5,342 matches
-
661. 188 Isus poate fi perceput ca Mesia doar datorită mitologiei Vechiului Testament, tot așa cum Napoleon a fost comparat cu titanul înlănțuit pe stâncă doar datorită revirimentului mitului prometeic la finele secolului al XVIII-lea, opinează Gilbert Durand în Figuri mitice și chipuri ale operei. De la mitocritică la mitanaliză, pp. 18-29, passim. Durand preia demonstrația lui Pitirim Sorokin, cel care a indicat moștenirea iluministă și șocul Revoluției Franceze, care de la sfârșitul secolului al XVIII-lea și în prima jumătate a celui
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
XVIII-lea și în prima jumătate a celui de-al XIX-lea au scos în prim-plan mitul lui Prometeu, titanul blasfemator, revoltatul prin excelență, contestatarul, hoțul secretului puterii divine, binefăcătorul oamenilor pedepsiți pe nedrept, mit care a constituit "biografia mitică a lui Napoleon", conform expresiei lui Jean Tulard. Gilbert Durand, Introducere în mitodologie, p. 21. 189 Ibidem, pp. 24-25. 190 Ibid., p. 28. 191 Idem, Introducere în mitodologie, p. 39. 192 Ibidem, p. 36. 193 Ibid., p. 26. 194 Ibid.
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
p. 39. 192 Ibidem, p. 36. 193 Ibid., p. 26. 194 Ibid., p. 37. 195 Ibid., pp. 429-430. 196 Raoul Girardet, op. cit., p. 10. 197 Philippe Lacoue-Labarthe și JeanLuc Nacy, op. cit., pp. 15-16. Autorii subliniază chiar importanța evenimentului în structura mitică, deoarece ea marchează sursa acestuia în istorie: "ceea ce ne lipsește nu este nici materia, nici formele necesare construirii mitului. Pentru asta, există întotdeauna destule vechituri, suficient kitsch ideologic disponibil, pe cât de sărac, pe atât de periculos. Ceea ce ne lipsește însă
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
ceea ce ar justifica o interpretare denaturată a scripturilor, și fără a ține seama de valențele lor revelatorii. Pe de altă parte, Girard îl citează și pe teologul protestant Rudolf Bultmann, care proferează o demitizare, decantând creștinismul existențial de orice încărcătură mitică, prin aceasta, remarcând Girard, conferind mitologiei un "drept de veto asupra revelației", atrăgând atenția că orice încercare încăpățânată de demitizare a creștinismului l-ar nimici. ibidem, pp. 10-11. 209 Jean-Pierre Vernant, Mit și gândire în Grecia antică, p. 22. 210
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
Miturile necenzurate ale Greciei, p. 137. Doar că mitul nu este un obiect în afara căruia te poți oricând plasa în mod conștient. 227 E interesant de observat, cum o face și Cassirer, că tocmai Platon, la care "forța creatoare proprie miticului este încă în mod nemijlocit vie și activă", se opune cu cea mai mare tărie acestei interpretări care conduce la o completă nivelare a lumii mitice de imagini. Filosofia formelor simbolice, vol. 2, pp. 16-17. 228 Philippe Lacoue-Labarthe și JeanLuc
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
observat, cum o face și Cassirer, că tocmai Platon, la care "forța creatoare proprie miticului este încă în mod nemijlocit vie și activă", se opune cu cea mai mare tărie acestei interpretări care conduce la o completă nivelare a lumii mitice de imagini. Filosofia formelor simbolice, vol. 2, pp. 16-17. 228 Philippe Lacoue-Labarthe și JeanLuc Nacy, Mitul nazist, p. 36. 229 Perre Brunel, op. cit., vol. 2, pp. 400-401. Idee care se plasează în imediata proximitate a celor amintite în cazul analizelor
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
generală, p. 5. 240 Vasilis Vitsaxis, op. cit., pp. 11-12. 241 Ibidem, p. 13. Sublinieri în original. 242 Ibid, pp. 16-18. 243 Ibid., p. 18. Există chiar poziții extreme, care consideră că mitul ar preceda însăși existența umană, regăsindu-se forme mitice și în activitatea cerebrală a altor animale. Astfel, V. Henry afirma că "orice percepere a unui eveniment exterior de către un organism înzestrat cu un anumit grad de conștiință, este un mit potențial. Universul în creierul unui animal superior este tradus
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
Ilustrativ, Gilbert Durand vorbea de Gaston Bachelard ca de cel care "își dădea seama cu toată stupoarea unui universitar educat în seraiul pozitivist că rațiunea științifică, Știința, își croia adevărurile în ordinea imensă a viselor și a conștiinței poetice". Figuri mitice și chipuri ale operei, p. 12. 267 Lucian Boia, Două secole de mitologie națională, p. 11. Cel mai eficient proiect de acest tip pare să fi fost cel național, "formula de solidaritate a modernității prin excelență", care nu este doar
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
