3,363 matches
-
40.000 în primăvara aceluiași an. La alegerile din 1935, aceasta obține 300.000 de voturi, adică aproape 8 % din voturile exprimate. În aceste condiții întrebarea este dacă Europa de dinainte de război este pe punctul de a cădea în totalitarismul fascist sau de a adopta formele clasice de dictatură inspirată parțial de modelul italian și cel german. Oricît de puternică a fost fascinația fascismului, răspunsul este evident negativ, fiind vorba de țări democratic-liberale care, în condițiile crizei au fost atacate din
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
au fost atacate din nou de dreapta naționalistă. După ce și-au atras un număr mare de membri și au obținut suficiente voturi în anii 1934-1936, toate organizațiile amintite mai sus, ca și cele care s-au dezvoltat în Elveția (mișcarea fascistă elvețiană a colonelului Fonjallaz, dar mai ales Frontul Național al Dr. Ralf Henne, antisemit și prohitlerist), în Norvegia (Nasjonal Samling al lui Quisling care va avea aproape 30.000 de membri, dar cu un impact electoral foarte slab), în Irlanda
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
sale la putere, regimul nazist se manifestă ca element de perturbare a ordinii europene. Pentru moment, ținut în rîu de opoziția puterilor europene (pactul franco-sovietic, acordul de laStresa), expansionismul nazist se dezlănțuie după 1936. Remilitarizarea Renaniei, în 1936, intervenția puterilor fasciste în războiul din Spania apar Ca niște tentative care preced marea ofensivă. Aceasta este declanșată în 1938 prin înfăptuirea Anschluss-ului și după Conferința de la München, prin anexarea regiunii Sudete. Convins de fragilitatea democrațiilor, Hitlerpune mîna pe Boemia în 1939 și
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
Ducele trimite la frontiera austriacă cîteva divizii și își afirmă cu tărie dorința ca independența Austriei să fie respectată. Führerul nu îndrăznește să i se opună, dar din acest eveniment trage concluzia că stăpînirea Europei depinde de alianța cu Italia fascistă, sau de supunerea acesteia. Europa împotriva Germaniei Dorința manifestată de URSS de a ieși din izolarea diplomatică și opoziția Italiei fasciste față de intențiile Germaniei hitleriste în Europa Centrală vor fi folosite de Franța pentru a ridica împotriva Germaniei toate puterile
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
îndrăznește să i se opună, dar din acest eveniment trage concluzia că stăpînirea Europei depinde de alianța cu Italia fascistă, sau de supunerea acesteia. Europa împotriva Germaniei Dorința manifestată de URSS de a ieși din izolarea diplomatică și opoziția Italiei fasciste față de intențiile Germaniei hitleriste în Europa Centrală vor fi folosite de Franța pentru a ridica împotriva Germaniei toate puterile îngrijorate de punerea în practică a programului imperialist din Mein Kampf. Ministrul de externe francez Louis Barthou se gîndește la început
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
să înceteze campania dusă de comuniștii francezi împotriva legii celor doi ani. Epoca tacticii "luptei de clasă", și a ecuației social-democrație = fascism, care la sfîrșitul anilor douăzeci au constituit baza activității internaționale a Kom-internului, era deja depășită. Considerînd că ideologia fascistă a devenit principalul său dușman, Uniunea Sovietică se declară de acum înainte prin intermediul Internaționalei a III-a pentru unitatea de acțiune a partidelor comuniste și a celorlalte forțe "antifasciste" în cadrul "fronturilor populare". Laval își poate atribui meritul avantajului pe care
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
apropiere față de Rusia Sovietică. Odată acordul semnat, el întîrzie să-l supună ratificării în cele două Camere și' ignoră intenționat avansurile făcute de ambasador în vedere încheierii unei convenții militare. Total anticomunist, succesorul lui Barthou dă întîietate apropierii de Italia fascistă, începută de altfel înainte de numirea sa pe Quai d'Orsay. În ianuarie 1935, el se duce la Roma și semnează cu Mussolini un acord prin care acesta din urmă se angajează să colaboreze cu Franța în vederea menținerii unui statu-quo în
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
se angajează ă-și limiteze flota de război, ceea ce în fapt contribuie la recunoașterea implicită a acțiunilor sale de reînarmare. În cele două mari democrații occidentale, opinia publică are din acest moment păreri opuse în ceea ce privește oportunitatea unei alianțe cu Italia fascistă și cu Rusia Sovietică. În Franța mai ales, atmosfera de război civil rece care precede alegerile din mai 1936 și care se deteriorează și mai mult după victoria Frontului Popular, nu este defel în favoarea menținerii coaliției antihitleriste, o parte a
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
