7,832 matches
-
celălalt agent narativ. Stephen din romanul Portret al artistului în tinerețe al lui Joyce are această funcție. Din cauza acestei ambiguități, aș vrea să introduc în discuție încă o distincție. Narațiunea poate fi considerată efectul a două tipuri de agenți narativi, naratori (într-un rol personalizat sau nepersonalizat) și reflectori. Împreună, aceștia constituie primul element constitutiv al situației narative, modul narațiunii. Prin mod înțeleg suma tuturor variațiilor posibile ale formelor narative dintre polii narator și reflector: narațiunea în adevăratul sens al intermedierii
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
considerată efectul a două tipuri de agenți narativi, naratori (într-un rol personalizat sau nepersonalizat) și reflectori. Împreună, aceștia constituie primul element constitutiv al situației narative, modul narațiunii. Prin mod înțeleg suma tuturor variațiilor posibile ale formelor narative dintre polii narator și reflector: narațiunea în adevăratul sens al intermedierii, ceea ce înseamnă că lectorul are impresia că se confruntă cu un narator personalizat, spre deosebire de prezentarea nemediată, adică reflectarea realității ficționale în conștiința unui personaj. În timp ce primul element constitutiv, modul, este un produs
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
primul element constitutiv al situației narative, modul narațiunii. Prin mod înțeleg suma tuturor variațiilor posibile ale formelor narative dintre polii narator și reflector: narațiunea în adevăratul sens al intermedierii, ceea ce înseamnă că lectorul are impresia că se confruntă cu un narator personalizat, spre deosebire de prezentarea nemediată, adică reflectarea realității ficționale în conștiința unui personaj. În timp ce primul element constitutiv, modul, este un produs al diferitelor relații și efecte reciproce dintre narator sau reflector și cititor, cel de-al doilea se bazează pe relațiile
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
intermedierii, ceea ce înseamnă că lectorul are impresia că se confruntă cu un narator personalizat, spre deosebire de prezentarea nemediată, adică reflectarea realității ficționale în conștiința unui personaj. În timp ce primul element constitutiv, modul, este un produs al diferitelor relații și efecte reciproce dintre narator sau reflector și cititor, cel de-al doilea se bazează pe relațiile dintre narator și personajele ficționale. Din nou, multitudinea de posibilități este delimitată de două poziții situate polar. Fie naratorul există sub forma unui personaj în cadrul lumii întîmplărilor ficționale
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
spre deosebire de prezentarea nemediată, adică reflectarea realității ficționale în conștiința unui personaj. În timp ce primul element constitutiv, modul, este un produs al diferitelor relații și efecte reciproce dintre narator sau reflector și cititor, cel de-al doilea se bazează pe relațiile dintre narator și personajele ficționale. Din nou, multitudinea de posibilități este delimitată de două poziții situate polar. Fie naratorul există sub forma unui personaj în cadrul lumii întîmplărilor ficționale a romanului, fie există în afara acestei "realități" ficționale. Referindu-mă la această situație, voi
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
un produs al diferitelor relații și efecte reciproce dintre narator sau reflector și cititor, cel de-al doilea se bazează pe relațiile dintre narator și personajele ficționale. Din nou, multitudinea de posibilități este delimitată de două poziții situate polar. Fie naratorul există sub forma unui personaj în cadrul lumii întîmplărilor ficționale a romanului, fie există în afara acestei "realități" ficționale. Referindu-mă la această situație, voi vorbi și despre identitatea sau non-identitatea spațiilor de existență a naratorilor și a personajelor ficționale. Dacă naratorul
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
de două poziții situate polar. Fie naratorul există sub forma unui personaj în cadrul lumii întîmplărilor ficționale a romanului, fie există în afara acestei "realități" ficționale. Referindu-mă la această situație, voi vorbi și despre identitatea sau non-identitatea spațiilor de existență a naratorilor și a personajelor ficționale. Dacă naratorul există în aceeași lume cu personajele, acesta este un narator la persoana întîi, conform terminologiei tradiționale. Dacă naratorul există în afara lumii personajelor, avem de-a face cu o narațiune la persoana a treia în
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
naratorul există sub forma unui personaj în cadrul lumii întîmplărilor ficționale a romanului, fie există în afara acestei "realități" ficționale. Referindu-mă la această situație, voi vorbi și despre identitatea sau non-identitatea spațiilor de existență a naratorilor și a personajelor ficționale. Dacă naratorul există în aceeași lume cu personajele, acesta este un narator la persoana întîi, conform terminologiei tradiționale. Dacă naratorul există în afara lumii personajelor, avem de-a face cu o narațiune la persoana a treia în sensul tradițional. Vechile sintagme "narațiune la
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