vrea să însemne neapărat libertate, și nici măcar egalitate". Realitățile nu mai sunt aceleași, iar soluțiile date de către corifei nu mai pot fi aplicabile. Marxismul nu poate concepe că este pur și simplu contrazis de realitate, ceea ce denotă o profundă atitudine mitică. 286 Mircea Eliade, Aspecte ale mitului, p. 172. Să reținem diferența dintre milenarism și utopie pe care o subliniază Sironneau. Pentru el, utopia este de regulă imaginată de către intelectuali și prezintă o lume echilibrată, ponderată. Milenarismul posedă patru trăsături importante
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
lumea anglo-saxonă, portdrapelul libertăților și al democrației, unde nu erau deloc rare glumele anti-evreiești, restricțiile imobiliare și în educație, ori crearea de cluburi doar pentru semiți. Ellwood chiar formulează o sentință memorabilă: "antisemitismul a fost partea întunecată a glorioasei dimensiuni mitice a rasei și a națiunii". Ibidem, p. 24. Rosa Sala Rose afirmă de asemenea că "antisemitismul, naționalismul virulent și ideea unei omeniri divizate în rase erau atât de amplu răspândite prin Europa și America, încât contaminase[ră] gândirea occidentală chiar
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
un "moft" să fi determinat și progresul bietelor forțe de producție rudimentare? 299 Ibid., p. 17. 300 Ibid., pp. 18-22. 301 Ibid., pp. 36-38. Legendele, în accepțiunea lui Ke, ar fi mituri debarasate de elementele primitive absurde, în care personajele mitice evoluează, căpătând un caracter uman, dar și elemente raționale într-o structură logică, odată cu "trecerea lumii la o etapă mai avansată a dezvoltării sale". 302 În Victor Kernbach, Mit, mitogeneză, mitosferă, pp. 8-9. Vasile Nicolescu, în prefața la ediția din
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
necesară desăvârșirii acesteia din urmă." p. xiii. Este de notat și strategia discursivă prin care regimurile politice declarat atee urmăresc a diminua capitalul simbolic al creștinismului, cea mai puternică (dacă nu chiar unica) rezistență la ideologia oficială, asociindu-l fondului mitic antic dovedit "eronat" și negându-i, astfel, unicitatea, ori pliindu-l strict pe contextul clasial al Antichității. A se vedea, de exemplu, Paul Bălă și Octavian Chețan, Mitul creștin. 303 Daniel Dubuisson, op .cit., p. 258. 304 Ellwood consideră mitul sorelian
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
ori al judecății decât el însuși, eficient stimul pentru acțiunea totală, fără îndoieli și evaluări: "e suficient să ne gândim la miturile naziste ori comuniste ale oprimării de rasă ori de clasă, urmate de mântuirea revoluționară dramatică. La nivelul simbolurilor mitice concrete, se pot aminti steagurile cu zvastică înmuiate în sângele martirilor naziști fluturate la paradele de la Nürnberg, ori mumia lui Lenin păstrată și virtual venerată în Piața Roșie din Moscova." op. cit., p. 33. 305 Ernst Cassirer, op. cit., pp. 345-350, passim
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
2, p. 166). Mai recent, același mecanism mitogenetic a fost stimulat de Războiul din Golf, din nou cu un tip aparte de "supraviețuitor", cu traumele, aflicțiunile și stigmatele sale. Toate acestea nu fac decât să întărească ideea conform căreia producția mitică este mai intensă în perioadele de "fractură" istorică. 316 Robert Ellwood, op. cit., p. xii. 317 Ibidem, p. 5. Astfel, modelul jungian a avut câștig de cauză asupra celui pragmatic propus de Freud, însă "cel preocupat de mitologie e cu un
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
justifică acțiunile (ori poate că nici nu vrea mai mult); comunismul este legitimat și rămâne cel mai mare câștigător al conflictului. De altfel, după război, întreaga lume este reașezată pe alte coordonate politice, sociale, economice, și nu în ultimul rând, mitice (chiar demarcația teoretică între politica "de stânga" și cea "de dreapta" este mitologică, nu factuală). Ibidem, pp. 152-164, passim. 329 Idem, Două secole de mitologie națională, p. 16. 330 Ibidem, pp. 29-35, passim. 331 Ibid., p. 41. Orice națiune tinde
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
sub o Lege străină și nerecunoscută, cu reguli fantastice ori absurde din punct de vedre cultural, al cărui expresie tip este umorul negru, "al spânzuratului" (Kafka, Hašek, Kundera). Ibid., p. 26. 335 În Ibid., p. 12. 336 Gilbert Durand, Figuri mitice și chipuri ale operei, p. 31. 337 Angelo Morretta, Mituri antice și mitul progresului, p. 12. 338 Said Arezki, Mitul american, în Pierre Brunel, op. cit., vol. 1, p. 46. 339 Anne-Lorraine Villeroy, Visul american, în Pierre Brunel, op. cit., vol. 1
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
contractual să intenteze proces oricui ar afirma public despre el că este homosexual. ibidem, p. 140. Când cineva devine model de viață pentru altcineva, intră în sfera mitologizării", afirmă Joseph Campbell, actorii beneficiind de "multiprezența" specifică zeilor, filmele născând figuri mitice (iar televiziunea doar celebrități, deoarece le "consumăm" acasă, în cadrul domestic, și nu în "templul" cinematografic). The Power of Myth, p. 20. 364 Robert Ellwood op. cit., pp. 128-150, passim. Dacă în Star Trek miza este cooperarea, singura salvare proiectată asupra galaxiei
