2,647 matches
-
al ortodoxismului. Constatările privitoare la Rusia pot fi extinse și asupra Austriei, animată de idei anexioniste de esență feudală. Termenii preferați erau cei de națiune greacă, pentru popoarele ortodoxe din Imperiul Otoman, și de națiune iliră, pentru ortodocșii din Imperiul Habsburgic. S-a spus că, prin pacea de la Utrecht (1713), englezii au impus modificarea dreptului public internațional prin ordonarea succesiunii la tronul Spaniei: succesiunile monarhice și princiare vor fi reglementate nu potrivit dreptului de ereditate al suveranului, ci în conformitate cu interesele și
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
excluzând, se înțelege de la sine, câteva (deci nu toate) sanctități ale Senatului petersburghez. Socotințile noastre, atât de lapidare, se cer continuate cu altele relative la Principatele Române în măsura să înlesnească o comprehensiune anticipativă. Mai întâi, prin anexarea la Imperiul Habsburgic, Transilvania pierde statutul de principat autonom și încetează să mai joace vreun rol, fie el și redus (cum a fost cel în limitele autonomiei) în raporturile internaționale, încât Moldova și Valahia rămân statele românești cu o reprezentare diminuată pe arena
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
pentru că ele erau văduvite de independență, dar și pentru că autonomia le-a fost grav alterată în secolul XVIII. Perioada care face obiectul considerațiilor noastre coincide și cu transformarea Moldovei și Munteniei în principalul teatru de confruntări militare între Imperiile Țarist, Habsburgic și Otoman, cu întreg cortegiul de implicații și consecințe pe plan economic, social, politic și diplomatic. Zguduitoare sunt, îndeosebi, devastările la care au fost supuse populația și teritoriul românesc, de unde bejenirile și secătuirea economică cu efecte având o durată istorică
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
evenimentele externe, stabilesc interdependența între ele și cele interne, au cunoștințe despre ceea ce înseamnă echilibrul de forțe și rațiunea de stat („folosul țării”). Ca urmare a ofensivei catolice și a „uniei” (unirea Bisericii Ortodoxe române transilvane cu Roma), a anexiunilor habsburgice, „mișcarea culturală din Principate își extinde aria de influență și cuprindere, mai mult decât în perioada anterioară, asupra Transilvaniei și Banatului” într-un efort semnificativ de solidaritate ortodoxă, cu o vădită tentă etnică, în spiritul unității de neam, lingvistice și
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
de cea a Imperiului Otoman. Pe de altă parte, date fiind așezarea geografică și statutul lor juridico-politic, ele au dobândit un loc aparte și bine definit în evoluția chestiunii orientale. Principatele Române erau situate între cele trei mari Imperii: otoman, habsburgic și țarist. Acestea două din urmă se aflau, de la sfârșitul secolului al XVII-lea (Rusia de la începutul celui de al XVIII-lea) în plină ofensivă contra Imperiului Otoman, devenit obiect al expansiunii lor. Or, Principatele Române se interpuneau în calea
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
de înaintare a celor două imperii creștine. Trupele ruse nu puteau ajunge pe uscat la Dunărea de Jos, în Balcani (deci; la slavii de sud) și Constantinopol decât trecând prin Principatele Române. Totodată, acestea din urmă se interpuneau între Imperiul Habsburgic, gurile Dunării și Marea Neagră. Apoi, după cum spuneam, Principatele Române aveau un statut juridico-politic internațional special. Ele se bucurau de autonomie, adică de o administrație proprie. În ciuda faptului că această autonomie era grav încălcată de otomani și primejdios știrbită prin instaurarea
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
manifestările ei timpurii”, așezând-o pe o structură compusă din următorii factori: rolul turcilor începând cu mijlocul secolului al XIV-lea (când ei au trecut în Europa), poziția statelor balcanice, problema Mării Negre și cea a Strâmtorilor, poziția Rusiei, a Imperiului Habsburgic și a celorlalte mari Puteri europene. După el, “factorul primar și cel mai important al problemei este, deci, prezența scrijelată în carnea vie a Europei a unei substanțe străine. Acea substanță este lipsa de asemănare a turcilor otomani cu familia
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
Puterii otomane și nici începutului decăderii ei, ci în cea a declanșării procesului descompunerii. Așadar, începuturile chestiunii orientale în sensul modern și strict al noțiunii pot fi plasate în perioada fixării definitive a partenerilor rivali (Imperiul Otoman în declin, Imperiile Habsburgic și Țarist în plină expansiune, Anglia, Franța) și a implicării directe a popoarelor în lupta pentru emancipare națională, toate fiind circumscrise problemei moștenirii posesiunilor Imperiului Otoman. Acestea sunt laturile fundamentale (care formează un tot unitar) ale chestiunii orientale. Se știe
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
