722 matches
-
și al filosofilor științei se raportează astăzi în mod sceptic la supoziția că cercetarea naturii ar trebui orientată de un țel încorporat într-un ideal universal al cunoașterii, de genul celui formulat de Kant sau Einstein. Nancy Cartwright, bunăoară, opune fundamentalismului punctul de vedere particularist conform căruia lumea fizică este variată, complex compartimentată, și că ea nu va putea fi descrisă în mod adecvat decât printr-o urzeală de legi cu domenii de acțiune limitate. Dată fiind compartimentarea naturii, despre care
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
pentru anumite compartimente ale lumii reale. Nu există, de exemplu - subliniază ei -, temeiuri empirice pentru a crede că legile particulelor elementare acționează și în afara unor dispozitive speciale care au fost create în laboratoare. Ar trebui, prin urmare, să rezistăm sugestiei fundamentalismului că există legi care acționează pretutindeni, că idealul unificării finale a cunoașterii sub principii de o supremă generalitate exprimă un țel realist. Cum spune Cartwright, s-ar putea ca rațiunea supremă - Dumnezeul fizicienilor - să nu fi acționat în modul imaginat
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
elitară". Estimp, un popor precum cel evreu își poate permite să propovăduiască pentru restul lumii cosmopolitismul postmodern, iar pentru statul Israel naționalismul cel mai fervent. Chit că și asta e un simptom de antiteză eșuată, care se extinde la alt fundamentalism din regiune islamismul. De altfel, toate națiunile puternice, cu veleități hegemonice, recurg la antinomia dintre ideologia politică și praxisul cotidian. Germania îmbină democrația cu fundamentul etnic, Grecia se sprijină pe "elinitatea ortodoxă", Rusia pe panslavism, S.U.A. pe o mistică anglosaxonă
[Corola-publishinghouse/Science/1565_a_2863]
-
cunoștințe). Acesteia i s-a opus protestantismul (teză preluată, tacit, de la Max Weber), care a pus temeliile modernismului, secularizat odată cu iluminismul. Tradiționalismul recent s-a dezvoltat ca reacție rurală și nativistă, din el cristalizându-se, în secolul al XIX-lea, fundamentalismul, ca rezistență la modernizare. În Statele Unite, tradiționalismul de azi se manifestă ca nostalgie după micile orașe, într-o Americă religioasă, amintind de perioada 1890-1930. Începuturile modernismului sunt împinse cu circa 500 de ani în urmă, în Europa de la sfârșitul Renașterii
[Corola-publishinghouse/Science/1565_a_2863]
-
nivel planetar se face nu între marile religii, cum credea Huntington, ci între un Occident secularizat și o lume islamică radicalizată, ambele trădări ale religiilor prin ideologizare. Cu alte cuvinte, se ciocnesc un Occident postmodernizat și un Orient radicalizat în fundamentalism. Ateismul postmodern este ultima fază a secularismului început de mișcările protestante și amplificat de Revoluția Franceză, până în zilele noastre. Secularizarea a însemnat un lung proces de demagificare a lumii, pe care l-a analizat cu pătrundere Max Weber. Etica protestantă
[Corola-publishinghouse/Science/1565_a_2863]
-
în aventura dezastruoasă a căutării unui Graal lipsit de unica esență ordonatoare a existenței umane"232. Intelectualii care au început să înțeleagă consecințele secularismului modern și postmodern, militează, în spirit transmodern, pentru desecularizare. Secularizarea este cel mai puternic argument al fundamentalismului islamic în contra unui Occident "lipsit de Dumnezeu"233. În vreme ce creștinul occidental își poate permite luxul de a nu mai fi creștin, ateismul fiind forma lui de a fi extremist fără a lăsa impresia extremismului, extremismul islamic nu-și îngăduie luxul
[Corola-publishinghouse/Science/1565_a_2863]
-