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
rigoare și o anumită raționalitate unei conștiințe mtice difuze", iar dacă istoria medievală este impregnată de miraculos, aceasta nu are drept cauză credulitatea, rațiunea lor nefiind mai fragilă decât a noastră, ci un anume mod de gândire. Raționalismul nu distruge miticul, ci îl secularizează. Iar Iskander, Ioana d'Arc, Napoleon, sunt atât personaje reale, cât și mitice, lămurește autorul român. 392 Claude Lévi-Strauss, Myth and Meaning, p. 18. 393 Georges Dumézil, Cele patru puteri ale lui Apollo, p. 7. 394 Lucian
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
miraculos, aceasta nu are drept cauză credulitatea, rațiunea lor nefiind mai fragilă decât a noastră, ci un anume mod de gândire. Raționalismul nu distruge miticul, ci îl secularizează. Iar Iskander, Ioana d'Arc, Napoleon, sunt atât personaje reale, cât și mitice, lămurește autorul român. 392 Claude Lévi-Strauss, Myth and Meaning, p. 18. 393 Georges Dumézil, Cele patru puteri ale lui Apollo, p. 7. 394 Lucian Boia, Jocul cu trecutul, p. 6. 395 Idem, Pentru o istorie a imaginarului, p. 191. 396
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
16. 409 James Hollis, op. cit., p. 9. Autorul deplânge și el pierderea "latitudinii și longitudinii sufletului" în cultura actuală, degradarea mitului la falsitate, ceea ce îl împinge pe om într-o "goană isterică după ideologii". Comunitățile moderne și-au pierdut comuniunea mitică, desacralizarea naturii și a culturii erodând conștiința mitică, aducând contemporaneitatea în "vremea între zei", între cei care au murit și cei care încă nu au apărut, după spusele lui Heidegger. Doar mitul, cu substanța sa de simbol, ritm și metaforă
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
deplânge și el pierderea "latitudinii și longitudinii sufletului" în cultura actuală, degradarea mitului la falsitate, ceea ce îl împinge pe om într-o "goană isterică după ideologii". Comunitățile moderne și-au pierdut comuniunea mitică, desacralizarea naturii și a culturii erodând conștiința mitică, aducând contemporaneitatea în "vremea între zei", între cei care au murit și cei care încă nu au apărut, după spusele lui Heidegger. Doar mitul, cu substanța sa de simbol, ritm și metaforă plasează o punte între om și necunoscut, prin
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
el, deoarece el există doar în virtutea acelui insesizabil aflat la temelia sa: "faptul de a analiza prin intermediul intelectului un simbol seamănă cu exfolierea unei cepe pentru a căuta ceapa". ibid., p. 60. 419 Ibid., p. 63. 420 Gilbert Durand, Figuri mitice și chipuri ale operei, p. 17. 421 Ibidem, pp. 21-22. Durand continuă raționamentul: "conștiința simbolică își atinge cel mai înalt nivel de funcționare așa cum presimțise Hegel odată cu arta, cu filozofia, cu religia. Opera de artă, sistemul filozofic, sistemul religios și
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
și forța atunci când aceasta este amenințată, dar și "dreptul ei la dezordine, disponibilitatea ei orgiastică și concepția ei despre moarte". Al doilea strat este al eroului civilizat, care concentrează energiile constructive, idealismul, credința în evoluție, viața. Niciun mit sau personaj mitic nu trebuie "luat de bun" în versiunea canonică, de obicei sincretică. "Călăul istoric al eroului nu este antieroul, ci masele", afirmă tăios autorul. ibid., pp. 7-9. "Măreția omului se măsoară numai prin ceea ce putea să fie. Nu ne îndreptăm nicăieri
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
de judecăți de valoare și se recomandă doar o abordare descriptivă, dar care, în același timp, își expunea antipatia față de muzica rock și față de banda desenată, considerându-le simple "fenomene sociologice". Deși a plasat banda desenată în prelungirea unor structuri mitice, linie dezvoltată magistral de către Umberto Eco, Strauss a determinat definirea acesteia exclusiv prin noțiunea de poveste și de structură mitică, reducând-o în final la fapt folcloric. Ibid., p. 130. 560 Ion Manolescu, op. cit., p. 16. 561 Radu Rizea, Superman
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
muzica rock și față de banda desenată, considerându-le simple "fenomene sociologice". Deși a plasat banda desenată în prelungirea unor structuri mitice, linie dezvoltată magistral de către Umberto Eco, Strauss a determinat definirea acesteia exclusiv prin noțiunea de poveste și de structură mitică, reducând-o în final la fapt folcloric. Ibid., p. 130. 560 Ion Manolescu, op. cit., p. 16. 561 Radu Rizea, Superman moare mereu, dar nu se predă niciodată. Scott McCloud este un înfocat apărător al acestor ipoteze. 562 Apud. Tim Blackmore
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]