pe cei doi oameni politici să demisioneze. Frontul de la Stresa este definitiv terminat. În timpul crizei etiopiene, Hitler l-a menajat cu abilitate pe omologul său italian. În cursul anului 1936, două evenimente internaționale vor desăvîrși apropierea dintre cele două puteri fasciste. Mai întîi, remilitarizarea Renaniei realizată de Hitler în 1936 printr-o adevărată lovitură de maestru. Folosind drept pretext ratificarea de către Franța a Pactului franco-sovietic din mai 1935, acesta hotărăște pe 7 mai să trimită 30.000 de soldați în zona
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
25 de țări printre care se numără Italia, Germania și URSS. Numai că, dacă Regatul Unit îl aplică cu strictețe, iar Franța se mulțumește să-i lase pe voluntari să treacă granița și trimite ceva armament, Uniunea Sovietică și statele fasciste intervin masiv, prima trimițînd aici tehnicieni, consilieri militari, avioane și ajutînd la recrutarea "brigadelor internațiorale", celelalte îndreptînd către Spania oameni și material de război. Mussolini trimite 80.000 de milițieni și armament greu, în timp ce Reichul furnizează 10.000 de oameni
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
gata să facă la fel. Francezii și englezii își recheamă sub arme rezerviștii, întreaga Europă este pe picior de război. Dar Chamberlain se teme de deznodămîntul fatal. El cere ajutorul lui Mussolini pentru a încerca să salveze pacea. Șeful Italiei fasciste, care consideră că țara sa nu este pregătită să înfrunte riscurile unui război, și care este încîntat s-o facă pe arbitrul Europei, acceptă să intervină pe lîngă Hitler pentru ca acesta să adopte ideea unei conferințe internaționale unde să se
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
ochii aliaților săi din Europa Centrală, aflați acum la bunul plac al dictaturilor, încercuită, dezmembrată, Cehoslovacia, care constituie pivotul sistemului francez de apărare, este amenințată cu o dispariție imediată. Hitler este încurajat în politica sa de agresiune, ca și conducătorii fasciști care din noiembrie 1938, formulează revendicări zgomotoase asupra Tunisiei, Corsicei, Savoii și Nisei, în Franța, apare în rîndurile opiniei publice o delimitare între "münchenezi", adepți ai continuării "destinderii", ba chiar ai unei înțelegeri cu dictaturile și "antimünchenezi" care consideră că
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
realitate, în spatele acestor reveidicări inacceptabile pentru Varșovia, se ascunde dorința de a declanșa un război împotriva Poloniei și de a ocupa o parte a teiritoriului acesteia. Înainte de a începe această acțiune de forță finală, Hitler strînge legăturile cu omologul său fascist. Pe 28 mai, Ciano și Ribbentrop semnează "Pactul de oțel", alianța ofensivă care pentru Mussolini nu va putea intra în vigoare decît în 1943 cînd se vor termina pregătirile italenilor. Cînd Ciano se duce în Germania, în august 1939, constată
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
cinema, radio etc.). Instaurarea unei "noi ordini" se face și prin reprimarea și persecutarea sistematică a opozanților sau a celor pe care naziștii îi denunță ca "dușmanii permanenți ai Reichului". Primii sînt vînați de Wermacht, de numeroasele organisme polițienești și fasciste (poliția militară, servicii de informații OVRA32,Gestapo) și de cadrele auxiliare recrutate în rîndurile organizatorilor colaboraționiști. În Franța, Miliția lui Joseph Darnand, în Croația ustasii lui Ante Pavelic, în Grecia milițiile anticomuniste înarmate de germani participă la acțiuni de anvergură
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
toată Europa ocupată la proporții o colaborare ideologică care este cea a partidelor, a oamenilor politici, a intelectualilor pentru care noua ordine reprezintă realizarea idealurilor și himerelor lor. În Franța, RNP (Gruparea Național Populară) a lui Déat, PPF (Partidul Popular Fascist) al lui Doriot, Partidul Fascist al lui Bucard, în Belgia mișcarea rexistă a lui Degrelle, în Țările de Jos, Partidul Fascist al lui Mussert, în Croația, ustașii lui Pavelic, în Norvegia "Adunarea Națională" a lui Quiling, toate aparțin acestei categorii
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
o colaborare ideologică care este cea a partidelor, a oamenilor politici, a intelectualilor pentru care noua ordine reprezintă realizarea idealurilor și himerelor lor. În Franța, RNP (Gruparea Național Populară) a lui Déat, PPF (Partidul Popular Fascist) al lui Doriot, Partidul Fascist al lui Bucard, în Belgia mișcarea rexistă a lui Degrelle, în Țările de Jos, Partidul Fascist al lui Mussert, în Croația, ustașii lui Pavelic, în Norvegia "Adunarea Națională" a lui Quiling, toate aparțin acestei categorii în care figurează și scriitori
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
ordine reprezintă realizarea idealurilor și himerelor lor. În Franța, RNP (Gruparea Național Populară) a lui Déat, PPF (Partidul Popular Fascist) al lui Doriot, Partidul Fascist al lui Bucard, în Belgia mișcarea rexistă a lui Degrelle, în Țările de Jos, Partidul Fascist al lui Mussert, în Croația, ustașii lui Pavelic, în Norvegia "Adunarea Națională" a lui Quiling, toate aparțin acestei categorii în care figurează și scriitori ca francezul Drieu La Rochell și Brasillach. Mulți dintre ei își vor duce angajamentul pînă la