ideologia și politica reprezentanților luptei popoarelor pentru înlăturarea jugului otoman. Dar țelurile politice în Orientul european ale marilor Puteri europene prinseseră contur înainte de 1792, ca și obiectivele luptei popoarelor. De la sfârșitul secolului al XVII-lea și începutul celui următor, Imperiile Habsburgic și Țarist și-au trasat căile avansului lor în posesiunile Imperiului Otoman. Proiecte de cuceriri, de împărțiri ale Imperiului Otoman, sub forma de anexări sau vasalități și autonomii, s-au încheiat programatic. Ce-i drept, Anglia își va limpezi conduita
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
Foarte important este să se țină cont că chestiunea orientală, sub aspectul ei fundamental politic, nu poate fi ruptă nici de aspectele economice și spirituale. În Estul Europei, sfârșitul secolului al XVII-lea coincide cu definirea politicii mercantiliste a Imperiului Habsburgic, care-și trăgea beneficiile din Estul european și nu din Occident (unde mărfurile austriece nu puteau concura pe cele franceze, engleze, din Țările de Jos etc.) Din punctul de vedere al vieții spirituale, istoricii au căzut de acord că, după
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
cu această singură insulă se va închide întreaga mea răsplată și că, renunțând la ea, eu renunț hotărât la totul”. Țarina afecta să ignore problema esențială pentru Viena, adică influența Rusiei în noul stat ortodox cu numeroși conaționali în Imperiul Habsburgic. De altfel, independența Principatelor, ca una din condițiile păcii tratate în aprilie 1771 de Alexei Orlov la Viena, a fost categoric respinsă. În ciuda refuzului, Rusia a contiunat să persiste. Prin nota verbală a lui Golițân, ea repeta dorința sa de
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
dezmințit considerațiile monarhului. La Neisse, între altele, o directivă politică se înfățișa ca intransigentă: „nici el, nici mama sa nu vor accepta vreodată ca rușii să rămână în posesia Moldovei și Valahiei”, ceea ce ar fi echivalat cu blocarea pentru Imperiul Habsburgic a Dunării de Jos, ar fi oferit Rusiei drum deschis spre Constantinopol și contact direct cu românii transilvăneni și slavii de sud. În drum spre Torino, Alexei Narîșkin îi scria țarinei din Viena, la 7 iunie 1770, că Austria era
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
ianuarie și 1 septembrie 1772. Cea dintâi a dezbătut, între altele, proiectele austriece, Panin expunându-și opinia identică cu cea comunicată lui von Solms: în cazul pătrunderii austriecilor în Muntenia, să fie ruinată această țară, pentru a curma mișcarea trupelor habsburgice; deoarece cu turcii nu se poate niciodată ajunge la o pace solidă, dacă austriecii intră în Polonia, rușii să încheie singuri pacea, ruinând Moldova și Muntenia și luând pe toți locuitorii lor. La 1 septembrie, el readucea în discuție „măsura
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
împăratului Leopold I prin care făgăduia „ajutorul slobozeniei acestor două țări de supt jugul turcesc”. Rumianțev i-a dat recomandări către Panin. Este relevantă dorința de a evita retrocedarea Principatelor către Poartă, chiar cu prețul acceptării altei servituți, rusă sau habsburgică. Acesta era însă în acel moment un preț inoperant - o știa și Mihai Cantacuzino. Cuvântul stăpânire avea, dealtminteri, repetăm, înțelesul de protecție, de vreme ce țara și-ar fi conservat „drepturile și privileghiile”. O lună mai târziu, deci în iulie, când plenipotențiarii
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
și sporirea forței militare. Intermediarul dintre români și polonezi, agentul principal la Constantinopol (M. Czajkowski), transmitea acest mesaj la București în aceeași zi. Evident, cum observa și Marceli Mandelsman, șeful partidei aristocratice plănuia strânsa legătura între provinciile românești din Imperiul Habsburgic și Principatele Române, și între toți românii și italienii. Conducătorii revoluției române erau ei înșiși promotorii ideii, ai acestui program, rezervele unora dintre ei, de pildă N. Bălcescu, după cum vom vedea, vizând doar includerea chestiunii române „în cea general-slavă”. Important
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
directă a lui A. Gratowski și K. Goliteli (în realitate Holzel, zis și Manikowski), a unui detașament de 60 de oameni. Ocupația țaristă a Moldovei a împiedicat acțiunea. Detașamentul, ajutat de D. Cantacuzino și Aslan, trebuia să treacă în teritoriile habsburgice pentru a lua parte la revoluție. La sfatul lui Cantacuzino, detașamentul s-a îndreptat spre Țara Românească pentru a ajunge, de acolo, în Transilvania cu destinația finala Galiția. Detașamentul avea un steag propriu, pe care sta scris: „Legiunea sudică a
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
Lambert trimitea noi instrucțiuni lui Budzynski (Biberstein): agenția polonă din Țara Românească încetându-și activitatea, instrucțiunile agentului vor fi preluate de la Michal Czajkowski; în interes polonez, dezvoltarea națiunii române trebuie ajutată prin toate mijloacele, apărată de primejdia țaristă și cea habsburgică; polonezii să se întărească în Principatele Române, să fie asigurate relații bune între români și Poartă; agenția polonă din Constantinopol să sprijine pe români pe lângă Divan și să acționeze în vederea stabilirii domniei ereditare; să se străduiască nu numai pentru întărirea
