27,370 matches
-
năvălesc în "țara bulgarilor", între orașele pustiite se numără și "cetățile Paristriului" până la Vidin.18 Fapt este că la începutul domniei lui Alexie Comnenul (1081-1118) situația de la Dunărea de Jos și din sudul ei devenea tot mai dificilă pentru Imperiu. Valuri de pecenegi, urmate curând de cumani, se revărsau continuu în sud, îngroșând rândurile celor revoltați cărora li se alăturau bogomilii, instalați de Ioan Tzimiskes în regiunea Philipopol, aflați acum în conflict cu stăpânirea bizantină. În acest context, Anna Comnena amintește
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
frânat cristalizarea politică-statală pe teritoriul românesc, determinând soarta formațiunilor închegate în secolele XII-XIII. Acest proces este unitar în substanța sa, dar prezintă deosebiri zonale, ca și cronologice, iar ritmul evoluției social-politice avea să ducă la decalaje în spațiul medieval românesc. Valurile migratoare din stepa răsăriteană au dus de timpuriu la coabitarea cu populația autohtonă românească, chiar dacă elementele alogene au umbrit multă vreme pe cele locale. Un fapt istoric semnificativ este acel "modus vivendi" stabilit între români și alogeni (vezi Hronicul vechimei
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
social-economic. Cetățile distruse sau avariate în timpul luptelor cu pecenegii, din a doua jumătate a secolului al XI-lea (lupta de la Chiraleș din 1068), printre care Dăbâca, Șirioara, Morești, Moldovenești, au fost refăcute și întărite. Astfel, la Dăbâca, se ridică noi valuri de pământ, înalte de 5 metri și șanțuri de apărare late de 30 metri. Din perioada aceasta datează și primul document cunoscut referitor la Transilvania, cel al regelui Geza (1075), unde este menționată cetatea Turda, cu vama salinelor, care ajungea
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
426; P. P. Panaitescu, op. cit., p. 236-237; P. Binder, Contribuții la localizarea Cruceburgului și unele probleme legate de ea, în vol. Culegere de studii și cercetări, Brașov, 1967, p. 121-135. 51. Istoria Românilor, vol. III, p. 427. CAPITOLUL X ULTIMUL VAL MIGRATOR ( SECOLELE X-XIII) În secolul al X-lea, românii erau închegați ca unitate de neam și limbă, iar sub aspect social-economic se aflau în plin feudalism timpuriu. Evoluția lor firească a fost brutal întreruptă de năvălirea noilor popoare migratoare de
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
au arătat interesați să lupte alături de români în apărarea hotarelor proprii (vezi cap. următor). Pecenegii Populațiile de origine turcică, care de la mijlocul mileniului I dominau stepele Europei răsăritene, au continuat timp de câteva secole să se reverse spre apus în valuri succesive. În migrația lor, acești nomazi au pătruns și în regiunile dunărene, mai ales în ținuturile extra-carpatice. Pecenegii făceau parte din ramura apuseană a neamurilor de limbă turcică, fiind înrudiți cu vechii bulgari. Cronicarul bizantin Kedrenos îi descrie ca pe
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
a cumanilor, regiunile extra-carpatice fiind expuse invaziei, care s-au refugiat în Ungaria și Bulgaria, unde au fost asimilați în timp.10 Marea invazie mongolă (1241) " Din uriașul creuzet etnic al Eurasiei s-au revărsat periodic spre apus (375-1241) nenumărate valuri de migratori, dar nici unul nu a avut robustețea și penetrabilitatea celui pus în mișcare de mongoli. Cu o impetuozitate implacabilă, fără termen de comparație, călăreții stepelor au constituit, numai în câteva zeci de ani, cel mai întins stat din istorie
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
unde întâlnim cuvinte vechi turce, ca aslam (camătă), uium (dijmă) stăpâni ai teritoriului, ei impuneau prestațiile locuitorilor și cioban (păstor). La rândul său, un alt istoric, C. C. Giurescu, ne oferă alte detalii despre turanicii pecenego-cumani migrați în ținuturile românești. După valul pecenegilor, înlăturat de bizantini, locul lor este luat de cumani. Aceștia vorbeau o limbă îndeaproape înrudită cu limba turcă, la care se adăugau și cuvinte persane-ni s-au păstrat fragmente din limba lor, un manuscris din 1301 ce conține
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
