7,832 matches
-
asemenea atribuită unei tendințe de a neutraliza diferența dintre narațiunea la persoana întîi și cea personală sau auctorială la persoana a treia. Oferindu-i unuia dintre personaje privilegiul amintirii dintr-un punct temporal ulterior ajungerii întîmplărilor narate la final, un narator auctorial își aduce personajul aproape de un narator la persoana întîi. Personajul privilegiat privește episoadele particulare ale experienței sale de la o distanță temporală corespunzătoare unui narator la persoana întîi. Aducerea timpului acțiunii în prezentul narativ după finalizarea narațiunii urmărește, de asemenea
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
diferența dintre narațiunea la persoana întîi și cea personală sau auctorială la persoana a treia. Oferindu-i unuia dintre personaje privilegiul amintirii dintr-un punct temporal ulterior ajungerii întîmplărilor narate la final, un narator auctorial își aduce personajul aproape de un narator la persoana întîi. Personajul privilegiat privește episoadele particulare ale experienței sale de la o distanță temporală corespunzătoare unui narator la persoana întîi. Aducerea timpului acțiunii în prezentul narativ după finalizarea narațiunii urmărește, de asemenea, aceeași direcție. Aici timpul narativ se schimbă
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
dintre personaje privilegiul amintirii dintr-un punct temporal ulterior ajungerii întîmplărilor narate la final, un narator auctorial își aduce personajul aproape de un narator la persoana întîi. Personajul privilegiat privește episoadele particulare ale experienței sale de la o distanță temporală corespunzătoare unui narator la persoana întîi. Aducerea timpului acțiunii în prezentul narativ după finalizarea narațiunii urmărește, de asemenea, aceeași direcție. Aici timpul narativ se schimbă în general de la trecut la prezent, obicei care este foarte frecvent întîlnit în romanele la persoana întîi mai
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
precum și în cele auctoriale la persoana a treia. În finalul narațiunii The Lesson of the Master, timpul prezent folosit în prezentarea experiențelor personajului principal, tînărul romancier Paul Overt, se referă la același moment pe care îl indică prezentul narativ al naratorului auctorial: "Paul nu se simte în siguranță. Totuși, aș putea spune în locul lui că [...]"228. Narațiunea la persoana a treia este adusă mai aproape de narațiunile la persoana întîi prin tehnica înzestrării personajelor principale cu acea condiționare a reminiscenței lor specifică
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
simte în siguranță. Totuși, aș putea spune în locul lui că [...]"228. Narațiunea la persoana a treia este adusă mai aproape de narațiunile la persoana întîi prin tehnica înzestrării personajelor principale cu acea condiționare a reminiscenței lor specifică narațiunilor din ultima categorie. Naratorul auctorial din astfel de pasaje se apropie de asemenea de lumea personajelor permițînd prezentului său narativ să devină simultan cu timpul în care experiențele personajelor sînt duse la bun sfîrșit. Se pare că nu există nimic asemănător acestei tendințe în
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
în episodul Pumpernickel din Bîlciul deșertăciunilor al lui Thackeray. De acesta ne vom ocupa mai amănunțit într-un moment ulterior. În concluzie, esența diferenței dintre narațiunea la persoana întîi și narațiunea la persoana a treia derivă din maniera în care naratorul vede întîmplările dintr-o povestire și din tipul de motivație pentru selectarea lucrurilor narate. Tot ceea ce e narat în forma la persoana întîi este cumva existențial relevant pentru naratorul la persoana întîi. Pentru această relevanță existențială pentru naratorul la persoana
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
și narațiunea la persoana a treia derivă din maniera în care naratorul vede întîmplările dintr-o povestire și din tipul de motivație pentru selectarea lucrurilor narate. Tot ceea ce e narat în forma la persoana întîi este cumva existențial relevant pentru naratorul la persoana întîi. Pentru această relevanță existențială pentru naratorul la persoana întîi nu există nici o dimensiune a semnificației corespunzătoare și la fel de eficientă în narațiunea la persoana a treia, cu excepția apropierilor de narațiunea la persoana întîi menționate anterior. Motivația narativă a
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
în care naratorul vede întîmplările dintr-o povestire și din tipul de motivație pentru selectarea lucrurilor narate. Tot ceea ce e narat în forma la persoana întîi este cumva existențial relevant pentru naratorul la persoana întîi. Pentru această relevanță existențială pentru naratorul la persoana întîi nu există nici o dimensiune a semnificației corespunzătoare și la fel de eficientă în narațiunea la persoana a treia, cu excepția apropierilor de narațiunea la persoana întîi menționate anterior. Motivația narativă a unui narator auctorial este literar-estetică, însă niciodată existențială. Pînă
