2,647 matches
-
lor erau vîndute pe piața locală și constituiau baza comerțului exterior al acestei țări. În secolul al XIX-lea, exportul de vite, mai ales de porci, constituia cel mai important articol al comerțului Serbiei, piața principală de desfacere fiind monarhia habsburgică. Deși porcii erau la început exportați în viu, mai tîrziu a fost acordată o mai mare atenție prelucrării cărnii, în special producției de slănină și costiță. Țăranii sîrbi aveau piață și pentru prunele lor uscate, în Germania și în Imperiul
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Deși porcii erau la început exportați în viu, mai tîrziu a fost acordată o mai mare atenție prelucrării cărnii, în special producției de slănină și costiță. Țăranii sîrbi aveau piață și pentru prunele lor uscate, în Germania și în Imperiul Habsburgic. În schimb, Bulgaria, cu o poziție geografică mai puțin favorabilă, exporta în primul rînd grîu. Situația grecilor era deosebit de dificilă. Doar 20 % din teritoriul lor fiind pămînt arabil, populația tot mai numeroasă era foarte greu de întreținut. În 1881, odată cu
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
dezvoltarea industriei și a protecției ce trebuia asigurată împotriva concurenței străine. În anii '80, în perioada controlului liberalilor, întreaga chestiune a devenit o problemă de dezbateri intense. Aspectul referitor la tarife va fi discutat mai jos în legătură cu disputele cu monarhia habsburgică. În privința ajutorului acordat direct industriei au fost emise o serie de legi, dintre care cea mai importantă a fost cea din mai 1887. Întreprinderile care aveau douăzeci și cinci sau mai mulți angajați erau scutite de taxele de import și de unele
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
acțiunea aceasta fiind un indiciu al încercării guvernului român de a încuraja dezvoltarea industriei. Perioada marchează și începutul exploatării zăcămintelor de petrol de la Ploiești, care aveau să devină foarte importante în viitor. Investițiile străine de aici în special cele germane, habsburgice, olandeze, britanice, franceze, belgiene și americane vor juca un rol important. În timp ce atenția principală era acordată chestiunilor industrializării, situația din agricultură se înrăutățea. În ciuda faptului că țărănimea nu avea nici un rol politic direct, nemulțumirea și agitația din mediul sătesc erau
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
lor era într-o majoritate covîrșitoare alcătuită din români ca naționalitate și ortodocși ca religie. Situația s-a schimbat însă în a doua jumătate a secolului, cînd evreii ruși s-au mutat într-un număr tot mai mare în Imperiul Habsburgic și în Principate. În 1859, aproximativ 118 000 de evrei trăiau în Moldova și 9 200 în Valahia. Pe la 1899, cifra crescuse la 210 000 în Moldova și la 68 000 în Valahia. Ei formau deci o minoritate de aproape
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
iar Italia li s-a alăturat în 1888. Termenii acordului îi obligau pe aliații României să intre în război în cazul unui atac din partea rușilor, dar România era obligată să lupte numai dacă Rusia sau Serbia ar fi atacat Imperiul Habsburgic și nu dacă un asemenea conflict s-ar fi declanșat doar între Rusia și Germania. Tratatul a fost ținut în mare secret, fiind cunoscut numai de rege și de cîțiva dintre principalii lui miniștri. El nu a fost adus la
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
următori, cele mai mari dificultăți ale românilor vor fi legate de Austro-Ungaria. Prima neînțelegere importantă a apărut în legătură cu relațiile comerciale. În primul rînd din rațiuni politice, România semnase în 1875 o convenție dezavantajoasă. Acest acord permitea importul de bunuri manufacturiere habsburgice în condiții foarte favorabile de fapt, intrarea aproape liberă a acestora pe piața românească. În schimb, produsele agricole românești erau taxate de monarhie pentru apărarea intereselor ungurilor. Nereușind să obțină o revizuire a acestor aranjamente, în iunie 1885 guvernul român
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
că în perioada aceasta au fost instituite și legi menite să sprijine dezvoltarea industriei României. Legislația românească din domeniul tarifelor a dus la declanșarea unui război vamal care a durat din mai 1886 pînă în decembrie 1893. Drept răzbunare, guvernul habsburgic a interzis importul de vite românești și a mărit tarifele produselor importate din România. Acest conflict comercial a adus daune anumitor interese agricole și a dus la o modificare a sistemelor comerciale românești. Chiar și după rezolvarea lui, relațiile comerciale
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
