7,087 matches
-
mod de a privi lumea, cu scopul de a înțelege interrelațiile dintre noi și ceilalți, univers, istorie, într-o comuniune în care nu se vede decât vârful aisbergului. 0. Preambul Imaginarul. Dezvoltarea și cenzura imaginarului 1. Definirea termenilor: imagine, imaginar, imaginar științific Urmărind evoluția imaginii asupra lumii putem observa variații ale acesteia, de la apropiere față de "realitate" până la o îndepărtare totală de aceasta. Astfel, istoria culturii poate fi împărțită în: * perioade în care imaginarul se dezvoltă și imaginea este importantă deoarece este
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
a contura granițele acestui domeniu. În urma conflictului dintre imaginar și realitate s-au conturat două direcții principale după care poate fi definit imaginarul în funcție de relația acestuia cu i-mediatul. Acestea au apărut datorită cuvântului sursă care a determinat înțelesul termenului imaginar. În limba română sunt două cuvinte care pot reprezenta rădăcina termenului: imagine și imaginație 2. Între cele două cuvinte cel care constituie sursă primară este termenul imagine, care este rădăcină și pentru imaginație, dar cu toate acestea s-a dezvoltat
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
cele două cuvinte cel care constituie sursă primară este termenul imagine, care este rădăcină și pentru imaginație, dar cu toate acestea s-a dezvoltat o singură direcție de înțelegere a termenului. În majoritatea dicționarelor 3 imaginarul este definit ca ireal: "imaginar, Care există numai în imaginație, fictiv, ireal, substantivat domeniul al imaginației"4. Această tendință se datorează tradiției în care a fost folosit acest cuvânt, perioada specifică modernității în care imaginea, imaginația și implicit imaginarul au fost desconsiderate. Ceea ce era imaginar
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
imaginar, Care există numai în imaginație, fictiv, ireal, substantivat domeniul al imaginației"4. Această tendință se datorează tradiției în care a fost folosit acest cuvânt, perioada specifică modernității în care imaginea, imaginația și implicit imaginarul au fost desconsiderate. Ceea ce era imaginar nu putea fi real și nu se putea lega de imagine în general care reprezenta un mod de cunoaștere. Tendința de a lega imaginarul doar de ceea ce este fantastic, rupt de real și de aici în incompatibilitate cu adevărata cunoaștere
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
sau imaginea unui om și al șaselea la imaginea unui obiect. Prin urmare modalitatea în care era înțeles termenul imago se păstrează și în limba română, mai puțin însă acela de portret funerar. Ținând seama de sensul original al termenului imaginar ar trebui să reorientăm și să redefinim imaginarul din mai multe perspective. Datorită sensului pe care îl are termenul imaginarius considerăm că pot fi urmărite două direcții fundamentale în încercarea de a defini imaginarul. Prima direcție este de origine psihologică
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
acesta este dezvoltat în jurul conceptelor de simbol, simbolism. O imagine simbolică capătă realitate distinctă de celelalte imagini, ea manifestându-se într-o lume a realităților contradictorii și nu poate fi cunoscută decât în sine. În acest context lumea simbolică specifică imaginarului este altfel întemeiată, iar imaginea ca sinteză este singura capabilă să redea contradicțiile specifice lumii mitice, deoarece imaginile sunt prin structura lor plurivalente. Dacă spiritul recurge la imagini pentru a sesiza realitatea ultimă, o face tocmai pentru că această realitate se
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
evoluție, ci mai degrabă o involuție din punctul de vedere al controlului inconștientului și a propriilor fantasme. Astfel putem vorbi despre o universalitate a imaginilor ceea ce face ca analiza imaginarului să nu poată fi redus la identitatea dintre fantastic și imaginar. Considerăm că este necesar a se face distincția dintre cele două, pentru că imaginarul poate fi organizat rațional. Chiar dacă le încadrează în domeniul fantasiei multe dintre exemplele folosite de Culianu reprezintă o știință a imaginarului prin apartenența lor la structurile luminoase
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
considerat ca fiind doar fantastic. Modalitatea în care dezvoltăm ideea de imaginar este universalistă, astfel încât suntem în concordanță cu ideea enunțată de Lucian Boia care îl definea astfel: "Imaginarul este omniprezent (...). Orice gând, orice proiect, orice acțiune posedă o dimensiune imaginară, într-un evantai foarte larg, care se întinde de la ipoteza ce-și așteaptă verificarea până la fantasmele cele mai insolite."14Această "definiție" ne ajută să precizăm care este universul de discurs de la care pornește ideea de imaginar specifică acestei lucrări. Totuși
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
