3,363 matches
-
guvernul aflat la putere nu-i putea face față, pregătea venirea la conducere a fascismului prin "marșul asupra Romei" care avea să fie declanșat patru luni mai tîrziu... București: Secretariat general. Moartea regelui Ferdinand și a domnului Ion Brătianu. Roma fascistă. Ianuarie 1928 Aprilie 1931 Disponibilizarea mea a durat tot atît cît guvernul Brătianu. În primăvara lui 1926, mareșalul Averescu a fost chemat să-l înlocuiască. Politica internă, așa cum o pusese la punct, de-a lungul timpului, regele Carol I, era
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
se adăugase o perioadă îndelungată petrecută în Germania ca atașat militar. Înzestrat, în afară de darurile sale remarcabile de ofițer, cu vederi de ansamblu mediocre, mareșalul era, în forul său interior, puțin înclinat spre Franța. Acest lucru era de ajuns pentru ca Italia fascistă să-l privească favorabil, încercînd să-l atragă în jocul ei. Averescu nu păstrase pentru el portofoliul Afacerilor Externe și Domnul Ion Mitilineu, care îl deținea, era un fost membru al defunctului partid conservator, pe care calitățile și simpatia generală
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
asistat, mai degrabă ca simpli spectatori uimiți, apoi consternați, la "lucrătura" diplomatică a mareșalului Averescu pentru a duce România pe o cale pe care el și-o închipuia triumfală cînd, de fapt, era doar riscantă și nu ducea nicăieri. Italia fascistă, de care se revendica sus și tare făcînd caz de sentimentele sale de admirație, îl răsplătea cu articole elogioase în presa și mesaje personale din partea Ducelui, pline de laude nemăsurate al căror miros de tămîie îl amețea pe Mareșal. Invitat
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
Națiunilor, conform tuturor regulilor Convenției 200, o anexă secretă stabilea un contact permanent între cele două State Majore generale punînd astfel bazele unei alianțe militare. (Este amuzant să-ți amintești, în această privință, violentele diatribe ale Ducelui și ale corifeilor fasciști împotriva clauzelor secrete în general, și a folosirii lor de către una sau alta din marile puteri care nu erau bine văzute la Roma). Desigur, recunoașterea de către Italia a apartenenței la România a Basarabiei era un succes diplomatic, întrucît pînă atunci
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
clauzelor secrete în general, și a folosirii lor de către una sau alta din marile puteri care nu erau bine văzute la Roma). Desigur, recunoașterea de către Italia a apartenenței la România a Basarabiei era un succes diplomatic, întrucît pînă atunci regimul fascist, la bună înțelegere cu Sovietele, avusese grijă să evite cel mai mic gest care ar fi putut să trezească susceptibilitatea Moscovei. Dar ne putem întreba ce preț trebuia să plătească România pentru acest gest tardiv, în afară, bineînțeles, de acordul
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
lase în seamă conducerea internă a afacerilor publice. Ne aflam în ajunul adoptării acelei constituții care nega principiul legitimității regale, întrucît în caz de deces al suveranului, coroana nu urma să treacă la moștenitorul tronului decît după aprobarea Înaltului Consiliu fascist. De asemenea, prerogativa regală de a alege șeful Guvernului, după dispariția Ducelui era limitată la 3-4 nume înscrise de Mussolini și care se aflau într-un plic sigilat ce fusese dat regelui spre a-i desemna succesorul. În beția victoriei
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
lipsea, la început, o pasiune partizană, transformat mai apoi într-o moderație clarvăzătoare. Soseam în post ca reprezentant al unei Românii recent promovate la rangul de aliat de frunte. Cu acest titlu, primirea care mi se făcea de către corifeii regimului fascist era plină de o cordialitate verbală bogată în superlative sonore. Într-adevăr, nu mi-au trebuit mult tip și muncă pentru a simți că sunau fals și că lucrurile nu mergeau cum trebuie. Nefericitul acord italo-român, privit cum se cuvine
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
și muncă pentru a simți că sunau fals și că lucrurile nu mergeau cum trebuie. Nefericitul acord italo-român, privit cum se cuvine, lăsa să se întrevadă niște dedesubturi supărătoare: Mica Înțelegere 215 deranja, în mod clar, politica externă a Italiei fasciste. Cum de a încheiat Mussolini acest acord cu Averescu, cînd toată Europa știa că România era un organism al Micii Antante, creat și funcționînd, pentru respectarea acordului de la Trianon, împotriva oricărei tentative din partea Ungariei? Un publicist notoriu, Zingarelli, într-un
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