începuse încă de la sfârșitul secolului al XII-lea. Pe urmele negustorilor germani, instalați la gurile Dvinei, au apărut clericii catolici care au imprimat un sens creștin apusean supunerii localnicilor baltici, livoni, estoni, pruși. Persuasiunea însoțită de forța armelor a antrenat valuri succesive de cavaleri germani, care au descoperit în teritoriile baltice un nou teren de cruciată. Aceasta avea să devină, în secolele XII-XIII, o realitate permanentă în regiunile menționate. Înființarea, în 1202-1203, a Ordinului de călugări-cavaleri, "Milites Christi", Gladiferii (Purtătorii de
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
în marginea lor. În ceea ce privește orașele, așezările urbane, în secolele XIII-XIV, societatea românească de la sud de Carpați era în plină expansiune. Această stare de lucruri a dus la reanimarea vieții urbane. Însă urbanizarea s-a desfășurat lent, fiind stânjenită de ultimele valuri migratoare ale populației turanice, șocul provocat de pecenegi, cumani și mongoli. Astfel, așezarea de la București ce data încă din secolul al XI-lea, ocupa o mare suprafață. În procesul de accelerare a urbanizării, un rol l-au avut factorul politic
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
1377) a papei Grigore XI către arhiepiscopul de Calocea aflăm despre preluarea cu forța a castrului (cetății) și domeniului românesc de la Medieș-Satu Mare, care au fost preluate "din mâinile valahilor schismatici". Contextul în care s-a produs preluarea a fost valul general antischismatic declanșat de "marea cotitură" din 1204. Dacă până atunci, în teritoriile stăpânite de regalitatea ungară, supraviețuiau autonomii românești, la începutul secolului al XIII-lea, valul de intoleranță confesională dezlănțuit împotriva schismaticilor a cuprins ansamblul lumii ortodoxe aflate în
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
din mâinile valahilor schismatici". Contextul în care s-a produs preluarea a fost valul general antischismatic declanșat de "marea cotitură" din 1204. Dacă până atunci, în teritoriile stăpânite de regalitatea ungară, supraviețuiau autonomii românești, la începutul secolului al XIII-lea, valul de intoleranță confesională dezlănțuit împotriva schismaticilor a cuprins ansamblul lumii ortodoxe aflate în raza de acțiune a statelor catolice. Sub deviza suprimării "schismei", a pornit ofensiva lumii catolice împotriva adepților ei și spolierea lor de posesiunile deținute. După 1204, în
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
din aria de expansiune ungurească. Acțiunile respective marcau începutul unui îndelungat proces la capătul căruia biserica răsăriteană pierdea însemnate poziții în regat, statutul ei a fost progresiv erodat, iar aderenții au fost eliminați din viața politică.29 Tătarii "își retraseră valul tot așa de iute cum îl aruncaseră" (Iorga) și, în primăvara lui 1242, și-au retras principalele forțe în stepa nord-pontică. Regele Bela IV, revenit în țară după retragerea tătarilor, a reluat politica lui Andrei II în răsărit: fixarea Severinului
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
Un martyrium descoperit la Niculițel (jud. Tulcea), în SCIV, t. XXIV, 1973, nr. 1, p. 123-126. Barnea I., ș. a., Din istoria Dobrogei, vol. II, București, 1966. Idem, ș. a., Din istoria Dobrogei, vol. III, București, 1971. Idem, Din nou despre datarea valului și a bisericuței treflate de la Niculițel, în SCIV, 24, 1973, nr. 2, p. 311-315. Idem, Arta creștină în România, II. Secolele VII-XIII, București, 1981. Băbuș E., Justiniana Prima în lumina noilor cercetări, în S.T., 1987, nr. 1-2, p. 84-92. Bănescu
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
1939. Diaconu Petre, Din nou despre martirii de la Niculițel, în vol. Spiritualitate și istorie la întorsura Carpaților, I, Buzău, 1983, p. 278-283. Diaconu P., Realități politice la Dunărea de Jos, în RdI 34, 1981, p. 1111-1132. Idem, Câteva considerații în legătură cu valurile de pământ din Dobrogea (sec. IX-XI), în Pontica 4, 1972, p. 373-380. Idem, Păcuiul lui Soare, vol. I, București, 1972 (vol. II, 1977). Idem, Despre datarea ˝circumvalației˝ și a ˝bisericii treflate˝ de la Niculițel, în SCIV, 23, 1972, nr. 2, p.
