2,647 matches
-
pur și simplu anularea plăților. Proprietarii erau despăgubiți. După cum am văzut, partidul musulmanilor din Bosnia a reușit să beneficieze de o atenție specială în această privință în schimbul sprijinului politic de care guvernul avea nevoie. Reforma agrară fusese promisă în ținuturile habsburgice încă înainte de unificare. În noiembrie 1918, Consiliul Național de la Zagreb s-a declarat în favoarea exproprierii moșiilor prin acordarea de despăgubiri. Această acțiune a fost facilitată de faptul că o mare parte a pămînturilor respective se aflau în posesia proprietarilor de
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
mult cu Ausgleich-ul habsburgic, administrațiile locale urmau să fie subordonate autorității centrale doar în ceea ce privește politica externă, apărarea, cutuma și valuta. Forțele militare urmau să fie organizate pe criteriul provinciilor și al entităților naționale. Ca și în cadrul sistemului anterior al monarhiei habsburgice, persoana regelui constituia simbolul principal al unității. Firește că o asemenea soluție ar fi pus capăt dominației sîrbilor și ar fi modificat din temelii echilibrul forțelor naționale. La 6 ianuarie 1929, Alexandru a rezolvat această dilema printr-o acțiune radicală
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
achiziționarea Transilvaniei. Guvernul de la București avea aici un aliat puternic, Partidul Național din Transilvania, cel care condusese lupta românilor împotriva dominației maghiare. Pe perioada războiului, atitudinea românilor fusese asemănătoare cu aceea a celorlalte naționalități. Și ei purtaseră negocieri cu guvernul habsburgic și întîmpinaseră o intransigență similară din partea ungurilor. Așa cum am văzut, naționaliștii unguri urmăreau slăbirea legăturilor cu Viena, dar menținerea unei dominații ferme asupra posesiunilor coroanei Sfîntului Ștefan. La încetarea luptelor, după prăbușirea imperiului, populația românească a fost pusă în fața alternativei
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
foarte evidentă și din regulamentele emise în iunie 1925 privind administrația statului. Țara era împărțită în 71 de prefecturi, care urmau să aibă personal numit de la București. Funcționarii din Regat controlau astfel întreaga națiune. Mai puțin competenți decît predecesorii lor habsburgici și adesea corupți, ei constituiau sursa unor mari nemulțumiri și obiectul unor critici aspre. Să menționăm că situația era foarte asemănătoare cu aceea din Iugoslavia, unde sîrbii din Serbia controlau practic statul. În România, birocrații care reprezentau guvernul central dețineau
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Vlorë, zone care aveau să le fie atribuite prin Tratatul de la Londra. În iunie 1915, Muntenegru a pus stăpînire pe Shkodër, în timp ce Serbia ocupa Albania centrală, inclusiv Tirana. După înfrîngerea acestor două state, locul lor a fost luat de monarhia habsburgică, care a luat în stăpînire partea de nord și centru a țării. În același timp, forțele franceze de la Salonic și-au extins jurisdicția asupra districtului Korçë. La sfîrșitul războiului, cînd trupele habsburgice s-au retras, aceste două puteri victorioase au
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
state, locul lor a fost luat de monarhia habsburgică, care a luat în stăpînire partea de nord și centru a țării. În același timp, forțele franceze de la Salonic și-au extins jurisdicția asupra districtului Korçë. La sfîrșitul războiului, cînd trupele habsburgice s-au retras, aceste două puteri victorioase au rămas pe loc. Guvernul italian deținea cea mai bună poziție pentru a exploata situația, dar armatele franceză și sîrbă puteau să exercite o influență destul de mare. Să nu uităm că, prin prevederile
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
ȘI GERMANE Rolul dominant al Franței și Italiei în diplomația est-europeană din anii '20 a fost în mare măsură rezultatul situației anormale create de Revoluția din Rusia și de înfrîngerea Germaniei. După revenirea de pe urma acestor șocuri și după dezmembrarea Imperiului Habsburgic, datorită populațiilor lor numeroase și a pozițiilor lor strategice, aceste două state au fost în măsură să exercite o influență puternică asupra celor 13 state mici situate între Marea Baltică și Mediterana Estonia, Letonia, Lituania, Polonia, Cehoslovacia, Austria, Ungaria, România, Iugoslavia
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
și numai 204 262 de vorbitori de limbă franceză. Puternica dorință de a se uni cu Germania exprimată de 6 milioane de germani austrieci fusese înăbușită la intervenția francezilor. În același mod, peste 3 milioane de germani boemi, foști cetățeni habsburgici, care trăiau în apropierea graniței, au fost incluși în Cehoslovacia. Uniunea Sovietică avea probleme teritoriale similare. Prin tratatul de pace, statele baltice, ținuturile poloneze și Basarabia, regiuni care aveau o minoritate de locuitori ucraineni și bieloruși, îi fuseseră luate. Pe
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