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
pe continentul european, ca o platformă de pe care să pornească marșul triumfal al luptei pentru reconstituirea Poloniei. Încheierea cu succes a revoluției maghiare era însă condiționată de împrejurări binecunoscute. Căci n-a fost numai o revoluție maghiară, în acel Imperiu Habsburgic multinațional, ci mai multe: a slavilor, a italienilor, a românilor, strâns legată de revoluția din teritoriile extracarpatice. Cauza generală, pentru care popoarele se ridicaseră cu arma în mână, impunea unirea tuturor forțelor lor. Nu intră în obiectul studiului nostru și
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
îmbrățișată de reprezentanți ai acelei părți a burgheziei și aristocrației austriece, care vedea în ea o soluție pentru rezolvarea diferendelor austriaco-prusiene în problema unității germane, a expansiunii economice în Orientul european și a problemei naționale. În 1848, Schwarzenberg, cancelarul Imperiului Habsburgic, și Bach, ulterior ministru de Interne în cabinetul Buol, au alcătuit un plan de creare a unei Europe centrale cu 70 milioane de locuitori, a cărei inimă trebuia să fie Austria. Ei socoteau că prin unirea Austriei cu Germania vor
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
de creare a unei Europe centrale cu 70 milioane de locuitori, a cărei inimă trebuia să fie Austria. Ei socoteau că prin unirea Austriei cu Germania vor obține cea mai bună garanție a germanizării slavilor și a ungurilor din Imperiul Habsburgic. Adepții și promotorii austrieci ai Mitteleuropei, ca și cei germani, își fundamentau teoriile în egală măsură pe elemente de ordin economic, filozofic, politic, cultural, rasial etc., dar, spre deosebire de aceștia din urmă, austriecii puneau în epoca care face obiectul studiului nostru
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
germani, își fundamentau teoriile în egală măsură pe elemente de ordin economic, filozofic, politic, cultural, rasial etc., dar, spre deosebire de aceștia din urmă, austriecii puneau în epoca care face obiectul studiului nostru un accent deosebit pe extinderea influenței economice a Imperiului Habsburgic în regiunea Dunării de jos, pe cucerirea economică a Principatelor Române. Aceste proiecte, izvorâte din intenția de a face din țările noastre o piață de desfacere a produselor fabricate germane și o sursă nesecată de materii prime, indiferent dacă erau
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
în perioada războiului Crimeii ele sunt justificate și fundamentate și prin ideea Mitteleuropei. Dintre oamenii de stat austrieci care militează pentru cucerirea economică a Orientului european se detașează von Bruck, o figură proeminentă în viața politică și economică a Imperiului Habsburgic de la jumătatea veacului trecut. Karl von Bruck, fost librar la Bonn, funcționar și secretar la „Azienda Assicuratrice” din Triest, fondator al Lloyd-ului austriac, al cărei prim director a fost inițiator al construcțiilor de căi ferate în regiunea austriacă a Mării
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
reformator, al politicii comerciale austriece, internunțiu la Constantinopol, ministru de finanțe, a avut, după cum se vede, un cursus honorum nu numai impresionant, ci și foarte semnificativ pentru poziția pe care a ocupat-o în gândirea economică și politică a Imperiului Habsburgic în deceniile V-VI ale secolului al XIX-lea. Unii dintre contemporanii săi îl considerau un „spirit progresist”, un liberal „nepronunțat”, aprecieri insuficient de justificate dacă avem în vedere că liberalismul lui nu trecea dincolo de ideea susținerii parlamentarismului ca un
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
un important sprijin al creditului de stat. În ceea ce ne privește, se cuvine să subliniem că von Bruck a militat cu înflăcărare pentru ca statul austriac să adopte o politică de natură să accelereze dezvoltarea pașnică a capitalismului, să ridice Imperiul Habsburgic la rangul de mare putere economică mondială. Beneficiarii politicii sale urmau să fie burghezia, categorie socială din care el se trăgea și aristocrația, în care personal intrase. Această politică, care, după părerea sa, avea să asigure Austriei un mare viitor
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
și aristocrația, în care personal intrase. Această politică, care, după părerea sa, avea să asigure Austriei un mare viitor, consta în crearea nu a unui stat unitar german, ci a unei uniuni economice și politice între statele germane și Imperiul Habsburgic, singura soluție în stare să asigure succesul acțiunii de expansiune economică și politică a burgheziei germane. Acestea sunt coordonatele sistemului economic-politic al lui Bruck, sistem al cărui centru de gravitație îl constituia Mitteleuropa. În slujba înfăptuirii lui, Karl von Bruck
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]