prietenia română, am avut ocazia, în 1931, la Liga Națiunilor, să-l întreb și să înțeleg că această deziluzie era făcută din toate speranțele nerealizate ale unei Românii desprinse de această Mică Antantă care devenise "muleta"216 care exaspera taurul fascist. În afara nemulțumirii sîcîitoare de a ne vedea mergînd tot alături de Londra și Paris Italia se plîngea de unele gesturi diplomatice din partea Franței (cum a fost denunțarea, în toamna lui 1918, a acordului cu privire la Tunis), relațiile italo-franceze erau marcate de fricțiuni
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
la dezmembrarea României în favoarea Ungariei, în timpul dictatului de la Viena. Își revizuise frumoasa declarație de prietenie din 1928: Nici un deget de pămînt românesc pentru Ungaria... Astfel se putea constata valoarea negativă a acestui tratat italo-român imaginat de Averescu. Cred că guvernul fascist nu mai nutrea iluzii în această privință încă din 1928, și fapt este că nici o clipă nu s-a arătat doritor să pună în practică acele contacte, prevăzute în anexa secretă, dintre Marile State Majore. Nu a existat niciodată vreo
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
politicos, dar mereu același (pentru a salva aparențele, se spunea că petrolul românesc era prea bogat în parafină, ca și cum România, primind o comandă fermă nu ar fi putut să rafineze petrolul spre a corespunde dorințelor cumpărătorului!... Decepția resimțită de conducătorii fasciști văzînd atitudinea României, după speranțele născute prin tratatul din 1926, nu putea decît să se agraveze, începînd din momentul în care Mussolini se făcea protectorul Ungariei și al altor nemulțumiți, învinșii de ieri. Rămînînd întru totul fidelă prieteniei cu Franța
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
tratatul din 1926, nu putea decît să se agraveze, începînd din momentul în care Mussolini se făcea protectorul Ungariei și al altor nemulțumiți, învinșii de ieri. Rămînînd întru totul fidelă prieteniei cu Franța, România îi scotea din fire pe conducătorii fasciști, printre care istericul Farinacci era purtătorul de cuvînt german, gălăgios și ridicol. Nu se ținea cont de recunoștința pe care România o avea față de generoasa frăție de arme dovedită de misiunea militară franceză trimisă în tranșeele noastre (în pofida pierderilor suferite
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
legației de la București, în 1931, despre ale cărui intrigi împotriva mea a trebuit să mă plîng și despre care am aflat la MAE italian, de la niște înalți funcționari doritori să-l "lichideze" pe acest coleg puțin stimat al lor). Presa fascistă, o dată intrată pe făgașul șefului de orchestră directorul biroului de presă de la președinția consiliului nu mai contenea să laude Ungaria și, printr-un ricoșeu revelator al noilor directive ale politicii fasciste antiiugoslavă și antigrecească totodată, să acopere de flori Bulgaria
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
lichideze" pe acest coleg puțin stimat al lor). Presa fascistă, o dată intrată pe făgașul șefului de orchestră directorul biroului de presă de la președinția consiliului nu mai contenea să laude Ungaria și, printr-un ricoșeu revelator al noilor directive ale politicii fasciste antiiugoslavă și antigrecească totodată, să acopere de flori Bulgaria mult înainte de căsătoria regelui Boris cu Giovanna de Savoia. Răul ar fi fost doar parțial dacă în această maculatură România nu ar fi devenit, în scurt timp, ținta penițelor supuse. În
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
și susținută, al cărei pivot era Budapesta. Iugoslavia era clasată printre vecinii dușmani (Legația ei de la Roma era sub supravegherea și protecția permanentă a unui detașament de trupe ce înconjurau palatul Borghese, ca să o apere împotriva manifestărilor "spontane". La Expoziția fascistă de pe Via Nazionale, o sală îndoliată prezenta leii înaripați ai Veneției pentru orașele italiene dalmate, de "sub jugul Belgradului" cu următoarea inscripție: "Cînd va veni carabinierul să ne elibereze?"). Înformațiile noastre secrete concordau în a stabili că, dacă nu pe
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
vremea aceea nu se putea măsura activitatea teroriștilor conduși de Ante Pavelici, care a dus în 1934 la asasinarea regelui Alexandru al Iugoslaviei ("nepotul meu preferat", îmi spunea regele Italiei 218...) și a cărei responsabilitate revine în primul rînd regimului fascist...219. Dar în culisele diplomatice se percepea un plan urzit între Budapesta și Roma, ducînd chiar pînă la un acord secret. Lăsînd în vigoare acea alianță militară cu România, în fapt moartă, dat fiind că nu funcționase, Mussolini se străduia
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
al Afacerilor Externe, am cunoscut temerea președintelui consiliului iugoslav, Marinkovici, om de stat ponderat și de certă valoare. Regretînd că nici o înțelegere nu a fost posibilă cu Italia, dar atît de necesară, Marinkovici îmi aducea la cunoștință faptul că guvernul fascist, conform informațiilor primite, executa, pe spezele sale, în teritoriul austriac, lucrări de lărgire a drumului ce ducea spre teritoriul ungar prin Szent Gottard, pentru a permite camioanelor militare să meargă în ambele sensuri, conform gabaritului existent. La Belgrad se trăgea