comerciale românești. Chiar și după rezolvarea lui, relațiile comerciale nu au revenit la situația anterioară. Germania a luat locul Austro-Ungariei ca sursă principală de bunuri industriale; produsele agricole românești erau destinate mai mult Belgiei, Germaniei, Marii Britanii și Franței decît monarhiei habsburgice. Un alt tarif protecționist a fost introdus în 1904. Nu trebuie să uităm că vecinii României și asociații ei cei mai apropiați, Rusia, Austro-Ungaria și Germania, aplicau politici protecționiste, Bucureștiul nefăcînd altceva decît să le urmeze exemplul. Cu toate aceste
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
dăduse clar de înțeles că va susține interesele bulgarilor și că Serbia va trebui să apeleze la sprijinul Vienei. Atitudinea rușilor se înscria pe linia împărțirii Balcanilor în sfere de influență, linie stabilită în acordurile anterioare războiului încheiate cu Imperiul Habsburgic. Deținînd o poziție dominantă în vestul Balcanilor, habsburgii urmau să preia rolul de patron al sîrbilor. În anii următori, relațiile cu Austro-Ungaria au devenit principalul aspect al politicii externe a Serbiei. Au fost încheiate acorduri economice, dar și politice. Conform
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
convenție comercială. Ca și în cazul negocierilor cu Bucureștiul, diplomații habsburgici au căutat să încheie un acord cu termeni favorabili pentru bunurile lor manufacturiere. În ciuda posibilelor lor efecte negative asupra dezvoltării industriale a Serbiei, cererile acestea au fost onorate. Piața habsburgică era esențială pentru țăranul sîrb; țara avea mai ales produse agricole la vînzare și existau puține bunuri de manufactură care ar fi trebuit să fie protejate. Cu toate acestea, problema aceasta a provocat o dezbinare în cadrul guvernului: miniștrii liberali au
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
de Čedomil Mijatović a semnat pactul. Și mai important a fost tratatul politic semnat în iunie 1881. Prin clauzele acestuia, ambele state se obligau să rămînă neutre în cazul în care unul dintre ele era implicat într-un război. Imperiul Habsburgic era de acord să sprijine Serbia să se extindă spre sud în caz că s-ar fi ivit o ocazie propice. Guvernul Serbiei dădea la rîndul lui două asigurări extrem de importante. Prima declara că statul sîrb nu va tolera pe teritoriul lui
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
regulate, neregulate sau chiar sub formă de voluntari."3 Această afirmație, care demonstra extrem de clar poziția de satelit a Serbiei, a provocat o criză ministerială. Milan Piroćanac a fost pe punctul de a demisiona, dar a primit asigurări din partea guvernului habsburgic că această stipulație nu va impieta asupra libertății statului sîrb de a negocia tratate cu alte puteri. Cu toate acestea, fără știrea miniștrilor săi, Milan a trimis Vienei o notă secretă în care declara că nu va semna nici un tratat
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
a negocia tratate cu alte puteri. Cu toate acestea, fără știrea miniștrilor săi, Milan a trimis Vienei o notă secretă în care declara că nu va semna nici un tratat fără aprobarea habsburgilor. După încheierea acestor acorduri, el a primit sprijinul habsburgic pentru împlinirea dorinței lui de a ridica Serbia la rangul de regat, fapt realizat în martie 1882, cînd Milan a fost declarat rege. Partidul Progresist, care se afla acum la guvernare și avea să rămînă pe poziții timp de șapte
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
avea dreptul la o compensație, astfel că în noiembrie 1885 a lansat un atac. Cu toată convingerea generală că, lipsită de înalții ei ofițeri în urma retragerii rușilor, armata bulgară era o victimă sigură, aceasta i-a învins pe invadatori. Imperiul Habsburgic a fost nevoit să intervină ca să-l salveze pe Milan. Pacea a fost încheiată pe baza menținerii vechilor granițe, iar Serbia a trebuit să accepte unificarea bulgară. Întregul episod a constituit o lovitură puternică dată prestigiului regelui. Milan se confrunta
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
primului război mondial. Acest cabinet, avîndu-l în frunte pe Nikola Pašić, va lua deci hotărîrile importante din 1912, 1913 și 1914, care au dus la intrarea țării în război. Era de așteptat ca noul regim să fie inacceptabil pentru monarhia habsburgică. Au apărut imediat controverse privitoare la chestiuni precum căile ferate, împrumuturile și achiziționarea de echipament militar. Conflictele comerciale erau și mai serioase. În 1905, Serbia și Bulgaria au încheiat un acord care prevedea o posibilă uniune economică, treptată, pînă în
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
echipament militar. Conflictele comerciale erau și mai serioase. În 1905, Serbia și Bulgaria au încheiat un acord care prevedea o posibilă uniune economică, treptată, pînă în 1917. Considerînd că această combinație ar fi în detrimentul intereselor lui economice și politice, guvernul habsburgic a întrerupt discuțiile cu Belgradul privind semnarea unui tratat comercial și alte aspecte comune și a făcut apoi presiuni asupra Serbiei ca să o determine să rupă pactul cu Bulgaria. Cea mai importantă acțiune a fost embargoul impus transportului de vite