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
1943 prin debarcarea Aliaților în Sicilia. Dificultățile cu are se confruntă armata italiană și opoziția crescîndă a populaiei față de un război pe care aceasta nu l-a dorit, îl determină pe regele Victor-Emmanuel și pe unii membri ai Marelui Consiliu Fascist, printre care însuși ginerele Ducelui, Ciano, să organizeze o lovitură de stat împotriva lui Mussolini, care este obligat să demisioneze, apoi este arestat. După cîtcva amînări, noul guvern condus de mareșalul Badoglio semnează pe 3 septembrie un armistițiu cu Aliații
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
să se manifeste și care duc la arta abstractă sau la muzica de serie. Începînd din anii treizeci, tendința către căutările estetice favorizează angajarea intelectiililor În luptele politice marcate de atracția pe care o exercită asupra lor totalitarismul comunist și fascist. Ori tocmai aceste regimuri au încercat să pună sub control viața intelectuală. Lupta împotriva artei moderne a deschis calea unei arte figurative, conformiste și academice de care artiștii s-au apărat fugind în străinătate, refuzînd supunerea și pasivitatea si chiar
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
Dekobra), sau în prezentările cinematografice ale locomotivei, adevărată imagine simbol a secolului XX ("Bestia umană" de Jean Renoir). Tot emblematice devin și gările pariziene luate cu asalt în vara lui 1936 de primii beneficiari ai "concediilor plătite", ca și sloganul fascist despre "trenurile care sosesc la fix" în Italia mussolinistă. Războiul a favorizat formidabilul salt înainte în domeniul aviației. Numai după optsprezece ani de la premiera lui Blériot care a traversat Canalul Mînecii, Atlanticul este "învins" de americanul Lindbergh care face prima
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
în Franța și aproape tot atîția în Anglia. În Italia sînt mai mult de două milioane, iar aici acest instrument de propagandă este strict supravegheat de regim, care îl controlează îndeaproape și înmulțește posturile de ascultare colectivă în școli, sediile organizațiilor fasciste, cooperative rurale etc. La începutul anilor treizeci, societățile de radiodifuziune se dezvoltă în întreaga Europă. Majoritatea posturilor sînt particulare, dar instituțiile publice interesate au creat și posturi "naționale". Cinematograful cunoaște și el o dezvoltare deosebită. Artă cu totul nouă, modalitate
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
regimului existent, este mai importantă decît considerentele sociale și determină puterea să dea întîietate unei arhitecturi de mari dimensiuni, rece, de inspirație mai mult sau mai puțin neoclasică, destinată să adăpostească administrația de stat sau să devină lăcașul marilor ritualuri fasciste. În URSS, aceeași dihotomie se impune odată cu dictatura stalinistă. În țările democratice, legea profitului și a economiei de piață la care se adaugă lipsa aproape totală a unei programări urbanistice, duc la crearea unui peisaj urban uniform și monoton. Unele
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
violent antisemit ca Céline, alții susținînd pur și simplu o apropiere de dictaturi dintr-o pasiune pentru ordine și pentru anticomunism (acesta este cazul majorității reprezentanților intelectualității tradiționale), în sfîrșit alții dornici să introducă în Hexagon unele elemente de inspirație fascistă (corporatismul pentru extrema dreaptă, clericală, un executiv forte și un patriotism trufaș pentru majoritatea membrilor din Ligi etc.). În sfîrșit, în junii acestui nucleu închegat pentru care Italia și Germania constiuie pînă la urmă un model, există o întreagă gamă
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
Eliot, Wyndham Lewis, Roy Campbell și W.B. Yeats "iluzia fascismului" s-a rispit în ajunul războiului, aceasta l-a determinat pe poetul Ezra Pound să aleagă exilul în Italia unde va conduce în timpul războiului emisiuni ale posturilor de radio fasciste. În 1945 el va fi arestat de aliați și va sfîrși pînă la urmă prin a înnebuni. Culturile totalitare Spre deosebire de regimul mussolinist și de cel hitlerist care au trecut rapid la fascizarea culturii, URSS a fost la început, în epoca
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]
-
sa revină la ideile lor nonconformiste pentru a-și justifica desăvîrșirea sa totalitaristă. În unanimitate de acord să denunțe "deriva burgheză" a Italiei mussoliniste, intelectualii și artiștii militanți sînt în schimb divizați în ce privește sensul pe care să-l dea "revoluției fasciste". Curentului modernist și centralizator reprezentat de scriitorul Bontempelli și de revista sa Novecento (Secolul douăzeci), de pictorii De Chirico, Morandi și Carré, i se opune în anii 1920 o tendință provincialistă, populistă și ultrareacțio-nară reprezentată mai ales de revista Il
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/964_a_2472]