pornește ideea de imaginar specifică acestei lucrări. Totuși pentru a nuanța modalitatea de percepție a imaginarului, am înlocui cuvintele "posedă o dimensiune" cu "este o formă" și astfel am putea preciza "orice gând, orice proiect, orice acțiune este o formă imaginară". Schimbarea ni se pare radicală: sub pătura imaginarului putem într-adevăr introduce întregul univers cognitiv, astfel omniprezența sa devenind una reală. Majoritatea perspectivelor teoretice analizate, urmăresc imaginarul simbolic și modalitățile în care acesta este integrat și integrează omul. Dar, putem
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
de ordin discursiv, a căror finalitate este tot o imagine. Limbajul este doar o modalitate intermediară folosită pentru transmiterea de informații și de organizare a acestora, un instrument comunicațional cu rol în construcția a eului cognitiv care este de esență imaginară. Limbajului nu este în antiteză cu imaginea dezvoltând o zona a abstractului ca non-imagine, ci dor o altă formă de structurare și dezvoltare a imaginarului. Există la nivelul epistemic al omului o componentă non-imaginativă? În momentul în care gândirea ajunge
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
nu se rezumă la percepția vizuală sau auditivă, ci ea este completată de un întreg univers social, cultural, cognitiv, educațional. Mai mult, imaginarul are propria sa viață, independentă de voința umană. Există o interacțiune între universul uman, cel social și imaginar, dar nici unul nu îl poate determina pe celălalt în mod radical. Imaginarul crește, se dezvoltă și devine, are momente de maxim și minim. Totuși el nu are existență decât în universul uman. Dincolo de această perspectivă a teoriilor privind imaginarul mai
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
majore: războiul de 100 de ani și cel de 30 de ani. Primul a fost cel care a jucat un rol esențial în maturizarea Evului Mediu, dezvoltând o mentalitate centrată stabilitate teritorială în care populația este asociată unui teritoriu modificând imaginarul specific popoarelor migratoare, apărând primele semne ale ceea ce ulterior vor constitui statele naționale și ale unui imaginar național. În acest interval se construiește și se realizează un transfer de la rațional spre pulsional ajungându-se la perioada ce necesita în mod
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
cu potențe de imagine nelimitate. Anul 1492 este un moment de cotitură nu atât pentru dezvoltarea economică, ci în mod special pentru schimbare imaginii asupra lumii. Noi lumi de cucerit, noi teritorii de creștinat, noi forme de imaginar de cenzurat. Imaginarul specific călătoriilor din perioada marilor descoperiri geografice are surse nelimitate de dezvoltare. În primul rând tradițiile populare europene identifică în noile zone surse de reactivare a unei multitudini de mituri basme și legende. Populația locală, iar în spațiul american s-
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
imagini noi și posibilitățile de combinare ale acestora s-a ajuns la o nelimitarea a imaginarului. Dincolo de importanța economic politică a descoperirilor realizate s-a realizat și o potențare nefinită a imaginarului. 1.2.4. Anglia elisabetană și noile evoluții imaginare După perioada de început a marilor descoperiri geografice Spania și Portugalia se dezvoltă din punct de vedere economic foarte repede. Ele devin două dintre cele mai vaste imperii, aducând zona occidentală a Europei bogății de neimaginat. Creșterea economică face ca
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
părților raționale, popularizarea cunoștințelor, dezbaterile publice cu personaje mai mult sau mai puțin avizate, are loc o extindere de imagine și metaforizarea acesteia. Pulsionalul se extinde pe direcții greu identificabile sau definibile. Interacțiunile determină un amestec de influențe și corelații imaginare, iar prin popularizare se obțin imagini sintetice ale acestora. Între acestea forme de imaginar rațional putem urmări evoluția transformărilor interioare ciclului ce încep în secolul III-IV după Hristos și se termină în secolul al XVI-lea. În acest ciclu mănăstirile
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
cunoaștere ca fiind posibil și acceptabil pentru biserică se realizează o deschidere față de cunoaștere naturii și demersurile specifice acesteia, dar în același timp adevărul științific este supus adevărului teologic. Este momentul în care se pot accepta elemente ale unui viitor imaginar pulsional complex și ale cărui rădăcini sunt în cadrul acestui mesaj, dar și a cenzurii impusă de biserică. Dar prin analiză comparativă, folosirea traducerilor arabe și a interpretărilor specifice lui Averroes, mesajul aristotelic capătă o nuanță mistic-pulsională. Această tendință de a
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
reprezentau esența culturii antice în Occident. Ele au fost asimilate și interpretate pe măsură ce imaginea asupra lumii era pregătită să le accepte. De aceea putem considera că exista o interrelație între momentul în care au fost traduse anumite texte și dezvoltarea imaginarului specific epocii. În domeniul filosofiei existau pe lângă textele sfinților părinți care integrau o parte a filosofiei greco-latine și câteva dintre lucrările aristotelice, în special părți ale Organon-ului. Astfel secolele VII-IX sunt, din punctul de vedere al legăturilor cu antichitatea
