mituri, legende și istorie. Printre datele privitoare la viața sa, provenite din tradiția religioasă, despre care nu există motive să fie considerate legendare, există informația că ar fi avut revelația la treizeci de ani, că ar fi convertit un prim discipol
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
H. (1951), Le livre de Gerchâsp, vol. II, Paris. Mayrhofer, M. (1970), „Zu einer Deutung des Zarathustra-Namens in Nietzsches Korrespondenz”, În Festschrift für F. Altheim, vol. II, Berlin, pp. 369-374. Mayrhofer, M. (1974), Die Arier im Vorderen Orient - Ein Mythos? mit einem bibliographischen Supplement („Sitzungsberichte der Akademie der Wissenschaften, Hist.-philol. KL”, 294, 3), Viena. Mayrhofer, M. (1977), Die avestischen Namen (Iranisches Personennamenbuch), Viena. Meillet, A. (1907), „Le dieu indo-iranien Mitra”, În Journal asiatique, pp. 143-159. Meillet, A. (1925), „Trois conférences
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
disting prin conținut: primul este o listă a celor mai bune șaptesprezece țări create de Ahura Mazd³xe "Mazda>", Împreună cu enumerarea valorilor acestora, dar și a contracreațiilor cu care Ahrimanxe "Ahriman" le dăunează și le contaminează; cel de-al doilea conține mitul lui Yimaxe "Yima" și al var-ului său (Boyce, 1975a, p. 94 sq.), care amintește despre Noexe "Noe" și arcă. În rest, cartea este, pe ansamblu, presărată, cu o cazuistică minuțioasă, cu reguli pe care credinciosul trebuie să le respecte
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
o religie fondată de un profet, pentru care este preferabil să se folosească, pentru mai multă claritate, chiar numele fondatorului său (zoroastrism), decât numelui zeului suprem (mazdeism), din moment ce nu au lipsit interpretări, chiar recente, care Își propun să Închidă În mit sau rit figura, În realitate istorică, a lui Zoroastruxe "Zoroastru"xe "Zoroastru" (cf. supra, „Religiile Iranului antic și Zoroastru”, subcapitolul 2.3). Dualismul etic, mai mult sau mai puțin radical, este indubitabil caracterul specific al religiei fondate de Zoroastruxe "Zoroastru
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
2), este condamnată explicit Într-un fragment din cartea a IX-a din D¶nkard, În termeni asemănători celor cu care fusese exprimată anterior o condamnare analoagă a maniheismului (pentru texte legate de aceasta, cf. Zaehner, 1955, pp. 429 sqq.). Mitul lui Zurw³nxe "Zurwa>n" (cf. Schaeder, 1941) ne este cunoscut din izvoare creștine, armene (Teodor bar K½nay și Yohann³n bar Penkay¶) și siriace (Eznik din Kolb și Elizeu Vardapet), pe lângă care cu greu ar mai putea apărea alte izvoare (cf.
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
să-l facă rege pe primul născut, fixând totodată perioada În care Ahriman avea să domnească (Timpul limitatxe "Timpul limitat"), la Împlinirea căruia, cel de-al doilea fiu, Ohrmazd, va fi dobândit suveranitatea asupra creației. Este probabil vorba despre un mit cult, inventat de teologi, care reflectă speculațiile profunde și elaborate despre Timpul-Destinxe "Timpul-Destin", tributare unei religiozități astrale, În cadrul căreia trebuie să fi cântărit decisiv mai Întâi elementele mesopotamiene și apoi cele elenistice. Acest mit relevă un tip de determinism, fatalism
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
creației. Este probabil vorba despre un mit cult, inventat de teologi, care reflectă speculațiile profunde și elaborate despre Timpul-Destinxe "Timpul-Destin", tributare unei religiozități astrale, În cadrul căreia trebuie să fi cântărit decisiv mai Întâi elementele mesopotamiene și apoi cele elenistice. Acest mit relevă un tip de determinism, fatalism și pesimism În confruntările din această existență, cel puțin În ceea ce privește eonul prezent: răul este conceput ca un principiu activ care domină creația princeps huius mundi (Gnoli, 1984b, 135). Tulburarea spirituală și filozofică pe care
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
secolului al XIX-lea, sau cele În engleză de Dosabhai Framji Karaka (1884) și Rustamji Burjoji Paymaster (1954) (Kulke, 1978, p. 233; cf. supra). Strălucirea de neînchipuit a antichității persane, figura lui Cirus și Darius, epopeea sau, mai bine zis, mitul marelui imperiu universal al Ahemenizilor devin ingrediente puternice ale unei ideologii care, În mod paradoxal, Îi apropia pe parsi mai mult de protectorii sau prietenii lor occidentali și europeni decât de vecinii lor indieni, hinduiști sau musulmani. Politica dusă de