a romanului, fie există în afara acestei "realități" ficționale. Referindu-mă la această situație, voi vorbi și despre identitatea sau non-identitatea spațiilor de existență a naratorilor și a personajelor ficționale. Dacă naratorul există în aceeași lume cu personajele, acesta este un narator la persoana întîi, conform terminologiei tradiționale. Dacă naratorul există în afara lumii personajelor, avem de-a face cu o narațiune la persoana a treia în sensul tradițional. Vechile sintagme "narațiune la persoana întîi" și "narațiune la persoana a treia" deja au
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
Referindu-mă la această situație, voi vorbi și despre identitatea sau non-identitatea spațiilor de existență a naratorilor și a personajelor ficționale. Dacă naratorul există în aceeași lume cu personajele, acesta este un narator la persoana întîi, conform terminologiei tradiționale. Dacă naratorul există în afara lumii personajelor, avem de-a face cu o narațiune la persoana a treia în sensul tradițional. Vechile sintagme "narațiune la persoana întîi" și "narațiune la persoana a treia" deja au creat destulă confuzie, deoarece criteriul diferențierii lor, pronumele
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
persoana întîi" și "narațiune la persoana a treia" deja au creat destulă confuzie, deoarece criteriul diferențierii lor, pronumele personal, se referă în primul caz la narațiune, însă în cel de-al doilea la un personaj din narațiune care nu este naratorul. Într-o narațiune la persoana a treia, de pildă în Tom Jones sau Muntele vrăjit, este și un "eu" naratorial. Nu este vorba despre apariția persoanei întîi a pronumelui personal într-o narațiune din afara dialogului, care e decisivă, ci mai
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
de-al doilea element constitutiv iar acest lucru nu poate fi exagerat nu este relativa frecvență a apariției unuia dintre cele două pronume personale "eu" sau "el / ea", ci problema identității sau a non-identității sferelor de existență cărora le aparțin naratorul și personajele. Naratorul din romanul David Copperfield este unul la persoana întîi, acesta și celelalte personaje ale romanului, Steerforth, Peggoty, membrii familiilor Murdstone și Micawber, existînd în același univers. Naratorul romanului Tom Jones este unul la persoana a treia sau
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
element constitutiv iar acest lucru nu poate fi exagerat nu este relativa frecvență a apariției unuia dintre cele două pronume personale "eu" sau "el / ea", ci problema identității sau a non-identității sferelor de existență cărora le aparțin naratorul și personajele. Naratorul din romanul David Copperfield este unul la persoana întîi, acesta și celelalte personaje ale romanului, Steerforth, Peggoty, membrii familiilor Murdstone și Micawber, existînd în același univers. Naratorul romanului Tom Jones este unul la persoana a treia sau un narator auctorial
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
identității sau a non-identității sferelor de existență cărora le aparțin naratorul și personajele. Naratorul din romanul David Copperfield este unul la persoana întîi, acesta și celelalte personaje ale romanului, Steerforth, Peggoty, membrii familiilor Murdstone și Micawber, existînd în același univers. Naratorul romanului Tom Jones este unul la persoana a treia sau un narator auctorial, întrucît există în afara lumii ficționale în care trăiesc Tom Jones, Sophia Western, Partridge și Lady Bellastone. Identitatea și non-identitatea dimensiunilor naratorului și personajelor sînt condiții fundamentale ale
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
personajele. Naratorul din romanul David Copperfield este unul la persoana întîi, acesta și celelalte personaje ale romanului, Steerforth, Peggoty, membrii familiilor Murdstone și Micawber, existînd în același univers. Naratorul romanului Tom Jones este unul la persoana a treia sau un narator auctorial, întrucît există în afara lumii ficționale în care trăiesc Tom Jones, Sophia Western, Partridge și Lady Bellastone. Identitatea și non-identitatea dimensiunilor naratorului și personajelor sînt condiții fundamentale ale procesului narativ și ale motivațiilor acestuia. În timp ce modul orientează atenția cititorului în
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
și Micawber, existînd în același univers. Naratorul romanului Tom Jones este unul la persoana a treia sau un narator auctorial, întrucît există în afara lumii ficționale în care trăiesc Tom Jones, Sophia Western, Partridge și Lady Bellastone. Identitatea și non-identitatea dimensiunilor naratorului și personajelor sînt condiții fundamentale ale procesului narativ și ale motivațiilor acestuia. În timp ce modul orientează atenția cititorului în primul rînd asupra relației sale cu procesul narației sau al prezentării, cel de-al treilea element constitutiv, perspectiva, conduce atenția cititorului asupra
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
percepe realitatea ficțională. Maniera acestei percepții depinde în mod fundamental de localizarea punctului de vedere în funcție de care este orientată narațiunea fie în poveste, în protagonist sau în centrul acțiunii, fie în afara poveștii sau a centrului său de acțiune, într-un narator care nu aparține lumii personajelor sau care este doar o figură subordonată, probabil un narator la persoana întîi în rolul observatorului sau al unui contemporan al eroului. În acest fel pot fi distinse o perpectivă internă și una externă. Opoziția