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
nu le aveam la Roma în anii 1928-1929-1930, dar ceea ce se simțea în aer era suficient pentru a nu-mi face vreo iluzie asupra valorii prieteniei italo-române. Oamenii politici de la București nu păreau conștienți de adevăratul rol jucat de Italia fascistă. Fără a mai vorbi de mareșalul Averescu care continua să exploateze filonul italian pentru reclamă personală, domnul Maniu, șeful Partidului Național Țărănesc, pe care originea și exclusivismul său transilvănean ar fi trebuit să-l pună în gardă, atribuia Italiei mussoliniene
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
spune direct și hotărît ce are de spus, dialogînd pe un ton de superioritate amenințătoare. Revenirea regelui Carol, în iunie 1930, reanimase unele simpatii în cercurile conducătoare de la Roma. Se știa că în calitate de prinț moștenitor își exprimase admirația față de regimul fascist și activitatea sa, bănuindu-se că prin temperament și ca urmare a dorinței de a realiza lucruri mărețe el ar fi dorit să ajungă să micșoreze forța partidelor politice pentru a da Coroanei o mai mare putere în afacerile publice
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
la combinațiile de culise în detrimentul muncii, mai înalte, pentru care Titulescu era mai bine făcut, aceea a diplomației și a marilor linii ale politicii externe. În asemenea circumstanțe, Titulescu, trecînd prin Roma, a fost obiectul unei primiri deosebite din partea căpeteniilor fasciste. Dino Grandi a oferit oaspetelui în trecere, la cazinoul de la vila Borgheze, un dejun la sfîrșitul căruia, la cafea, am avut surprinderea să-l aud pe Titulescu spunîndu-i lui Grandi: "Oricare ar fi situația lui Ghika aici, vă previn că
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
acest trist război italo-etiopian. Neînțelegerea franco-italiană, agravată de rezultatele acordului din 1935, avea să fie dezastruoasă pentru evenimentele ce se pregăteau în Europa. În 1935, ea nu mai avea aceleași inconveniente pentru România, întrucît încă din 1933, prin voința Italiei fasciste, tratatul de prietenie și alianță, atît de nepotrivit încheiat de mareșalul Averescu, era denunțat și devenea caduc. Revenirea la București, prin Belgrad, a fost pentru mine o ocazie de a-l cunoaște pe regele Alexandru al Iugoslaviei, cumnatul regelui Carol
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
torțe, căzînd de pe balconul de unde îi saluta pe fidelii săi... Nici un film american nu ar fi reușit să redea silueta acestui personaj, executant de lucruri deosebite, atotputernic. Cu titlu de derivativ pentru libertățile interne, cărora li se pusese căluș, regimul fascist cultiva în sere artificiale un naționalism provocator și nenuanțat, născut dintr-o reacție legitimă, împotriva retragerii guvernelor precedente într-o postură docilă față de Berlin, pe terenul politicii externe, dar devenit foarte repede și foarte rău, o serie neîntreruptă de accese
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
numeroasă și aducătoare de cîștiguri prin exploatări raționale, cînd, în realitate, în afara unei regiuni centrale, aceste întinderi deșertice nu ofereau posibilitatea de a sălășlui sutelor de mii de imigranți potențiali. (La fel ca și cu Tunisia, oferită de minciunile supernaționaliste fasciste ca un pămînt cu posibilități imense pentru italienii în număr prea mare în patria lor). Deplorabila expediție militară împotriva Abisiniei urma să fie declanșată abia după doi ani de la plecarea mea definitivă din postul de la Roma, dar cred că este
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
interesant să povestesc aici ce a însemnat adevărata pregătire a acestui război, cu atît mai mult cu cît pare să fi făcut parte dintr-un sistem prestabilit, dacă judecăm după ceea ce a fost, în același sens, expediția ulterioară a Italiei fasciste împotriva Greciei. În timp ce pentru lume și prin scrieri comandate, cu care se împăuna, Mussolini exalta dorințele de cucerire pe care se pare că nu le concepea decît prin foc și spadă în culise, era preocupat să le "faciliteze" prin acțiuni
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
fost bătute. Uimirea celor din anturajul lui Mussolini era atît de mare, încît nu s-a știut să se tragă adevărata învățătură. S-a ajuns pînă acolo încît un italian 249, despre care se spunea că frecventează birourile poliției secrete fasciste, a comentat, în salonul unui club dintr-o capitală europeană 250, supărătoarea turnură a campaniei militare împotriva Greciei prin incredibila reflecție: "N-avem decît puține trupe angajate, iar eșecul era fatal după trădarea acestor d.... de generali greci...". Astăzi, cînd
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]