marginală a Europei. România a avut dintotdeauna aprinși "moderniști" și "tradiționaliști", dar i-a lipsit spiritul transmodern, pe care-l reprezenta Eminescu, cel mai ignorat gânditor de politică națională. Contrareacția la provocările moderniste și postmoderniste a fost, în țările islamice, fundamentalismul, cu declanșarea, in extremis, a jihadului rețelelor de tip Al-Qaida, în fața recursului armat al Statelor Unite. După Ziauddin Sardar, eroarea Vestului modernist și postmodernist constă în: "Modernitatea vede societățile tradiționale ca pe o înapoiere, trăind în trecut. Principiile esențiale ale tradiției
[Corola-publishinghouse/Science/1565_a_2863]
-
ieși din logica aristotelică. Relativismul cunoașterii științifice moderne se naște din dialog implicit, dat fiind că se fundează pe rectificări în raport cu diversele nivele de realitate. Reducționismul vechiului scientism ar fi, din acest punct de vedere, un fenomen paramodern, echivalabil cu fundamentalismul în religie. Dacă știința și religia se vor voi transmoderniste, asta depinde de asimilarea dinamismului spiritual al timpului. Blaga a dublat categoriile rațiunii cu categoriile abisale, ajungând la spațio-timpul categorial. Simetria spațiu exterior / spațiu interior (matrice stilistică) implică deopotrivă simetria
[Corola-publishinghouse/Science/1565_a_2863]
-
e inaplicabilă în sistemele complexe, intruziunea ei devenind foarte primejdioasă, ca în regimurile totalitare a regulii cine nu e cu noi e împotriva noastră, adică numai "valorile" noastre sunt "adevărate", "democratice" etc. De fapt, această logică maniheistă funcționează în orice fundamentalism, inclusiv în postmodernism, nu numai ca narcisism de grup (vezi pretențiile optzeciștilor că numai maniera lor de a scrie este reprezentativă pentru arta de ultimă oră), dar mai cu seamă în "corectitudinea politică". Democrația americană, care se constituie ca opusă
[Corola-publishinghouse/Science/1565_a_2863]
-
din Irlanda de Nord, dar aspectele naționaliste sau separatiste sunt predominante, iar pe de altă parte sfârșitul războiului rece și prăbușirea sistemului comunist sovietic au însemnat pentru lumea musulmană eșecul unuia dintre cele mai generoase proiecte de emancipare marxismul. O resurecție a fundamentalismului apărea, în aceste condiții, ca fiind inevitabilă. Creșterea (extinderea) unei noi forme de terorism, care este interesat de uciderea în masă și producerea de distrugeri masive pentru atingerea obiectivelor propuse, nu reprezintă nimic bun pentru interesele statelor lumii. Aceste grupări
by Gabriel Toma [Corola-publishinghouse/Science/1082_a_2590]
-
mai important de fractură între Europa și America este cel al trecerii de la valorile fundamentale la cele fundamentaliste. Această trecere, operată de neoprotestantismul american în interiorul civilizației occidentale, se aseamănă oarecum cu translația sau alunecarea lumii musulmane spre radicalism, adică spre fundamentalismul islamic. Emmanuel Todd comenta de curând suficiența cu care președintele Statelor Unite împărțea lumea între reprezentanții binelui și cei ai răului, cerând tuturor să aleagă de ce parte se situează; iar pe cei ce nu-l urmează (ca reprezentant al binelui, cum
by Gabriel Toma [Corola-publishinghouse/Science/1082_a_2590]
-
deja aplicată în Afganistan și este în plină desfășurare. Cea de a doua se referă la atacarea sau sancționarea economică a țărilor care adăpostesc și sprijină mișcările teroriste. Efectele sale au fost simțite deja mai ales în sud-estul Asiei, unde fundamentalismul islamic a câștigat foarte mult teren, în ultimii ani. Ultimele trei strategii se referă strict la Irak. În primul rând, a fost vizată decapitarea regimului condus de Saddam Hussein, prin lovituri aeriene chirurgicale. Din păcate, s-a dovedit ineficientă, astfel
by Gabriel Toma [Corola-publishinghouse/Science/1082_a_2590]
-
puțin unul dintre factorii favorizanți din cazul regatului marocan este diferit în speța tunisiană. Este vorba despre stabilitatea internă, care în Tunisia a fost asigurată în ultimele decenii prin regimuri militare autoritare, ce au preîntâmpinat alunecarea țării spre anarhie sau fundamentalism islamic. Totuși, poziția sa ce permite controlarea trecerii dintre bazinele occidental și oriental al Mediteranei, apropierea culturală și proximitatea geografică față de Europa, au fost de-a lungul timpului argumente suficient de puternice pentru a menține constant interesul internațional asupra Tunisiei