coopera între ele și să reziste intervenției Marilor Puteri. Așa cum am văzut, unul dintre obstacolele principale în calea dezvoltării naționale din Peninsula Balcanică fusese presiunea extrem de mare exercitată asupra populațiilor ei de influențele din afară. După 1919, căderea Imperiilor țarist, habsburgic și otoman au scos din scenă trei mari puteri care fuseseră profund implicate în problemele Balcanilor. Marea Britanie a jucat și ea în perioada postbelică un rol mai puțin activ decît anterior. Cu toate strădaniile Franței și Italiei de a forma
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
cu acelea ale statelor din Balcani. Chiar și comparativ cu Occidentul industrializat, situația internă a Balcanilor nu era atît de sumbră. În această secțiune a fost analizată problema minorităților de exemplu, incontestabilul tratament discriminator aplicat românilor din Transilvania sub administrația habsburgică sau croaților și albanezilor într-un stat dominat de sîrbi. Totuși, într-un sens, acest model putea fi întîlnit în toată lumea. Cel britanic și cel francez din domeniile lor coloniale nu era cu siguranță mai bun. Cînd a anexat în
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
aflau sub jurisdicția Imperiului Otoman și aparțineau bisericii ortodoxe; credința și faptul că erau cu toții sub stăpînirea otomană au constituit sursele majore ale unității lor. O mică parte, croații și slovenii catolici, românii și sîrbii ortodocși se aflau sub dominație habsburgică. Locuitorii Balcanilor, în mare parte țărani, au trăit anumite experiențe comune. Principalele lor legături erau cele cu familiile și comunitățile lor locale; ocupațiile care le asigurau traiul erau mai ales cele de țărani, păstori și pescari. O parte din ei
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
străini și să-și mențină autoritatea în propriile lui domenii. Pe parcursul acestui secol o serie de ținuturi otomane au fost pierdute în favoarea cuceritorilor ruși și habsburgi. Mai tîrziu, în timpul Revoluției Franceze și al războaielor napoleoniene, forțele franceze, britanice, rusești și habsburgice au intrat în competiție pentru dobîndirea controlului asupra guvernului otoman sau a unor părți ale teritoriilor acestuia. Pentru stabilitatea internă și mai rău era faptul că notabilii musulmani locali, ayanii, reușeau să sfideze cu succes autoritățile centrale și să obțină
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
echilibrului de forțe dintre statele balcanice. Spre sfîrșitul secolului al nouăsprezecelea, așa cum am văzut, fuseseră instituite guverne independente sau autonome în Bulgaria, Grecia, România, Serbia și Muntenegru și și-a făcut apariția mișcarea națională albaneză. Pe lîngă aceasta, chestiunea naționalităților din cadrul Imperiului Habsburgic se acutizase odată cu creșterea conștiinței politice în rîndul populațiilor croată, română, sîrbă și slovenă, precum și al altor popoare din acest stat. Liderii acestora susțineau în general atît ideea națională ca bază a organizării politice, cît și principiul guvernelor constituționale reprezentative
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
o importanță diplomatică tot mai mare. La concurența istorică a marilor puteri s-au adăugat acum conflictele dure dintre naționalități, care mocniseră în cea mai mare parte în perioada otomană. Trasarea granițelor statelor balcanice era deosebit de dificilă; atît sub stăpînire habsburgică, cît și sub cea otomană, populațiile se amestecaseră. Drept urmare, toate statele noi erau într-o măsură mai mare sau mai mică multinaționale. În plus, nici una din conducerile naționale nu era mulțumită de frontierele ei; fiecare stat avea o serie de
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
adăugată și prezența Imperiului Rus mai ales în ipostaza de imperiu sovietic, acum în cel de-al XX-lea secol. Presiunea asupra zonei poate fi pusă și în perspectivă sincronică pentru ultimele trei secole și vom găsi interferîndu-se interesele otomane, habsburgice și rusești. S-a acumulat în zona balcanică o experiență semnificativă în conviețuirea cu marile puteri ale timpului, o experiență cu vicleșugurile și violențele ei. S-a constituit zona într-un veritabil "laborator" în care s-au desfășurat mărirea și
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
României în afara hotarelor țării". A fost onorată cu premii care recunosc contribuțiile la studiile slave în istoriografia americană. Apreciem ca deosebit de semnificativă și onorantă instituirea Premiului Barbara Jelavich pentru recunoașterea și încurajarea studiilor asupra Europei de Est și asupra Imperiului habsburgic în secolele al XIX-lea și al XX-lea, precum și a studiilor de istoria diplomației imperiilor rus și otoman. Gestul imortalizează profilul personalității Barbara Jelavich. Istoria Balcanilor, în două volume, este considerată de specialiști drept cea mai importantă realizare a
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