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
persoana întîi. Pentru această relevanță existențială pentru naratorul la persoana întîi nu există nici o dimensiune a semnificației corespunzătoare și la fel de eficientă în narațiunea la persoana a treia, cu excepția apropierilor de narațiunea la persoana întîi menționate anterior. Motivația narativă a unui narator auctorial este literar-estetică, însă niciodată existențială. Pînă acum, naratologia abia dacă a acordat atenție acestui aspect legat de diferența dintre narațiunea la persoana întîi și narațiunea la persoana a treia. Conceptul lui David Goldknopf de "creștere confesivă", corespunzător unui fel
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
a treia. Conceptul lui David Goldknopf de "creștere confesivă", corespunzător unui fel de intensificări a sensului care derivă din natura formei confesive, pare să fie cel mai potrivit: "Creșterea confesivă" înseamnă pur și simplu următorul lucru: tot ceea ce un eu narator ne spune are o anumită semnificație de caracterizare asupra valorii informaționale implicate, datorită faptului că acesta ne spune lucrurile respective. Această semnificație suplimentară ar putea fi minoră, desigur, în funcție de ceea ce ni se spune. De exemplu, "El s-a născut acum
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
un fel de persoană care își numește mama o tîrfă. Iar în epoca noastră liberală acest lucru devine un element de caracterizare mult mai important decît descendența însăși [...] această creștere este un motiv mult mai valid pentru folosirea unui eu narator 229. Conceptul lui Goldknopf de "creștere confesivă" denotă în primul rînd aspectul narațiunii la persoana întîi pentru care eu am găsit sintagma "narator întrupat": ambele concepte descriu condiționarea existențială a actului narativ la persoana întîi. Astfel, teza lui Goldknopf și
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
mai important decît descendența însăși [...] această creștere este un motiv mult mai valid pentru folosirea unui eu narator 229. Conceptul lui Goldknopf de "creștere confesivă" denotă în primul rînd aspectul narațiunii la persoana întîi pentru care eu am găsit sintagma "narator întrupat": ambele concepte descriu condiționarea existențială a actului narativ la persoana întîi. Astfel, teza lui Goldknopf și considerațiile mele conduc practic la același rezultat, deși raționamentul său merge într-o direcție diferită de a mea. Pentru Goldknopf, actul narativ determină
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
la persoana a treia Nu aș vrea să fiu eul care trăiește povestea mea. (Max Frisch, Numele meu fie Gantenbein) El este un eu ținut la distanță. (Jacques Dubois și alții, Retorică generală) În multe romane la persoana întîi eul narator pare să reziste identificării totale cu eul care trăiește. O aversiune față de dezvăluirea greșelilor și a confuziei din trecut oferă numai o explicație superficială, cu toate că naratorilor la persoana întîi le place să se folosească de aceasta, cum se întîmplă, de
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
distanță. (Jacques Dubois și alții, Retorică generală) În multe romane la persoana întîi eul narator pare să reziste identificării totale cu eul care trăiește. O aversiune față de dezvăluirea greșelilor și a confuziei din trecut oferă numai o explicație superficială, cu toate că naratorilor la persoana întîi le place să se folosească de aceasta, cum se întîmplă, de exemplu, în romanul Cakes and Ale al lui W. Somerset Maugham: "Acum mi-aș dori să nu fi început să scriu această carte la persoana întîi
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
la persoana întîi singular [...] nu e chiar așa de plăcut cînd trebuie să te expui ca un adevărat prost"231. Cauza reală a acestei rezistențe are rădăcini mai adînci și e legată de întruparea eului care trăiește de care eul narator, orientat către facultățile intelectuale de amintire, imaginație, reflecție, se străduiește să se distanțeze. Cea mai pregnantă formă pe care o poate lua o asemenea încercare este variația de la nivelul pronumelor, de la "eu" la "el", care face referire la eul anterior
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
către facultățile intelectuale de amintire, imaginație, reflecție, se străduiește să se distanțeze. Cea mai pregnantă formă pe care o poate lua o asemenea încercare este variația de la nivelul pronumelor, de la "eu" la "el", care face referire la eul anterior al naratorului la persoana întîi. Aceasta confirmă diagnoza lui Dubois și a colegilor lui: El este un eu ținut la distanță". Această tendință a naratorului la persoana întîi este expusă și în alte moduri. În romanul David Copperfield, de pildă, referința la
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