Lumea arabă - un spațiu geopolitic intermediar by Cezar Teclean () [Corola-publishinghouse/Science/1590_a_3052]
-
la 14.01.2011 în urma revoltelor populare izbucnite în capitala țării. Guvernarea lui Ben Ali reprezintă o etapă distinctă în peisajul istorico-politic contemporan din Tunisia, caracterizată prin instaurarea unui regim autoritar, capabil însă să mențină stabilitatea socio-politică, să stăvilească ascensiunea fundamentalismului islamic și să întrețină raporturi cordiale cu statele vecine. Înlăturarea violentă a președintelui Zine al Abidine Ben Ali în ianuarie 2011 a marcat astfel încheierea epopeii sale prezidențiale de aproape 24 de ani, într-o manieră la fel de brutală precum a
Lumea arabă - un spațiu geopolitic intermediar by Cezar Teclean () [Corola-publishinghouse/Science/1590_a_3052]
-
să conteste aceste pretenții, ar fi trebuit să-și sprijine poziția prin forță, fie a lor, fie a unei puteri exterioare gata să le sară în ajutor, cum ar fi Statele Unite 3. În secolul XXI, conflictul poate fi declanșat din cauza fundamentalismului religios sau a resurselor naturale, dar va exista oricum, iar realismul promitea să ofere luciditatea necesară pentru a accepta realitatea acestui conflict, a-l desfășura și a-l câștiga. Chiar și un blocaj s-ar fundamenta pe refuzul părților de
[Corola-publishinghouse/Science/2126_a_3451]
-
comunismului nu doar înfrângerea unei tiranii, ci și o ocazie de a cerceta dedesubturile sloganelor care mascau suspiciunile legate de resurse, prestigiu și control. A fost însă acest conflict înlocuit doar cu o nouă confruntare semi-ideologică, aceea dintre Occident și fundamentalismul musulman? Sporirea atenției deosebite pe care realiștii au acordat-o conflictului îi face ca, în mod firesc, să aibă mai puține de spus despre cooperare. Cu siguranță, dedicarea altruistă pentru atingerea unui scop comun nu reprezintă preocuparea principală a adepților
[Corola-publishinghouse/Science/2126_a_3451]
-
logic și întemeiat. Nimeni nu mai avea disponibilitatea să observe că alte economii ale lumii apelau atât la virtuțile mâinii invizibile, cât și la cele ale mâinii vizibile (reprezentată de stat și de reglementare). De aici până la ceea ce Stiglitz numea "fundamentalismul de piață" nu a mai fost decât un pas. Făcut de o administrație impulsivă și lipsită de suportul abordării moderne, și tocmai de aceea atât de contraperformantă, administrația George W. Bush. Ceea ce la Reagan a fost un început orientat de
by Paul Dobrescu [Corola-publishinghouse/Science/1096_a_2604]
-
tradiționale și de biserică. Pentru ei, criticile care vizează rolul global al Statelor Unite, mai ales sub conducerea unui președinte favorizat precum George W. Bush, îi ajută pe adversarii noștri și aduc alinare forțelor răului. Cred că există o paralelă între fundamentalismul religios și naționalismul extremist plin de încredere care îi face pe adepții săi să privească întreaga istorie dintr-o perspectivă americană îngustă. Ambele trăsături sunt alimentate de dorința de certitudine, de nevoia imperioasă de a avea răspunsuri solide care să
by Madeleine Albright [Corola-publishinghouse/Science/1028_a_2536]
-
decisiv 957. Mulți se grăbesc de fiecare dată să anunțe eșecul piețelor și al libertății economice. În această capcană cade, de exemplu, și Daniel Dăianu, când afirmă, cu ocazia crizei financiare din anul 2008, că aceasta aduce cu sine "eșecul fundamentalismului pieței"958. De fapt, economia liberă nu este nici "fundamentalistă", nici "nefundamentalistă", după cum omul liber nu este nici definitiv rău, nici definitiv bun. Viața noastră, economia și societatea, se desfășoară sub semnul aceleiași dualități și sub semnul aceleiași, dintotdeauna și
