5,206 matches
-
corporația transnațională și statul de origine, respectiv statul-gazdă, într-o interpretare bidimensională a acestei relații: conflict și complementaritate. Hymer (1976), viziunea marxistă asupra forțelor de producție și, mai ales, teza celebră a lui Vernon (1971) descriu o relație antagonistă între corporații și state. La polul opus, teoriile ortodoxe ale internaționalizării (vezi capitolul 2 din această lucrare) și, mai ales, paradigma eclectică a lui Dunning pun accentul pe complementaritatea între scopurile corporației și cele ale statelor, pe modul în care toate părțile
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
celebră a lui Vernon (1971) descriu o relație antagonistă între corporații și state. La polul opus, teoriile ortodoxe ale internaționalizării (vezi capitolul 2 din această lucrare) și, mai ales, paradigma eclectică a lui Dunning pun accentul pe complementaritatea între scopurile corporației și cele ale statelor, pe modul în care toate părțile pot avea de câștigat sau cel puțin pe modul în care interacționează (se completează) activele corporației și cele ale statelor. Figura 5.1 - Relația CTN - stat de origine și stat-gazdă
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
și, mai ales, paradigma eclectică a lui Dunning pun accentul pe complementaritatea între scopurile corporației și cele ale statelor, pe modul în care toate părțile pot avea de câștigat sau cel puțin pe modul în care interacționează (se completează) activele corporației și cele ale statelor. Figura 5.1 - Relația CTN - stat de origine și stat-gazdă, reflectată în literatura internațională (Sursa: Rugman, Verbeke, 2003) Porter (1990) a insistat pe modul în care politica publică din statul de origine determină caracteristicile mediului de
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
5.1 - Relația CTN - stat de origine și stat-gazdă, reflectată în literatura internațională (Sursa: Rugman, Verbeke, 2003) Porter (1990) a insistat pe modul în care politica publică din statul de origine determină caracteristicile mediului de afaceri în care se formează corporația. Promovarea (de cele mai multe ori fără rezultate) a campionilor naționali, prin subvenții în țara de origine pentru a derula comerț și investiții în străinătate, se înscrie tot în categoria complementarității dintre corporație și politica statului de origine. Teoria neoclasică în general
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
determină caracteristicile mediului de afaceri în care se formează corporația. Promovarea (de cele mai multe ori fără rezultate) a campionilor naționali, prin subvenții în țara de origine pentru a derula comerț și investiții în străinătate, se înscrie tot în categoria complementarității dintre corporație și politica statului de origine. Teoria neoclasică în general, adepta unui stat-gazdă slab, vede sursa de conflict între corporație și statul-gazdă în așa-numita „tactică a înțelegerii învechite”, prin care se schimbă condițiile investiționale atunci când există bariere la ieșirea de pe
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
prin subvenții în țara de origine pentru a derula comerț și investiții în străinătate, se înscrie tot în categoria complementarității dintre corporație și politica statului de origine. Teoria neoclasică în general, adepta unui stat-gazdă slab, vede sursa de conflict între corporație și statul-gazdă în așa-numita „tactică a înțelegerii învechite”, prin care se schimbă condițiile investiționale atunci când există bariere la ieșirea de pe piață (vezi și secțiunea 5.3). În schimb, interesele corporației pot fi uneori complementare cu cele ale statului-gazdă (care
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
adepta unui stat-gazdă slab, vede sursa de conflict între corporație și statul-gazdă în așa-numita „tactică a înțelegerii învechite”, prin care se schimbă condițiile investiționale atunci când există bariere la ieșirea de pe piață (vezi și secțiunea 5.3). În schimb, interesele corporației pot fi uneori complementare cu cele ale statului-gazdă (care, dorindu-și investiții, este pregătit să discrimineze pozitiv investițiile străine) și în conflict cu interesele fiscale ale statului de origine sau cu normele internaționale de protecție a mediului sau a forței
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
nivelul competiției locale. Guvernul își poate exercita influența prin subvenții, politici educaționale, reglementarea sau dereglementarea piețelor de capital, stabilirea unor standarde locale, achiziții publice, legislația fiscală și politica de concurență antitrust. Porter se referă la guvernul țării de origine a corporației transnaționale. Rugman (1993) însă completează acest diamant cu unul pe aceleași coordonate, dar specific statului-gazdă. Apare astfel noțiunea de „diamant dublu”, care suprapune mediul de afaceri din țara de origine și cel din țara-gazdă a corporației transnaționale. Dacă aplicăm diamantul
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
țării de origine a corporației transnaționale. Rugman (1993) însă completează acest diamant cu unul pe aceleași coordonate, dar specific statului-gazdă. Apare astfel noțiunea de „diamant dublu”, care suprapune mediul de afaceri din țara de origine și cel din țara-gazdă a corporației transnaționale. Dacă aplicăm diamantul lui Porter la situația României (Voinea, 2005), putem spune că ne aflăm în faza de trecere de la economia bazată pe factori la economia bazată pe investiții. Principalul avantaj competitiv rămâne forța de muncă ieftină. Competiția are