195; 251; 254-257; 260; 263; 270; 277; 280-282; 284; 332; 365; 372; 374; 379; 380; 383; 385-388 Attlee, Clement, 274 Ausgleich, 5; 15; 55; 56; 60; 66; 67; 73; 75; 77; 136; 147; 187 Austria, vezi de asemenea Austro-Ungaria, Imperiul Habsburgic, 5; 15; 36; 55-58; 67; 101; 105; 116; 119; 126; 128; 130; 133; 134; 135; 138; 169; 177; 182; 187; 199; 247; 285; 301; 320; 326; 347; 404 Austro-Ungaria, 17; 34; 36; 42; 44; 50; 55; 56; 62; 77; 87
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
234; 240; 258; 274; 296; 406 Hodja, Enver, 248; 250; 269; 300; 301; 309; 340; 341; 343-345 Hrușciov, Nikita, 319-324; 327; 329-332; 339; 343; 344; 350-352 Hua Guofeng, 361 I Iași, 2; 33; 114 IDEA (Grecia), 383 Imbros, 120 Imperiul Habsburgic, 12; 15; 24; 25; 33; 34; 36; 37; 42; 44; 61; 62; 70; 75; 76; 83; 93; 94; 95; 106; 112; 116; 131; 133; 136; 137; 142; 401 Imperiul Otoman, 5; 11; 12; 16; 17; 21; 28; 40; 44; 45
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
național unitar și, evident, înainte de a-și fi dobândit suveranitatea, adică de a fi devenit subiect de drept internațional. Astfel, în premieră pentru istoriografia românească, Leonid Boicu a dezvăluit, motivând, locul și rolul jucat de Principatele Române în politica imperială habsburgică pe durata crizei orientale din anii 1853-1856, s-a pronunțat în privința obiectivelor geostrategice ale Vienei și anume, dacă Austria a intenționat cu adevărat să anexeze Principatele sau a urmărit doar să creeze bazele viitoarei ei expansiuni economice și politice, ce
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
introducerea telegrafiei în Moldova sunt atât de sărace, încât pe baza lor este foarte greu ca cineva să-și poată face o idee exactă asupra acestui aspect al ocupației austriece, ca și asupra legăturii între această acțiune și scopurile politicii habsburgice în Principatele Române. În istoriografia noastră, chestiunea n-a fost decât semnalată și, în rare cazuri, prezentată în câteva rânduri. De aceea, studiul de față se bazează aproape în întregime pe un material inedit, extras din Arhivele Statului Iași și
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
Române constituiau o sursă de materii prime indispensabile. În aceeași măsură era apreciată importanța țărilor noastre ca piață de desfacere pentru mărfurile austriece. Considerente de ordin strategic și mai ales politic se adăugau la șirul de interese, care determina Imperiul Habsburgic să acționeze în scopul acaparării Principatelor Române. Războiul Crimeii a constituit un moment extrem de favorabil realizării planurilor austriece. Folosindu-se de împrejurările pe care le-a creat războiul, de eclipsarea vremelnică a rolului pe care-l juca Rusia în sud-estul
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
forțelor de muncă germane”, îmbunătățirea căilor de comunicație etc. În același scop, la Viena, a fost pus la dispoziția economistului Locenz von Stein ziarul oficios al ministerului de finanțe, „Oesterreichische Zeitung”, pentru a propovădui necesitatea absorbirii Principatelor Române de către Imperiul Habsburgic. Austriecii n-au întârziat să treacă la aplicarea unora din proiectele lor. Ei au început prin a construi șosele prin trecătorile Carpaților: Brașov-Câmpina-București, Brașov-Buzău, Oituz-Grozești și Tarcău, care prezentau o mare importanță economică, dar și strategică. Ele înlesneau pentru viitor
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
telegrafului electric în Moldova și Țara Românească. Problema instalării unei linii telegrafice se desprinde cu prioritate - alături de construcția de șosele - din proiectele austriece, dată fiind importanța pe care o prezenta pentru austrieci posibilitatea realizării unei legături rapide cu capitala Imperiului Habsburgic. Înainte de toate, această linie telegrafică trebuia să țină în contact permanent comandamentul trupelor austriece din Principatele Române cu Viena. Atunci când situația politică putea aduce schimbări de la o zi la alta, această legătură căpăta o însemnătate considerabilă. Apoi, o rețea telegrafică
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
concureze și pe care trebuia să-l învingă, dacă nu voia să se vadă nevoit să închidă fabrica, ceea ce „ar fi lucrul cel mai nemerit”, adăugau autorii mai sus citați. Ei exprimau interesele producătorilor de lumânări de stearină din Imperiul Habsburgic, care aveau tot interesul și acționau prin toate mijloacele în scopul anihilării oricărei inițiative industriale localnice în țările române. Comentatorul moldovean al acestui articol, reprodus în „Albina românească”, dimpotrivă, aprecia că fabrica de lumânări de stearină a lui Th. Ghica
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
un nivel de creștere suficient de înalt pentru a forma cadre calificate de care avea să aibă atâta nevoie industria mecanică născândă. Din această cauză, marea majoritate a lucrătorilor calificați era adusă de peste hotare, îndeosebi din statele germane și Imperiul Habsburgic. M. Kogălniceanu spunea în 1855 că a angajat pentru fabrica sa de postav lucrători din străinătate: „mai mulți oameni, maiștri, contramaiștri, calfe, țesători, torcători, apretori, pioari etc. ...”, toți aduși „cu grele cheltuieli, fiindcă fiecare din aceștia numai pentru adusul său
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]