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
trei etape distincte. În primul rând se realizează asimilarea filosofiei aristotelice pe perioada secolelor XI-XIV, construindu-se ceea ce se numește filosofia scolastică cu toate componentele sale. Aceasta este baza pentru ceea ce am considerat a fi partea rațională a unui ciclu imaginar ce începe odată cu sfârșitul antichității. Raționalitatea acestui tip de imaginar constă în raționalizarea componentei teologice și ulterior aprofundarea elementelor științifice. În al doilea rând, după ce filosofia aristotelică a fost asimilată în majoritatea componentelor sale, se realizează redescoperirea filosofiei platonice prin
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
asupra realității plină de personaje și imagini fantastice. Dincolo de acestea, perspectivele magice a căror origine se află în concepțiile aristotelice și interpretările adiacente acestora, la care s-au mai adăugat idei platonice și neoplatonice, s-a dezvoltat și o direcție imaginară avânt în mod direct sau indirect originea în filosofia pitagoreică. Acestea aveau drept simbol o imagine abstractă sau un număr astfel încât să se folosească de componentele cele mai abstracte ale sistemului gnostic al omului. În acest sistem se încadrează tehnica
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
lumea, ea era reprezentată în mod simbolic folosindu-se metafore sau semne. Mesajul nu era prezentat sub forma unui adevăr explicit, clar, ci într-o formă metaforică semiocultată, prin imagini ce trebuiau asimilate și interpretate ca atare. De aceea, universul imaginar renascentist trebuie considerat în cvasi totalitatea sa a fi pulsional. Elementele raționale erau puține ca număr și aveau o relevanță scăzută. De aceea putem într-o anumită măsură să aderăm la concluzia lui Eugenio Garin: "știința pur cantitativă n-a
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
magia Renașterii"174. Dar asta nu înseamnă că raționalitatea nu exista în diferite forme, dar acestea au fost doar insule într-un univers metaforic și, implicit, pulsional. 1.5.4. Giordano Bruno și sinteza metaforică a Renașterii În întregul univers imaginar al Renașterii există un personaj care a adunat totalitatea elementelor specifice acestei perioade preluând: magia naturală cu elementele atracției erotice specifice, imaginea universului infinit și a heliocentrismului, o tehnică a memorării adaptând sistemul lullian, o filosofie a omului axată pe
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
al conflictului de imagine dintre pulsionalul și raționalitatea regresivă specifică epocii. În cadrul acestui proces se întâlnesc toate argumentele și imaginile specifice acelui secol. El este simbolul cenzurii specifice pe care Inchiziția ca instituție a Bisericii Catolice l-a practicat asupra imaginarului timp de peste trei secole. 2.1.1. Inchiziția, instituția cenzurii vechii raționalități Evoluția bisericii în partea occidentală a Europei este strâns legată de două elemente: ereziile și Inchiziția ca instrument de cenzură a acestora. Inchiziția a apărut ca o formă
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
Profunzimea meditațiilor nu este dată doar de schimbarea celui ce o creează, ci de faptul că noua lume este construită dintr-o nouă perspectivă. Această acțiune carteziană este, din perspectivă teologică, cea mai cruntă erezie, iar din perspectiva modificării structurilor imaginare, cea mai complexă reformă. Universul se deschide prin om, el este creator și, astfel, universul său subiectiv devine realitate. Ceea ce cunoaștem devine ceea ce există. Gnosis-ul devine ființare și universul ce se naște prin om nu este unul teoretic sau de
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
toate consecințele realizărilor carteziene. Meditațiile schimbă modul în care este văzut universul, metafizica lui Descartes fiind o cosmogonie și o gnoseogonie totodată. Lumea născută în urma meditațiilor este o lume a cogito-ului, dar cu toate acestea ea nu este o lume imaginară, ci dimpotrivă, una reală. Lumea născută prin ego este o lume a adevărului și a certitudinii. În Meditații se împletesc perfect cele două universuri: cel epistemic și cel ontologic fiind de multe ori imposibilă separarea lor. Tot ce se află
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]
-
că se face trecerea de la o viziune specifică unui adevăr unic spre o diversitate a acestuia. Știința nu mai reprezintă cunoașterea în general ci sinteză a paradigmelor specifice diverselor moduri de a vedea lumea. "Specializarea" nu însemnă altceva decât diversificare imaginarului specific naturii. O altă componentă a dezvoltări științe este dată de realizarea unui sistem metodic întemeiat pe o sinteză între deducție și inducție. Chiar dacă în funcție de direcția aleasă există o metodă predominantă, aceasta nu este considerată drept metodă unică ci întotdeauna
[Corola-publishinghouse/Science/84931_a_85716]