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
de dezvoltări comice (este suficient să ne gândim la felul În care o folosește Aristofan În Norii) și presupune, printre altele, că victimele sunt obligatoriu animale. În realitate, este mult mai probabil ca ideologic jertfa să-și aibă originea În mitul cosmogonic al popoarelor indo-europene (Lincoln, 1986). Am văzut deja că tradiția vedică (Rig-Veda X, 90) consideră că jertfirea Omului Primordial stă la originea stratificării sociale (cf. Varenne, 1982); mai mult, În această jertfă Își are originea toată realitatea cosmosului: 13
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Va>yu" din răsuflare sa; 14 din ombilicul său s-a alcătuit spațiul-intermediar, din capul său a apărut Cerul, din picioarele sale Pământul, iar din urechile sale Răsăritul. În această jertfă Își are originea toată realitatea materială și teologică; un mit identic se Întâlnește și În cazul altor culturi indo-europene: În lumea germanică, de exemplu, totul se naște din jertfirea gigantului Ymirxe "Ymir": În Grímnismál (strofele 40-41) putem citi: 40 Pământul a fost făcut din carnea lui Ymirxe "Ymir", iar din
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
zidit din sprâncenele lui lumea de mijloc pentru fii oamenilor, iar din creierul său au făcut norii schimbători. Să mai adăugăm și mărturia unui cântec rus de tradiție populară (Schayer, 1935) care, În ciuda transformărilor sale din perioada creștină, păstrează ecoul mitului cosmogonic antic: Lumina cea strălucitoare ne vine de la Domnul, soarele roșu, de la fața Domnului, luna cea tânără și luminoas, din pieptul său, zorii luminoși, de la ochii lui Dumnezeu, stele sclipitoare, de pe hainele lui, vânturile furioase, de la Duhul Sfântxe "Duhul Sfânt
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
lui Adamxe "Adam"; de aici apar prinții și eroii: din oasele sfinte ale lui Adam; de aici vin țăranii noștri ortodocși: din genunchiul sfânt al lui Adam. Astfel de asemănări nu pot fi Întâmplătoare, ci reflectă elemente ale unui vechi mit cosmogonic indo-european, conform căruia toată realitatea provine de la membrele unei ființe primordiale, plasată, fără prea multe preocupări logice, Într-un spațiu și un timp anterioare existenței, În aria nebuloasă a non-ființei, care nu este lipsită de forțe active și figuri
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
și capra sunt surogate. Lucrurile nu ar fi putut sta altfel Într-o cultură religioasă care vedea ca bază a Întregii realități jertfa Omului Primordial. În Grecia exista o amintire clară a unor asemenea jertfe: ne vorbesc Încă despre ele miturile și textele literare. Este suficient să ne gândim la faptul că Agamemnonxe "Agamemnon", pentru a-și asigura protecția zeilor În timpul călătoriei spre Troia, se pregătise să o jertfească pe fiica sa Ifigeniaxe "Ifigenia", salvată În ultimul moment printr-o miraculoasă
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
doua bătălie de la Moytura, pregătește o proteză de argint miraculoasă pentru Nuaduxe "Nuadu" Airgetlámxe "Nuadu Airgetlám", căruia Îi fusese retezată o mână În bătălie. Așadar, identificarea este discutabilă, bazându-se doar pe confruntarea lexicală. La Cezar avem o aluzie la mitul originii galilor: „Toți galii afirmă că se trag din Dis Pater și spun că știu aceasta de la druizi”(De bello galico, VI, 18). Poate părea surprinzător faptul că Cezar a identificat un strămoș mitic cu o divinitate romană legată de
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
victime sacrificiale, În ordinea crescătoare a valorii: capra, oaia, boul, calul și omul, aceasta demonstrează că În tradiția sacerdotală indiană se păstrează Încă amintirea unei epoci În care se practicau jertfele umane. În plus, În ceea ce privește India, trebuie ținut cont de mitul extrem de important al jertfirii Omului Primordial (cf. Rig-Veda, X, 9) În ale cărui membre Își au originea toată realitatea fizică, socială și morală; iar unii cercetători sunt de părere că, În lumea indo-europeană, jertfele umane reproduc tocmai această jertfă primordială
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]