încercare este variația de la nivelul pronumelor, de la "eu" la "el", care face referire la eul anterior al naratorului la persoana întîi. Aceasta confirmă diagnoza lui Dubois și a colegilor lui: El este un eu ținut la distanță". Această tendință a naratorului la persoana întîi este expusă și în alte moduri. În romanul David Copperfield, de pildă, referința la persoana întîi nu este aproape niciodată abandonată, însă naratorul la persoana întîi își prezintă adesea amintirile legate de anumite episoade și scene din
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
și a colegilor lui: El este un eu ținut la distanță". Această tendință a naratorului la persoana întîi este expusă și în alte moduri. În romanul David Copperfield, de pildă, referința la persoana întîi nu este aproape niciodată abandonată, însă naratorul la persoana întîi își prezintă adesea amintirile legate de anumite episoade și scene din viața sa de pînă atunci la timpul prezent, în locul timpului narativ obișnuit, trecutul. Pentru acest fenomen denumirea de "prezent istoric" nu e potrivită, întrucît doar rareori
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
amănunt. James Sutherland, la rîndul său, nu reușește să răspundă la această întrebare în studiul lui de altfel foarte interesant referitor la Thackeray 237. John Loofbourow se limitează la problema importantă legată de faptul că sursa lui Thackeray pentru referința naratorului la persoana întîi la sine însuși la persoana a treia trebuie căutată în literatura contemporană a memoriilor 238. O altă încercare de a explica alternarea specifică a referinței pronominale la persoana a treia cu cea la persoana întîi în romanul
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
referinței pronominale la persoana a treia cu cea la persoana întîi în romanul la care ne referim nu a mai avut loc înainte de Wolfgang Iser239. Iser explică tranziția de la "eu" la "el" ca pe o încercare a autorului și a naratorului acestuia de a aduce "două lucruri în prim-plan: în primul rînd, natura relativă și temporară a punctelor de vedere care au condiționat atitudini și întîmplări anterioare; în al doilea rînd, faptul că între timp facultatea autoevaluării conștiente trebuie să
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
anterioare; în al doilea rînd, faptul că între timp facultatea autoevaluării conștiente trebuie să se fi dezvoltat considerabil, din moment ce acum aceasta se poate raporta la trecut cu atîta detașare"240. Acest lucru acoperă principalul efect al alternării referinței pronominale: detașarea naratorului la persoana întîi de experiențele sale anterioare 241. Un aspect al acestui fenomen a fost, totuși, complet ignorat. Variațiile de la nivelul folosirii pronumelor nu au loc doar în relație cu eul care trăiește care apare ca Harry, Henry Esmond, domnul
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
a fost, totuși, complet ignorat. Variațiile de la nivelul folosirii pronumelor nu au loc doar în relație cu eul care trăiește care apare ca Harry, Henry Esmond, domnul Esmond, Căpitanul și mai tîrziu Colonelul Esmond, ci și în relație cu eul narator. Atunci cînd "eul" narator se transofrmă într-un "el", naratorul își asumă un rol care dramatizează contrastul dintre vita activa a soldatului Esmond și vita contemplativa a naratorului Esmond. Această tehnică îl plasează adesea pe eul narator într-o poziție
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
ignorat. Variațiile de la nivelul folosirii pronumelor nu au loc doar în relație cu eul care trăiește care apare ca Harry, Henry Esmond, domnul Esmond, Căpitanul și mai tîrziu Colonelul Esmond, ci și în relație cu eul narator. Atunci cînd "eul" narator se transofrmă într-un "el", naratorul își asumă un rol care dramatizează contrastul dintre vita activa a soldatului Esmond și vita contemplativa a naratorului Esmond. Această tehnică îl plasează adesea pe eul narator într-o poziție ironică. Distanțarea naratorului de
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
nu au loc doar în relație cu eul care trăiește care apare ca Harry, Henry Esmond, domnul Esmond, Căpitanul și mai tîrziu Colonelul Esmond, ci și în relație cu eul narator. Atunci cînd "eul" narator se transofrmă într-un "el", naratorul își asumă un rol care dramatizează contrastul dintre vita activa a soldatului Esmond și vita contemplativa a naratorului Esmond. Această tehnică îl plasează adesea pe eul narator într-o poziție ironică. Distanțarea naratorului de eul care trăiește acum se extinde
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
Căpitanul și mai tîrziu Colonelul Esmond, ci și în relație cu eul narator. Atunci cînd "eul" narator se transofrmă într-un "el", naratorul își asumă un rol care dramatizează contrastul dintre vita activa a soldatului Esmond și vita contemplativa a naratorului Esmond. Această tehnică îl plasează adesea pe eul narator într-o poziție ironică. Distanțarea naratorului de eul care trăiește acum se extinde și asupra eului narator: Văzînd că stăpînul său avea de gînd să ducă mai departe această vrajbă și
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]