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
în funcție de care este orientată narațiunea fie în poveste, în protagonist sau în centrul acțiunii, fie în afara poveștii sau a centrului său de acțiune, într-un narator care nu aparține lumii personajelor sau care este doar o figură subordonată, probabil un narator la persoana întîi în rolul observatorului sau al unui contemporan al eroului. În acest fel pot fi distinse o perpectivă internă și una externă. Opoziția perspectivă internă perspectivă externă vizează un aspect suplimentar față de intermedierea narațiunii, care este diferit de
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
situație perceptivă decît atunci cînd întîmplările sînt văzute sau percepute din exterior. În consecință, există anumite diferențe în modul în care sînt tratate relațiile spațiale ale personajelor și lucrurilor din realitatea reprezentată (perspectivism-aperspectivism), precum și în limitele impuse cunoașterii și experienței naratorului sau reflectorului ("omnisciență" "punct de vedere limitat"). Naratologia s-a ocupat pînă acum de situația presupusă de opoziția perspectivă interioară-perspectivă exterioară în diverse moduri. Eduard Spranger, un specialist în psihologie, a anticipat într-un mod semnificativ opoziția mea acum mai
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
formale corespunzătoare celor trei elemente constitutive poate fi înțeles ca o "opoziție binară a două concepte distincte". Pentru cele trei elemente constitutive găsite de mine și continuum-urile lor formale corespunzătoare, opozițiile binare sînt următoarele: Continuum-ul formal "mod": opoziția narator non-narator (reflector) Continuum-ul formal "persoană": opoziția identitate non-identitate (spațiile de existență ale naratorului și ale personajelor) Continuum-ul formal "perspectivă": opoziția perspectivă internă perspectivă externă (perspectism-aperspectivism) Fiecare dintre cele trei opoziții va fi descrisă detaliat într-unul dintre capitolele
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
două concepte distincte". Pentru cele trei elemente constitutive găsite de mine și continuum-urile lor formale corespunzătoare, opozițiile binare sînt următoarele: Continuum-ul formal "mod": opoziția narator non-narator (reflector) Continuum-ul formal "persoană": opoziția identitate non-identitate (spațiile de existență ale naratorului și ale personajelor) Continuum-ul formal "perspectivă": opoziția perspectivă internă perspectivă externă (perspectism-aperspectivism) Fiecare dintre cele trei opoziții va fi descrisă detaliat într-unul dintre capitolele următoare. Constituirea celor trei situații narative pe baza celor trei elemente constitutive și a
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
lui Doležel nu poate fi redată aici în detaliu. Acesta distinge în primul rînd textele care au un "purtător de cuvînt" de cele lipsite de un "purtător de cuvînt". Cele dintîi sînt împărțite în funcție de identitatea vorbitorului dacă acesta este un narator sau un personaj ficțional (non-narator). Un narator poate fi activ sau pasiv în relație cu întîmplarea și cu procesul narativ. Numai în ultimul caz se face și distincția dintre referințele pronominale la persoana întîi și la persoana a treia în
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
în detaliu. Acesta distinge în primul rînd textele care au un "purtător de cuvînt" de cele lipsite de un "purtător de cuvînt". Cele dintîi sînt împărțite în funcție de identitatea vorbitorului dacă acesta este un narator sau un personaj ficțional (non-narator). Un narator poate fi activ sau pasiv în relație cu întîmplarea și cu procesul narativ. Numai în ultimul caz se face și distincția dintre referințele pronominale la persoana întîi și la persoana a treia în relație cu naratorul sau cu personajul. Două
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
personaj ficțional (non-narator). Un narator poate fi activ sau pasiv în relație cu întîmplarea și cu procesul narativ. Numai în ultimul caz se face și distincția dintre referințele pronominale la persoana întîi și la persoana a treia în relație cu naratorul sau cu personajul. Două dintre opozițiile fundamentale ale lui Doležel sînt elemente constitutive ale situațiilor narative, și anume narator personalizat narator nepersonalizat (mod) și narațiune la persoana întîi narațiune la persoana a treia (persoană). Este esențial pentru sistemul lui Doležel
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
în ultimul caz se face și distincția dintre referințele pronominale la persoana întîi și la persoana a treia în relație cu naratorul sau cu personajul. Două dintre opozițiile fundamentale ale lui Doležel sînt elemente constitutive ale situațiilor narative, și anume narator personalizat narator nepersonalizat (mod) și narațiune la persoana întîi narațiune la persoana a treia (persoană). Este esențial pentru sistemul lui Doležel faptul că aceste două criterii de clasificare sînt folosite succesiv, potrivit diagramei lingvistice de tip arbore genealogic 135. Doležel
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]