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
piață. La acestea se adaugă un nivel ridicat de corupție și de economie informală, precum și o relație tensionată angajat - angajator. 5.3. Teoria neoclasicătc "5.3. Teoria neoclasică" Teoria neoclasică salută declinul puterii statelor-națiune, prin contrast cu raționalitatea globală a corporațiilor transnaționale. Creșterea CTN-urilor este percepută ca o contribuție la o alocare globală mai rațională a resurselor, împotriva căreia statele-națiune tind să ridice obstacole (Jenkins, 1987). Economiștii neoclasici pleacă de la premisa că guvernele statelor-gazdă încearcă să maximizeze venitul național, în detrimentul
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
o contribuție la o alocare globală mai rațională a resurselor, împotriva căreia statele-națiune tind să ridice obstacole (Jenkins, 1987). Economiștii neoclasici pleacă de la premisa că guvernele statelor-gazdă încearcă să maximizeze venitul național, în detrimentul bunăstării globale (Caves, 1982). De cealaltă parte, corporațiile transnaționale urmăresc maximizarea profitului global și este firesc să reacționeze în consecință atunci când statele-gazdă iau măsuri de natură să le afecteze profiturile așteptate. În cadrul școlii de gândire neoclasică este unanimă dezavuarea slăbiciunilor de care dă dovadă statul-națiune, văzut ca rezultat
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
cele mai interesante și persuasive descrieri ale caracteristicilor vlăguite ale statului contemporan se regăsește în lucrarea lui Strange (1996) despre retragerea statului. Strange susține că a avut loc un transfer de putere de la state la piețe și, prin acestea, la corporațiile transnaționale. Cauzele schimbării raportului de forțe sunt identificate de Strange (1996) în impactul inovațiilor tehnologice 4 (promovate de corporații) și în costurile noilor tehnologii (pe care doar corporațiile și le puteau permite), precum și în punerea accentului pe puterea structurală, în detrimentul
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
despre retragerea statului. Strange susține că a avut loc un transfer de putere de la state la piețe și, prin acestea, la corporațiile transnaționale. Cauzele schimbării raportului de forțe sunt identificate de Strange (1996) în impactul inovațiilor tehnologice 4 (promovate de corporații) și în costurile noilor tehnologii (pe care doar corporațiile și le puteau permite), precum și în punerea accentului pe puterea structurală, în detrimentul puterii relaționale 5. Puterea asupra structurilor afectează și relațiile din interiorul respectivelor structuri, iar corporația transnațională este un rival
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
un transfer de putere de la state la piețe și, prin acestea, la corporațiile transnaționale. Cauzele schimbării raportului de forțe sunt identificate de Strange (1996) în impactul inovațiilor tehnologice 4 (promovate de corporații) și în costurile noilor tehnologii (pe care doar corporațiile și le puteau permite), precum și în punerea accentului pe puterea structurală, în detrimentul puterii relaționale 5. Puterea asupra structurilor afectează și relațiile din interiorul respectivelor structuri, iar corporația transnațională este un rival pe măsură al statului în exercitarea puterii asupra structurilor
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
tehnologice 4 (promovate de corporații) și în costurile noilor tehnologii (pe care doar corporațiile și le puteau permite), precum și în punerea accentului pe puterea structurală, în detrimentul puterii relaționale 5. Puterea asupra structurilor afectează și relațiile din interiorul respectivelor structuri, iar corporația transnațională este un rival pe măsură al statului în exercitarea puterii asupra structurilor - Strange numește chiar corporația „o instituție politică”. Mai mult, aș adăuga, corporația nu doar își exercită puterea asupra structurilor, ci creează ea însăși noi structuri de putere
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
permite), precum și în punerea accentului pe puterea structurală, în detrimentul puterii relaționale 5. Puterea asupra structurilor afectează și relațiile din interiorul respectivelor structuri, iar corporația transnațională este un rival pe măsură al statului în exercitarea puterii asupra structurilor - Strange numește chiar corporația „o instituție politică”. Mai mult, aș adăuga, corporația nu doar își exercită puterea asupra structurilor, ci creează ea însăși noi structuri de putere și le modifică pe cele existente. Strange pleacă de la patru ipoteze: statul decide în prezent într-o
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
în detrimentul puterii relaționale 5. Puterea asupra structurilor afectează și relațiile din interiorul respectivelor structuri, iar corporația transnațională este un rival pe măsură al statului în exercitarea puterii asupra structurilor - Strange numește chiar corporația „o instituție politică”. Mai mult, aș adăuga, corporația nu doar își exercită puterea asupra structurilor, ci creează ea însăși noi structuri de putere și le modifică pe cele existente. Strange pleacă de la patru ipoteze: statul decide în prezent într-o mai mică măsură ce se produce, cum, de către