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
agricol. Tentația de a exploata nemulțumirea țăranilor din provinciile otomane învecinate era deci mare. În ciuda întinderii mici și a sărăciei lui, Muntenegru a continuat să joace un rol proeminent în relațiile internaționale. Statul oscilase o vreme între Rusia și monarhia habsburgică. Începînd din secolul al XVIII-lea, mai mullți conducători reușiseră să obțină mari sume de bani de la guvernul rus, iar politica aceasta va continua. În relațiile lui cu guvernul sîrb, Muntenegru adoptase atît atitudini prietenoase cît și competitive. În timpul domniei
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
a fost pierdut prin Tratatul de la Berlin, Muntenegru își dubla totuși teritoriul. Rîvnita ieșire la mare era de asemenea realizată odată cu anexarea teritoriului de la Marea Adriatică, ce includea și portul Ulcinj. În schimb, Muntenegru trebuia însă să accepte o oarecare supraveghere habsburgică. Guvernul monarhiei era intens preocupat de faptul că orice concesie acordată Muntenegrului ca teritoriu de coastă ar fi însemnat pur și simplu dobîndirea de către Rusia a unui port la Marea Adriatică. Practic, toate puterile erau îngrijorate de pătrunderea Rusiei ca forță
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
era încredințată stabilirea politicii țărmurilor. Această prevedere îi acorda Imperiului Habsburgic un fel de protectorat naval asupra regiunii. Între 1881 și 1913, Muntenegru s-a bucurat inevitabil de o perioadă de relații internaționale pașnice. Înconjurat din trei părți de posesiuni habsburgice sau ocupate de monarhie Dalmația, Bosnia, Herțegovina și sangeacul Novi Pazar Nicolae nu putea face mare lucru. Au fost introduse în acest interval unele schimbări administrative pentru ca guvernul să semene mai mult cu cele ale celorlalte state europene. Prințul era
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
coroane.4 Guvernul rus trimitea de asemenea grîu. În ciuda acestei subvenții, relațiile cu Sankt Petersburg nu au fost întotdeauna calme. Conducător independent și excentric, Nicolae nu se lăsa dominat de nici o putere străină; el a împrumutat bani și de la monarhia habsburgică, încurajînd totodată investițiile oamenilor de afaceri italieni. În ciuda relativului succes al prințului, domnia sa autocrată a dat desigur naștere la o amplă opoziție și nemulțumire, în special în rîndul generației tinere, din care o parte studiase peste hotare. Mulți studenți au
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
s-a măritat cu Victor Emanuel al III-lea și a ajuns regina Italiei. În 1910, prințul a proclamat Muntenegru regat și a devenit și el rege. Pe toată durata acestei perioade, Rusia a rămas principala protectoare a statului. Imperiul Habsburgic continua totuși să acapareze piața vitelor din Muntenegru, iar influența italiană se dovedea tot mai puternică. Întreprinderile italiene au obținut dreptul de a extinde portul Bar; ele aveau de asemenea monopolul tutunului și concesiunea construirii unei căi ferate cu linie
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
să aibă vreo influență de orice fel în Marea Adriatică. Ele priveau cu neîncredere și legăturile muntenegrenilor cu sîrbii din Bosnia și Herțegovina și cu cei din regatul sîrb. Ținînd seama de ocuparea Bosniei-Herțegovina și a sangeacului Novi Pazar de către Imperiul Habsburgic, singura direcție în care Muntenegru se putea extinde erau teritoriile de la sud locuite de albanezi. Și aici se aflau într-adevăr speranțele muntenegrenilor, așa cum vor demonstra evenimentele din 1912. BULGARIA După demiterea și asasinarea lui Ștefan Stambolov, Ferdinand a reușit
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
o revoltă din Imperiul Otoman a adus la putere un guvern revoluționar. Profitînd de această ocazie convenabilă, Bulgaria și Austro-Ungaria au întreprins o serie de acțiuni care au dus la slăbirea și mai mult a poziției otomane în peninsulă. Imperiul Habsburgic a anexat Bosnia-Herțegovina, iar Ferdinand a declarat independența Bulgariei, luîndu-și totodată titlul de țar, evocînd astfel amintirea imperiilor bulgare medievale. Guvernul otoman a putut lua puține măsuri ca să răstoarne situația. După încheierea negocierilor, s-a convenit ca Bulgaria să plătească
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
altor grupuri defavorizate lăsa drum deschis altor influențe ideologice. Doctrinele socialiste, comuniste, anarhiste, populiste și, în cele din urmă, fasciste aveau să ofere soluții alternative problemelor existenței moderne. 2 Monarhia dualistă: Austro-Ungaria din 1867 pînă în 1914 Analizînd istoria Imperiului Habsburgic de după 1867, este important să scoatem în evidență faptul că statul avea de fapt trei guverne. În frunte se afla administrația austro-ungară, cu ministerele afacerilor externe, apărării și finanțelor comune. Pe lîngă aceasta, existau guverne separate pentru Austria și pentru
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]