[Corola-publishinghouse/Science/84957_a_85742]
-
a unor opțiuni filosofice, morale și acționale altfel divergente și, nu rareori, contradictorii, pentru a spera Într-un viitor comun, În diversitate de exprimări individuale și de grup; fie să accentueze fisurile culturale și religioase, făcând apel la intoleranță, „reactivând fundamentalismul pe Însăși culmile dezvoltării moderne”106, cu consecințele sale previzibile, declanșate de o confruntare, fără câștigător final, a civilizațiilor. Dificila experiență a diferenței ne obligă să acceptăm că natura umană nu se manifestă identic În toți oamenii. Recunoașterea diferenței implică
Peripatethice by Sorin-Tudor Maxim () [Corola-publishinghouse/Science/1800_a_3164]
-
sistemele morale se reîmprospătează. Astfel, odată cu gândirea morală modernă, accentuată ulterior În postmodernitate, valoarea toleranței devine o valoare centrală a oricărui sistem etic. Problema este că ideea de toleranță a fost Îndreptată Încă dintru Început Împotriva religiei creștine, reprezentată de fundamentalismul catolic caracteristic evului mediu. Există, ca atare, o rezervă explicită - și explicabilă - a gândirii creștine catolice față de acest concept. Într-un anume sens, și Biserica Ortodoxă este reticentă față de ideea toleranței pentru un motiv, dacă vreți la fel de bine
Peripatethice by Sorin-Tudor Maxim () [Corola-publishinghouse/Science/1800_a_3164]
-
egale la educație? - Țara în care ar vrea să trăiască Mihaela Miroiu este o țară în care practicile ar fi controlate de etici raționaliste și de politici coerente îndreptate spre viitor. Democrația este o cucerire care trebuie apărată de orice fundamentalism, chiar și de cel religios. Religia, pretinde autoarea, trebuie închisă în spațiul privat. În spațiul public, raționalitatea trebuie să răzbată. Poate tocmai pentru că avem alegeri diferite. Alegerile mele mă vizează direct, nu trebuie să-l împiedice pe celălalt să și
Responsabilitatea de a fi intelectual by Valeria Roşca () [Corola-publishinghouse/Science/91718_a_93229]
-
capăt. Asistăm însă, în mod paradoxal, mai peste tot în lume, la o resurgență a spiritului de elan (a se vedea evenimentele din Rwanda, Congo, Afganistan, Balcani, Kașmir, Orientul Mijlociu ș.a.), manifestări ale unei alianțe ciudate între un tribalism barbar, un fundamentalism religios intolerant și o prezență extrem de activă a firmelor multinaționale care își promovează, prin orice mijloace, interesele economice. Ruptura aproape totală dintre economic și social, mercantilizarea excesivă a legăturilor interumane, ca și ruptura socialului de noile mize și jocuri politice
[Corola-publishinghouse/Science/1513_a_2811]
-
fără prea multe obstacole, astfel că, la începutul secolului XX, în marea majoritate a școlilor publice americane evoluționismul era predat elevilor ca teorie convențională pentru înțelegerea fenomenelor din lumea vie. Anii din preajma primului război mondial au adus o emergență a fundamentalismului religios și, ca una dintre consecințe, contestarea predării evoluționismului de către creaționiștii biblici. Aceștia nu acceptă altă interpretare a lumii decât cea care rezultă din înțelegerea ad litteram a Bibliei. Modificarea atitudinilor populare s-a reflectat rapid în politicile educaționale, câteva
[Corola-publishinghouse/Science/2235_a_3560]
-
în schimbare accelerată. Iată cum se naște alegerea privată a religiei, care devine din dat ontologic o problemă de opțiune individuală. La toate mutațiile evocate, în Europa centrală și de răsărit se adaugă și fenomenul "contaminării" provocat de naționalismul și fundamentalismul religios, adevărate ideologii transversale ce pătrund în fisurile ideologice și identitare ale statelor aflate în tranziție spre democrația liberală. Într-un asemenea context mai larg, valorile religioase la români concentrează o mare energie comunitară, putînd călăuzi procesul de reconstrucție a
by Ion Petrică [Corola-publishinghouse/Science/1120_a_2628]