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
p. 77-83. Idem, Realități etnice și politice în Moldova Meridională în saecolele X-XIII. Români și turanici, Iași, 1985. Idem, Migrația ungurilor în spațiul carpato-dunărean și contactele lor cu românii în secolele IX-X, în AM 13, 1990, p. 103-148. Idem, Ultimele valuri migratoare de la nordul Mării Negre și al Dunării de Jos, Iași, 1996. Idem, Marile migrații din estul și sud-estul Europei în secolele IX-XIII, Iași, 1999. Idem, Cronicari italieni despre repercusiunile marii invazii mongole din 1241-1242 asupra românilor, în SMIM 19, 2001
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
nordul Dunării-voievodate, cnezate și țări 314 Situația social-politică la sud de Carpați Diploma Ioaniților 317 Transilvania sub regii unguri 322 Așezarea coloniștilor străini în Transilvania 330 Secuii 330 Sașii 333 Instalarea cavalerilor teutoni în Țara Bârsei 338 CAPITOLUL X ULTIMUL VAL MIGRATOR ( SECOLELE X-XIII) 343 Pecenegii 343 Uzii 348 Cumanii 349 Marea invazie mongolă (1241) 353 Alți migratori 364 Simbioza româno-pecenego-cumană 367 Năvălirea tătarilor și românii 371 Societatea nomadă și relațiile sale cu populația românească 375 CAPITOLUL XI ROMÂNII ÎN SECOLUL
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
cei mai tineri și mai puternici. Nemulțumirea era deosebit de mare în rîndurile armatei. Aceasta nu numai că suferise o înfrîngere în războiul cu Imperiul Otoman, dar se părea că grecii pierdeau teren în Macedonia. Perioada aceasta a marcat apariția unui val de violențe în această regiune. Cu toate că au fost introduse unele reforme, starea financiară proastă constituia un obstacol în calea întăririi armatei, care era mai slabă decît cele ale Serbiei sau Bulgariei. Situația aceasta putea fi periculoasă pe viitor. Agitația din
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
pace de după acesta. Pentru guvernele balcanice, existența în perioada interbelică a unei mari puteri care susținea o revizuire radicală a organizării politice, economice și sociale a statelor europene avea să fie și mai deranjantă. Liderii bolșevici se așteptaseră ca un val revoluționar să cuprindă întreaga Europă la sfîrșitul războiului. De fapt, doar Ungaria a avut parte de un astfel de eveniment. Națiunea maghiară se afla în 1919 într-o situație disperată; ea se confrunta cu o serie de cereri de despăgubiri
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
fals al acestor declarații nu făcea decît să mărească suspiciunile. Kominternul era programat să se întrunească anual, dar au avut loc doar șapte conferințe în total. Cînd a devenit evident faptul că Europa nu urma să fie cuprinsă de un val revoluționar, guvernul sovietic s-a găsit pus în fața necesității stabilirii de relații firești cu alte state. Din cauză că nu fusese reprezentat la Conferința de Pace de la Paris și nu era membru al Ligii Națiunilor, el nu putea exploata greșelile aranjamentelor postbelice
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
nou atunci cînd acesta, încercînd să liniștească opinia publică din Croația, a încheiat o înțelegere cu Vaticanul, în care erau stabilite privilegiile bisericii catolice în Iugoslavia și o punea pe picior de egalitate cu cea ortodoxă. Acordul a stîrnit un val violent de proteste din partea clerului ortodox, care s-a plîns că membrii cultului catolic urmau să primească privilegii mai mari, încît a trebuit să fie retras. Ca membri ai bisericii naționale a naționalității dominante, ortodocșii nu erau dispuși să accepte
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
avea o părere proastă despre acest stat; el avea o simpatie mai mare pentru sîrbi și greci, care luptaseră de partea lui. Proclamarea unei Croații independente a fost bineînțeles salutată inițial cu mare entuziasm. După cum scria Maček mai tîrziu: "Un val de entuziasm a cuprins Zagrebul în momentul acesta, asemănător celui care se manifestase în oraș în 1918, cînd fuseseră rupte legăturile cu Ungaria."9 A urmat imediat o reacție, mai ales atunci cînd s-a aflat despre anexarea Dalmației de către
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
privințe. Cu excepția participării de scurtă durată a Statelor Unite la primul război mondial și a influenței exercitate ulterior de ele la conferința de la Paris, rolul americanilor în problemele estului Europei fusese pănă atunci oarecum periferic. Principala legătură fusese cea stabilită de valul de imigranți care veniseră în America din zona aceasta. Întrucît cea mai mare parte a acestora nu au ajuns să ocupe poziții importante în societatea americană și dat fiind că opinia publică din SUA, lăsînd la o parte chestiunea imigranților
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
tradiției culturale, se poate răspunde mai temeinic și mai adecvat provocărilor lumii actuale? Cercetarea focalizată pe istoria mentalităților cu inițiative românești remarcabile se dovedește fertilă și istoricul constată că se află în fața unui spațiu individualizat sub teroare și amenințări, sub valuri de spaimă ("vin turcii...", "vin rușii"); spațiul balcanic se prezintă însă acum ca un mănunchi de energii naționale care, este adevărat, pot cheltui excesiv în anihilarea reciprocă. Atunci trebuie găsite metode pentru atenuarea acestei risipe de energie, dar nu este
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
insuficiența mijloacelor de transport, avem tabloul complet al stării în care se afla mașinismul și al dificultăților pe care industria de fabrică născândă trebuia să le învingă pentru a ființa și a se dezvolta. Dezvoltarea economiei Moldovei. Contribuții (1848-1864), coord. Val. Popovici, Editura Academiei, București, 1963, pp. 169-276. I.6. DESPRE STRUCTURA SOCIALĂ A ORAȘULUI MOLDOVENESC LA MIJLOCUL SECOLULUI AL XIX-LEA Studierea orașului, a originii și evoluției sale, a rolului pe care l-a jucat în dezvoltarea economică și social-politică a
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
sunt oamenii politici din Principate (i-am plasa în frunte pe Constantin Brâncoveanu și pe stolnicul Cantacuzino), care au procedat, avant la lettre, după spusele lui Michelet: „rămâneți în întinsa mare a lumii, dar capul vostru să fie întotdeauna deasupra valurilor ca să puteți vedea ce se petrece în jurul vostru”. În Principatele secolului XVIII, capetele ridicate prea sus puteau fi retezate, cum s-a și întâmplat cu Brâncovenii. Generalul austriac Veterani observa că Principatele Române „au o politică activă, proprie, disimulată, modestă
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]