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
exercită puterea asupra structurilor, ci creează ea însăși noi structuri de putere și le modifică pe cele existente. Strange pleacă de la patru ipoteze: statul decide în prezent într-o mai mică măsură ce se produce, cum, de către cine și unde; corporațiile transnaționale au făcut mai mult decât statele și organizațiile umanitare internaționale la un loc pentru redistribuirea bunăstării de la țările dezvoltate la cele mai puțin dezvoltate (prin transferul locurilor de muncă din țara de origine în țările-gazdă - chiar dacă Strange ar avea
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
muncă și au prilejuit creșterea standardului de viață. Chiar și atunci când se ridică probleme legate de balanța de plăți sau de mediul concurențial, replica tipică a neoclasicilor vizează lipsa de alternative a statelor-gazdă. În special pentru țările mai puțin avansate, corporația transnațională reprezintă agentul principal al dezvoltării. Revenind la aserțiunile doamnei Strange, ea a pus sub semnul întrebării exercitarea celor mai importante funcții ale statului (aplicabile atât statelor de reședință, cât și statelor-gazdă): - Apărarea teritoriului național cu ajutorul forțelor armate. Teritoriul nu
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
asupra evoluției monedei naționale. Strange se referă doar la efectul de antrenare pe care instabilitatea valutară dintr-o țară îl poate genera în alte țări. Mai semnificativ mi se pare a fi, în context, rolul pe care operațiunile financiare ale corporațiilor transnaționale (de exemplu, prețul de transfer sau repatrierea profiturilor) îl au în provocarea și amplificarea crizelor economice de acest gen. - Alegerea unei strategii naționale de dezvoltare economică. În condițiile interdependențelor din societatea contemporană, posibilitatea de a alege liber o astfel
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
socială. Aici soluția poate fi cooperarea internațională, dovadă și Carta Socială Europeană. - Capacitatea de îndeplinire a funcției fiscale. Abilitatea guvernelor de colectare a taxelor este scăzută și se reflectă în două ipostaze. În primul rând, taxele pe care le plătesc corporațiile sunt adeseori rezultatul negocierii secrete dintre corporații și două sau mai multe autorități fiscale (Picciotto, 1992). În al doilea rând, colectarea taxelor, susține Strange, nu mai constituie un monopol de stat; numeroase asociații criminale puternice colectează, la rândul lor, taxe
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
dovadă și Carta Socială Europeană. - Capacitatea de îndeplinire a funcției fiscale. Abilitatea guvernelor de colectare a taxelor este scăzută și se reflectă în două ipostaze. În primul rând, taxele pe care le plătesc corporațiile sunt adeseori rezultatul negocierii secrete dintre corporații și două sau mai multe autorități fiscale (Picciotto, 1992). În al doilea rând, colectarea taxelor, susține Strange, nu mai constituie un monopol de stat; numeroase asociații criminale puternice colectează, la rândul lor, taxe. Dezvoltarea acestor asociații a fost influențată de
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
în special bunuri de demerit, împotriva cărora este firesc să se aplice politici represive 6. - Politica comercială, în special deciziile privind importul. Zilele strategiilor de substituire a importurilor au trecut de mult. Deciziile privind importul se iau acum de către filialele corporațiilor transnaționale, și cel mai adesea importurile scapă total controlului statului, efectuându-se în cadrul comerțului intrafirmă. - Infrastructura asigurată de stat. Din cauza ineficienței administrării acestei infrastructuri, statele se văd nevoite să recurgă la privatizarea a ceea ce în alte condiții ar fi fost
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
state slabe. - Capacitatea statelor de a promova așa-numiții „campioni naționali”, în fapt, firme susținute artificial de propriile guverne cu scopul ca acestea să-și asigure o poziție dominantă pe piața națională și să poată lupta, cu șanse egale, împotriva corporațiilor străine, pe piețele internaționale. Această susținere este însă scump plătită de la buget și, în mai toate cazurile de până acum, neviabilă. - Puterea statelor de a folosi violența, în cazuri extreme, împotriva propriilor cetățeni. Statul a pierdut monopolul în folosirea organizată
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]
-
filiala unei CTN și statul-gazdă în care activează nu este un joc cu sumă zero: câștigul unei părți nu conduce în mod inevitabil la pierderi suferite de cealaltă parte. În schimb, Caves (1982) consideră că multitudinea de resurse la discreția corporației și competiția dintre state pentru atragerea investițiilor străine directe înrăutățesc, de fapt, situația amplificând așa-numitul element free rider. Rugman (1996) abordează problema interacțiunii dintre corporație și statul-gazdă descriind-o ca fiind un joc de tipul „dilema prizonierilor”7. Acest
[Corola-publishinghouse/Science/1912_a_3237]